Το παλίμψηστο του οικείου

Αυτό το στοιχείο εκβάλλει στα ποιήματα του Γιαννακόπουλου συλλειτουργώντας με το τεράστιο αναγνωστικό του υπόβαθρο με εύρος που περιλαμβάνει την αρχαία ελληνική λογοτεχνία έως τη σύγχρονη ελληνική και ξένη (έχει εξάλλου συχνά εργαστεί και ως μεταφραστής) δίνοντας ένα ισχυρό διακειμενικό στίγμα στα ποιήματα που ωστόσο δεν τα βαραίνει.

Ενώ σε άλλες περιπτώσεις τέτοιο κράμα θα ήταν δυσλειτουργικό, στον Γιαννακόπουλο, και ιδίως σε αυτή τη συλλογή, συντείνει στην ουσιαστική ισορροπία: τα περισσότερα ποιήματα, κυρίως αυτά της πρώτης («Δυτικά των λέξεων» ανακαλώντας το ελυτικό Δυτικά της λύπης) και της τρίτης ενότητας («Το ποίημα λέει σε θέλω») της τριμερούς συλλογής, άλλα κατεξοχήν άλλα αμιγώς ερωτικά, αντλούν από τη λεπτομέρεια, από τη στιγμή που το ποιητικό βλέμμα εστιάζει σε ένα ασήμαντο σημείο του 24ώρου που σχεδόν νοηματοδοτεί όλες τις υπόλοιπες ώρες: «Αφήνω μισοτελειωμένο το ποίημα/ για να ‘ρθω να σε αγκαλιάσω».

Σε αυτό το χρονικό σημείο, πέρα από τον έρωτα και τον πόθο, «σε βρίσκει η ποίηση» κατά τον Τίτο Πατρίκιο. Γιατί παράλληλα με τον έρωτα η δεύτερη βασική θεματική της συλλογής είναι η ποίηση. Και τις δυο, εξίσου απαραίτητες για τη ζωή, ο Γιαννακόπουλος τις χειρίζεται ταυτόχρονα με τρυφερότητα «Σαν ποίημα/που τυπώθηκε/πάνω σε άλλο/ποίημα//έπεσε στη ζωή μου/η ζωή σου.» και με ειρωνική απόσταση: «Ενθάδε κείται ποιητής/Που, πιο πολύ απ’ τον ίαμβο,/Των τακουνιών μίας θνητής Αγάπησε τον ίαμβο». Η ποίηση, και γενικά η λογοτεχνία, δεν σημαίνει μόνο δημιουργία αλλά και δημιουργική ανάγνωση, αναπόσπαστο και αυτό μέρος της ζωής. Τόσο στις δύο ενότητες όσο και στη μεσαία «Ποιητής στη Νέα Υόρκη» γραφή και ανάγνωση συνυπάρχουν με τον έρωτα και το ταξίδι σε μια Νέα Υόρκη όχι ουτοπική αλλά φανταστική, στον χώρο όπου τέχνη, ποίηση, έρωτας, ανάγνωση συμπλέκονται μεταμορφώνοντας την πραγματικότητα, γιατί και αυτό εντέλει επιδιώκουν ο ποιητής και η ποίηση.

Ετσι, με τρόπο ιδιαίτερα τεχνικό ο Γιαννακόπουλος επιτυγχάνει τα ερωτικά του ιδιαίτερα ποιήματα να υποδύονται τα ευχάριστα, τα ανέμελα αισιόδοξα, ενώ υπόκειται το «Κι η ποίηση μικρή ρωγμή/στο κύτος του θανάτου.» Ή: «Κι η τέχνη ένας λόξιγκας/στα σωθικά του χρόνου». Είναι όλα ωστόσο προϊόντα όχι μόνο της αρχικής στιγμιαίας έμπνευσης αλλά κυρίως της ποιητικής επεξεργασίας, που συνδυάζει την εικαστική εξεικόνιση, τον λυρισμό και τον ρεαλισμό: «Το πρωί που ξυπνάμε και, γυμνή,/ψάχνεις να βρεις το βρακάκι σου/μες στα ζεστά μας σκεπάσματα/ή κάτω απ’ το κρεβάτι,//τότε σε θέλω πάλι».

Τα ολιγόστιχα ερωτικά ποιήματα της πρώτης και της τρίτης ενότητας έχουν τόπο το ερωτικό γυναικείο σώμα και την επιθυμία γι’ αυτό. Με τα απόνερα από την κάθαρση αυτού του σώματος ο θάνατος πλένει το πρόσωπό του σχεδόν ηττημένος από τον έρωτα. Ο έρωτας όχι ως συναίσθημα αλλά ως σωματική διέγερση και σεξουαλική πράξη επενδύεται με μια απλότητα και φυσικότητα που καταργεί την εξιδανίκευση ή τη ρομαντική λυρικότητα: «Σκόρπια τα σύννεφα λευκά/σαν το χυμένο σπέρμα». Ο χειρισμός ανακαλεί την αρχαία λυρική ποίηση: άμεση, ευθύβολη, λιτή, ρυθμική, εκείνη βέβαια έμμετρη αλλά και τα περισσότερα ποιήματα της συλλογής έχουν βαθμό εμπρόθετης εμμετρότητας. Τα δίστιχα της τρίτης ενότητας όπως αναγράφεται και στον υπότιτλό της είναι σπασμένοι σε δύο στίχους 15σύλλαβους (8 και 7 συλλαβές, τα δύο ημιστίχια), τεχνική γνωστή που εδώ λειτουργεί αποδοτικά.

Ο Γιαννακόπουλος, δεινός αναγνώστης και της παλαιότερης έμμετρης ποίησης και γνώστης των τεχνικών της, ορίζει έτσι την υποστήριξη του νοήματος με τον ρυθμό. Οχι απλοϊκότητα αλλά επεξεργασμένη απλότητα, προσπελάσιμη και εμπλουτισμένη από το πλούσιο διακείμενο, σώματα ερωτευμένα, λέξεις και ρυθμός, αναγνώσεις και εικόνες προσμετρώνται στην αξιανάγνωστη αυτή συλλογή.