Απειλή τα γερμανικά πλεονάσματα

Οι εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκαν στη δημοσιότητα την προηγούμενη Τρίτη επιβεβαιώθηκαν. Το πλεόνασμα του γερμανικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (η διαφορά δηλαδή μεταξύ των εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών της χώρας από τις αντίστοιχες εισαγωγές) είναι πια εκτός ελέγχου.

Φέτος αναμένεται να σπάσει όλα τα ρεκόρ αγγίζοντας το 7,9% του ΑΕΠ, ενώ το 2016 το 7,7%. Σε αυτά τα επίπεδα το εξωτερικό πλεόνασμα της Γερμανίας θα ξεπερνά το 6% του ΑΕΠ φέτος για 5ο συνεχόμενο χρόνο και το 2016 για έκτο. Και το ερώτημα είναι, βέβαια, πότε θα δεήσει να κινηθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η σχετική νομοθεσία της Ε.Ε. (Macroeconomic Imbalance Procedure) προβλέπει την έναρξη διαδικασίας κυρώσεων από την Κομισιόν όταν το πλεόνασμα του ισοζυγίου πληρωμών μιας χώρας ξεπερνά το 6% του ΑΕΠ επί τρία συναπτά έτη. Οι Βρυξέλλες ζήτησαν πέρυσι από το Βερολίνο να διορθώσει το μέγεθος χρόνου αλλά έκτοτε «ποιούνται την νήσσαν», επιβεβαιώνοντας όσους πιστεύουν ότι οι μεγάλοι έχουν τους δικούς τους κανόνες στην Ε.Ε.

Ωστόσο ο Αμπρός Εβανς Πρίτσαρντ υποστηρίζει σε άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα «Daily Telegraph» ότι το υπερβάλλον γερμανικό πλεόνασμα «αποτελεί μια χρόνια διαρθρωτική κατάχρηση που καθιστά τη νομισματική ένωση μη λειτουργική διαχρονικά, και είναι πιο επικίνδυνο για την ενότητα της ευρωζώνης απ’ ό,τι η περίπτωση της Ελλάδας».

Από την πλευρά του ο Σάιμον Τίλφορντ του Centre for European Reform τονίζει ότι «η Γερμανία πρέπει να τιμωρηθεί». «Το γερμανικό πλεόνασμα», λέει, «θα πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως αντιμετωπίστηκαν και τα ελλείμματα των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, δηλαδή ως μία ανάλογου μεγέθους απειλή για την ευρωζώνη».

Με βάση τους κανόνες της Ε.Ε., η Κομισιόν θα έπρεπε να είχε ήδη ζητήσει από τη Γερμανία να παρουσιάσει ένα «σχέδιο δράσης» για τη μείωση του πλεονάσματός της και αν αυτή δεν πειθαρχούσε να υποχρεωθεί να καταθέσει ποσό ίσο με το 0,1% του ΑΕΠ σε ειδικό λογαριασμό. Στο τέλος, αν το Βερολίνο δεν έκανε τίποτα αυτά τα χρήματα (περίπου 2,5 δισ. ευρώ) θα κατάσχονταν.

Ωστόσο το Βερολίνο αρνείται να αναγνωρίσει ότι υπάρχει κάποιο λάθος στην πολιτική που ακολουθεί ή έστω στην ανάγκη συζήτησης γι’ αυτήν. Το ΔΝΤ προειδοποίησε πέρυσι ότι το γερμανικό πλεόνασμα καθιστά δυσκολότερη την ανάκαμψη των χτυπημένων από την κρίση χωρών, λειτουργεί καταστροφικά τόσο για το σύνολο της ευρωζώνης όσο και για την ίδια τη Γερμανία. Το Ταμείο αποδίδει το πλεόνασμα εν μέρει και στη χαμηλότερη σε σχέση με την οικονομική της ισχύ συναλλαγματική ισοτιμία που απολαμβάνει σήμερα στις διεθνείς εμπορικές της συναλλαγές η Γερμανία λόγω του κοινού νομίσματος.

Συμπίεση μισθών

Πριν από την πρόσφατη πτώση του ευρώ, αυτή ήταν έως και 18% υποτιμημένη. Ο βασικότερος παράγοντας όμως εκτόξευσης του γερμανικού εξωτερικού πλεονάσματος ήταν οι μεταρρυθμίσεις Hartz και η συμπίεση των μισθών που επιτεύχθηκε στα πρώτα χρόνια της ΟΝΕ, το φορολογικό και κανονιστικό πλαίσιο στο οποίο προσαρμόστηκαν στις ανάγκες της βιομηχανικής παραγωγής και των εξαγωγών και βέβαια σε βάρος της εσωτερικής ζήτησης και κατανάλωσης.

Η τελευταία παραμένει ακόμη αναιμική, παρ’ ότι η ανεργία υποχώρησε στο 4,7%, το χαμηλότερο επίπεδο από την επανένωση των δύο Γερμανιών. Στην ίδια κατεύθυνση από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η επένδυση υποχώρησε από 23% σε 17% του ΑΕΠ, ενώ ακόμη χειρότερα οι καθαρές δημόσιες επενδύσεις παρέμειναν αρνητικές τα τελευταία 12 χρόνια. Τα χρόνια πλεονάσματα της Γερμανίας αποτελούν όμως έναν τρόπο κλοπής ζήτησης από τις άλλες χώρες της Ε.Ε., εξάγουν ανεργία και ο κ. Γιούνκερ οφείλει πια να κινηθεί.