Από το 1974, οπότε ο Γιώργος Βέης εμφανίστηκε στα γράμματα με την ποιητική συλλογή Φόρμες και άλλα ποιήματα 1970-1973 (Εκδόσεις Κούρος), μέχρι και το πρόσφατο ποιητικό βιβλίο του, ο αναγνώστης μπορεί να ανιχνεύσει τους σταθερούς προσανατολισμούς των στίχων και των αναζητήσεών του: την αγάπη για τη φύση και την εύρεση των αρμονικών λεπτομερειών της, τις αναφορές σε κειμενικά είδη και παραδόσεις που απλώνονται σε διαφορετικές ηπείρους και εποχές, με μια υπεροχή μεταξύ όλων του αφαιρετικού και στοχαστικού λόγου της Απω Ανατολής, τον λυρισμό που επανευρίσκεται διαρκώς, μέσα σε σύγχρονα και μετατοπιζόμενα πλαίσια.
Ο Βέης, εντέλει, φαίνεται πως θέτει και εξελίσσει προσωπικούς προβληματισμούς, που συχνά μας οδηγούν σε σημαίνουσες τάσεις του διεθνούς ποιητικού τοπίου: ενδεικτικά αναφέρω πως το τρυφερό ενδιαφέρον για τη φύση και τα ελάχιστα πλάσματά της με οδηγούν αυθόρμητα στο να σκεφτώ την οικοποίηση (ecopoetry), που μέσα στις τελευταίες δεκαετίες έχει δώσει σημαντικά δείγματα ενός οικολογικού στοχασμού, ο οποίος, στις αρτιότερες των προσπαθειών, δεν μένει στην καταγγελία ή την έκφραση της αγωνίας μπροστά στην οικολογική καταστροφή, αλλά εγείρει έναν βαθύτερο προβληματισμό για τη θέση του ανθρώπου στον κόσμο, την επανεύρεση της ισορροπίας ανθρώπου και οικοσυστήματος, την άντληση σοφίας και γνώσης μέσα από τις πρώτες αρχές της φύσης. Ή όπως επιγραμματικά αναφέρει ο Βέης στο ποίημα «Επαναπατρισμός»: «όλες οι σημασίες βέβαια στ’ αγκάθια / στ’ αγριόχορτα οι αλήθειες».
Ο «καταυλισμός» ως λέξη μάς οδηγεί στην προσωρινή εγκατάσταση, σε έναν οίκο που δεν είναι ακριβώς οίκος, αλλά μια διαμονή μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο αλλαγές, μέσα σε ένα διαρκές ταξίδι, μέσα σε τόπους που διαδέχονται ο ένας τον άλλο, διαφορετικοί, αλλά συνάμα σε αλληλόδραση και συνέχεια. Η στιγμιαία παραμονή ή το πέρασμα από έναν τόπο, η μνήμη που επισκέπτεται ή, συχνά, διαβιοί σε μια εσωτερική «χώρα», οι πρώτες αισθήσεις της παιδικής ηλικίας, οι συμβιώσεις με αγαπημένους ανθρώπους ή με ζώα και δέντρα, η ατομική και η συλλογική ιστορία γίνονται οίκοι, πατρίδες και ταυτότητες.
Κι αυτή είναι η πρόταση που αισθάνομαι να κάνει τελικά ο ποιητής στους αναγνώστες του: να υπερβούν τα χωριστά φαινόμενα και να περάσουν στον κόσμο εκείνο όπου η εμπειρία έχει γίνει ένα ενιαίο βίωμα, εκεί όπου μπορούμε πια να δούμε όσα βρίσκονται έξω από εμάς, σε έναν κύκλο αιώνιων όντων: «Δεν μας πλησιάζουν / όχι γιατί μας φοβούνται / αλλά γιατί δεν τους γεμίζουμε το μάτι. / Είναι τ’ αυστηρά τα δέντρα / τα αειθαλή, τα σκεφτικά / και τ’ αγοράζουμε / τα ξεπουλάμε / –έτσι νομίζουμε / τα καίμε κάποτε / –έτσι νομίζουμε / εκείνα όμως θα υπάρχουν. // Είναι η ίδια η αιωνιότητα / έξω από μας» («Η βεβαιότητα των δασών»).
Μια άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή του βιβλίου είναι ο στοχασμός για τη φύση της γλώσσας, η ανίχνευση της αλήθειας και των νοημάτων μέσα σε κάθε λέξη, τη στιγμή που ο κόσμος μοιάζει ρευστός και διασπασμένος και τα σημαινόμενα χαμένα μέσα στις δίνες μιας καθημερινότητας, η οποία συχνά δεν μας αφήνει να δούμε το μυστικό που μας προσφέρει ο λόγος και που τελικά μονάχα η ποίηση μπορεί να φέρει ξανά στο προσκήνιο.
Χαρακτηριστικό το ποίημα «Ικρίωμα»: «Αλλά τι λέξη κι αυτή / κριός / αίμα και ωμά / ίσως να κρύβει κι άλλες μέσα της / το ιώτα πάντως στέκει διπλό / ως να τονίζει το ρήμα [ε]ί[να]ι…//… το διέγραφα το ικρίωμα / κλείνοντας έτσι τα μάτια / στον αφανισμό / που αν θέλει όμως / ξέρει να μας περιμένει / και σε απόσταση αναπνοής».
Θα πρότεινα ο Καταυλισμός να διαβαστεί παράλληλα με ακόμη μία ενδιαφέρουσα πρόσφατη έκδοση, σε μετάφραση του Γιώργου Βέη επίσης: την επιλογή ποιημάτων του Λι Μπάι, ενός από τους σημαντικότερους και πιο αντιπροσωπευτικούς ποιητές της Κίνας του 8ου αι. (Λι Μπάι, Ποιήματα, Απόδοση-Επίμετρο: Γ. Βέης, Εκδόσεις Σμίλη, 2023). Είναι ενδιαφέρον πώς ένας ποιητής της Μεσογείου και του 21ου αι. μπορεί να δώσει νέα ζωή σε ένα τόσο παλιό κείμενο, αξιοποιώντας τα χαρίσματα της δικής του ποιητικής γλώσσας.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας