Ιδεολογικός αυτισμός!

Στη «Σύντομη πραγματεία περί Συνωμοσιολογίας» ο Πιερ Ταγκιέφ εξηγεί πώς η σαγήνη του συνωμοσιολογικού σχήματος έγκειται στην «επεξηγηματική του παντοδυναμία», δηλαδή στην αποκάλυψη των σκοτεινών πρωταγωνιστών που κινούν τα νήματα της ιστορίας. Στην ψυχολογική δομή του φασισμού ο Ζορζ Μπατάιγ γράφει πως «μέσω της “ενδοβολής” οι άνθρωποι αφομοιώνουν δίχως επιφυλάξεις την υπακοή στην ασφαλή ομοιογένεια, ενδύοντας “φρικιαστικές σφαγές” με την έλξη της δόξας». Γιατί αναφέρουμε μαζί αυτές τις δυο σκέψεις; Διότι στην περίπτωση του διδύμου Μασκ - Τραμπ μοιάζει να επιβεβαιώνεται η διασύνδεση της φασιστικής ιδεολογίας με την παρανοϊκή - συνωμοσιολογική κοσμοθεωρία. Πριν από περίπου δυο χρόνια ένα άρθρο του βρετανικού Guardian ανέφερε πως ο Ιλον Μασκ δεν είναι ακριβώς ο Ντόναλντ Τραμπ. Είναι διαφορετικές γενιές, διαθέτουν διαφορετικές δεξιότητες, καταλαμβάνουν διαφορετικούς ρόλους στο στερέωμα της σύγχρονης Αμερικής. Και οι δυο ωστόσο -τόνιζε το άρθρο- προωθούν θεωρίες συνωμοσίας, στερούνται ενσυναίσθησης και «κραδαίνουν βαριοπούλες για να προστατεύσουν το εύθραυστο εγώ τους» με μοναδικό στόχο «να ασκήσουν ωμή εξουσία πάνω στους ανθρώπους» μέσα από μια πολιτική που δεν είναι ούτε συντηρητική ούτε φιλελεύθερη αλλά μεγαλομανική και αυταρχική.

Ο συγγραφέας Γουόλτερ Αϊζακσον, στη βιογραφία που έγραψε για τον Μασκ, σημειώνει πως πρόκειται για μεγάλο παιδί, το οποίο παραμένει στιγματισμένο από μια παιδική ηλικία κατά την οποία ήταν τακτικά θύμα παρενόχλησης στο σχολείο. Μεγάλωσε ως ένα αγόρι που δεν το έπαιζε κανείς, δυσκολεύτηκε με τους ανθρώπους και αγάπησε με πάθος τις μηχανές και την τεχνολογία. Ο Μασκ διακατέχεται από την εμμονή για τον κίνδυνο εξαφάνισης του ανθρώπινου είδους και κατ’ επέκταση από την επιθυμία να κάνει το ανθρώπινο είδος «πολυπλανητικό» χάρη στην αεροδιαστημική εταιρεία του, τη SpaceX, και φυσικά να το πολλαπλασιάσει, κάτι που αποτυπώνεται και στην ταχύτητα με την οποία αυξάνει τους δικούς του απογόνους μέσω εξωσωματικών γονιμοποιήσεων. Είναι σχεδόν περιττό να μιλήσουμε για τις ασυνείδητες επιθυμίες αναγνώρισης και το άγχος θανάτου και αφανισμού που κρύβονται πίσω από τα παραπάνω.

Πριν από κάποιο καιρό η γαλλική εφημερίδα Le Monde ξάπλωσε τον Μασκ στο ντιβάνι σε μια προσπάθεια να ερμηνεύσει την ιδεολογική μεταστροφή του υπέρ του Τραμπ και τη διαμόρφωση ενός χαρακτήρα γεμάτου με εμμονές και βεβαιότητες. Ο συντάκτης αποσαφήνιζε πως «οι πεποιθήσεις του χρονολογούνται από την παιδική του ηλικία στη Νότια Αφρική του “λευκού” απαρτχάιντ», δηλαδή πως το νοητικό του σύμπαν τροφοδοτούνταν από υπολογιστές, επιστημονική φαντασία και υπερήρωες.

Το ντροπαλό, μοναχικό παιδί, που αργότερα θα αποκάλυπτε στον βιογράφο του, έχει το σύνδρομο Ασπεργκερ, μεγάλωσε παίζοντας το παιχνίδι φαντασίας «Dungeons and Dragons», μετεξελίχθηκε σε εμμονικό δισεκατομμυριούχο που τα βάζει με τη woke κουλτούρα, που διασπείρει fake news στο όνομα της ελευθερίας του λόγου, ενώ υποκλίνεται σε απολυταρχικά καθεστώτα και υπερασπίζεται φιλοναζιστικές προσωπικότητες.

Το ζητούμενο φυσικά δεν είναι η σύνδεση του φασιστικής ιδεολογίας ή της συνωμοσιολογικής θεώρησης με το σύνδρομο Ασπεργκερ. Για την ακρίβεια, στόχος είναι η αποσύνδεση του αυτισμού από κάθε ιδεολογία. Οι άνθρωποι στο φάσμα του αυτισμού χρησιμοποιούν συχνά ψυχολογικά εξαντλητικές στρατηγικές, όπως η «συγκάλυψη» ή η απόκρυψη του αυθεντικού τους εαυτού, οι οποίες μπορεί να επιδεινώσουν την ψυχική υγεία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο αυτισμός θεωρείται «αόρατη αναπηρία». Δεν μπορούν να γνωστοποιήσουν εύκολα την κατάστασή τους, ούτε μπορούν εύκολα να εισακουστούν. Ο Μασκ ωστόσο κατάφερε να αποκτήσει φωνή που εισακούγεται στα πέρατα της Γης. Το ερώτημα συνεπώς που απομένει είναι τι είναι εκείνο που εμείς ακούμε από εκείνον και τι είδους φαντασιώσεις έχει προβάλει ο αμερικανικός λαός αλλά και υπόλοιπος κόσμος πάνω του;

Το βέβαιο είναι πως καταφέρνει να ασκήσει -όπως και Τραμπ- σαγήνη σε μεγάλες ανθρώπινες μάζες που αισθάνονται ευάλωτες είτε στην επαγγελματική ή προσωπική τους ζωή και υποκύπτουν με ευκολία σε λογικές που μοιάζουν με αίρεση, ακολουθώντας πρόσωπα-ιδέες που θα τους απαλλάσσουν από οτιδήποτε βιώνουν ως επώδυνο ή ανυπόφορο.

Πριν από μερικά χρόνια οι Times είχαν δημοσιεύσει μία επιστολή των ψυχιάτρων Robert Jay Lifton και Judith L. Herman, στην οποία αναφέρονταν στην «επαναλαμβανόμενη αποτυχία του Τραμπ να ξεχωρίσει την πραγματικότητα από το ψέμα», ενώ τόνιζαν πως τα ξεσπάσματα οργής του προέδρου λαμβάνουν χώρα όταν οι φαντασιώσεις του διαψεύδονταν.

Στην έκδοση «Η επικίνδυνη περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ: 27 ψυχίατροι και ειδικοί ψυχικής υγείας αξιολόγησαν την κατάσταση ενός προέδρου» είχαν αναφέρει πως ο Τραμπ είναι ένας ψυχοπαθής, νάρκισσος, οριακά διαταραγμένος, διπολικός που πάσχει από διαταραχή πρόσληψης και αντίληψης της πραγματικότητας και από παραληρηματική διαταραχή.

Ο Τραμπ είχε γίνει ήδη ο πρώτος πρόεδρος που έκανε τη λευκή υπεροχή (White Supremacy) πολιτική άποψη, αφού πρώτα χρησιμοποίησε ανοιχτά τη ρητορική του λευκού εξτρεμισμού. Ο Μασκ συμπρωταγωνιστεί μαζί με τον Τραμπ σε αυτό τον φαύλο κύκλο θεσμοθετημένου μίσους και λευκής υπεροχής παράγοντας έναν ιδεολογικό αυτισμό.

Και οι δύο πανίσχυροι οικονομικά άνδρες χρησιμοποιούν με τεράστια μαεστρία την ψυχολογία των μαζών –και συγκεκριμένα τη «δυναμική των φυλών»- σαγηνεύοντας όσους νιώθουν πως υποβαθμίστηκαν εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης και της πολυπολιτισμικότητας, όσους αισθάνονται ψυχικά ευάλωτοι και αναζητούν μια καθησυχαστική εξήγηση για τα ανεξήγητα, όσους βιώνουν την κατασκευή ενός δαιμονικού εχθρού ως μια καθησυχαστική εξήγηση για όλα τα δεινά.