Αθήνα, 16°C
Αθήνα
Αίθριος καιρός
16°C
16.8° 14.5°
2 BF
81%
Θεσσαλονίκη
Αυξημένες νεφώσεις
15°C
16.2° 14.2°
1 BF
82%
Πάτρα
Ελαφρές νεφώσεις
17°C
16.6° 15.0°
2 BF
84%
Ιωάννινα
Αυξημένες νεφώσεις
9°C
8.9° 8.9°
1 BF
100%
Αλεξανδρούπολη
Αίθριος καιρός
9°C
8.9° 8.9°
0 BF
93%
Βέροια
Αυξημένες νεφώσεις
15°C
15.4° 15.4°
1 BF
80%
Κοζάνη
Αυξημένες νεφώσεις
10°C
10.4° 10.4°
0 BF
100%
Αγρίνιο
Αυξημένες νεφώσεις
14°C
14.4° 14.4°
2 BF
92%
Ηράκλειο
Ελαφρές νεφώσεις
14°C
14.4° 13.6°
3 BF
99%
Μυτιλήνη
Αυξημένες νεφώσεις
14°C
14.9° 13.8°
0 BF
73%
Ερμούπολη
Ελαφρές νεφώσεις
16°C
16.4° 16.4°
2 BF
88%
Σκόπελος
Ελαφρές νεφώσεις
15°C
15.3° 15.3°
2 BF
80%
Κεφαλονιά
Αραιές νεφώσεις
15°C
15.3° 15.3°
0 BF
55%
Λάρισα
Σποραδικές νεφώσεις
13°C
12.9° 12.9°
0 BF
100%
Λαμία
Αραιές νεφώσεις
14°C
14.5° 14.5°
1 BF
73%
Ρόδος
Ελαφρές νεφώσεις
18°C
17.8° 17.7°
3 BF
79%
Χαλκίδα
Ελαφρές νεφώσεις
13°C
13.8° 12.8°
0 BF
94%
Καβάλα
Αίθριος καιρός
15°C
15.5° 15.5°
2 BF
75%
Κατερίνη
Αραιές νεφώσεις
15°C
14.7° 14.7°
2 BF
85%
Καστοριά
Αυξημένες νεφώσεις
10°C
10.2° 10.2°
2 BF
95%
ΜΕΝΟΥ
Παρασκευή, 25 Απριλίου, 2025
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Ανδρέας Νικολακόπουλος. Σάλτος. Διηγήματα. Σελ. 176. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ, 2022

Το χώμα θυμάται

Λοιπόν, ασπούδαστη η ψυχή του ανθρώπου. Ολα ξεκινούν, στο ομότιτλο του βιβλίου πρώτο από τα δεκατρία διηγήματα που συναρπατίζουν την τρίτη συλλογή του Ανδρέα Νικολακόπουλου, στην κορυφή ενός κακοβαλμένου στο έδαφος ογκόλιθου.

Πρόκειται για ένα «μακρόστενο εξόγκωμα ξεγυμνωμένου από χορτάρια αβυσσαλέου βράχου […] που ήταν γνωστό με το όνομα Σάλτος και από τη στιλπνή κορυφή του έριχναν στο μεγάλο κενό τα ζωντανά για πάνω από ενενήντα χρόνια». Αλλά κι ένας ιερέας ριχνόταν μάταια στο κενό, γιατί ήθελε να ξεφύγει από τις τύψεις που είχε μαγαρίσει τη θυγατέρα του – ο βράχος «δεν έπαιρνε την ικανοποίηση που ζητούσε ούτε από το αίμα που χρειαζόταν για να ξεδιψάσει τα ριζά του».

Και τα άλογα τα κουτσά και γέρικα, θυμάται διά χειρός Νικολακόπουλου ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής του, τα έριχναν στον γκρεμό, και τα νεογέννητα ανεπιθύμητα κουτάβια, και τον αγαπημένο λευκομέτωπο ντορή, άρρωστον και ανήμπορο, πια – το χώμα έχει μνήμη, ο Νικολακόπουλος αξιοποιεί αυτήν τη σκευή, του χώματος, αλλά και της μνήμης, της μνήμης του χώματος.

Και ο ήρωας-αφηγητής του μετράει τα δευτερόλεπτα μέχρι να ακούσει τα κλαδιά να σπάνε και «ύστερα ένα υπόκωφο γδούπο από το σώμα του ντορή που έσκασε στη γη χαμηλά». «Αεσίφρων και μωρός», σαλταρισμένος, σε κατάδυση στην τρέλα, κάνει το άλμα, παρατάει τους ανθρώπους, οργώνει τα βουνά, «πλάνητας και λειψός». Το μόνο της ζωής του νοιάξιμο είναι πια να κοιτάζει ψηλά τον Σάλτο, κάθε φορά που ακούει κραυγή, και να μετράει σπυρί σπυρί τον χρόνο μέχρι τον «τελικό στροβιλισμό και τα πρώτα κλαδιά να σπάνε».

Δεν είναι, όμως, μόνον οι μνήμες του χωριού –μνήμη, φιλόξενο καταφύγιο, φιλόξενο κοιμητήριο– και του Σάλτου που κάνουν τη γραφή του συγγραφέα της «Αποδοχής κληρονομιάς» να μυρίζει χώμα –και τις λέξεις του και τα σημεία στίξης του, μαύρα σημάδια σε λευκό χαρτί ή λευκή επιφάνεια, πενθήματα–, είναι και οι θρύλοι και οι ιστορίες που σκαρώνει, που έχει πιθανόν ακούσει ή διαβάσει αυτός ο κοσμοπολίτης συγγραφέας.

Για τους καρβουνιάρηδες Δαπορίτες, λόγου χάριν, το παιδικό κορμί, κουρελιασμένο από μανία ερωτική, τις γυναίκες που πήραν την τύχη τους στα χέρια τους, την άμυνα και την άλωσή τους, και ο φωτοσβέστης Μάναπ που βροντάει το κρανίο της νεκρής σημαιοστολισμένης γυναίκας στο χώμα, πριν βαλθεί να τρώει τα μυαλά της και πριν η βροχή ξεβάψει από το ακέφαλό της σώμα «το μαύρο χρώμα που έδινε του κάρβουνου η σκόνη» – σαλταρισμένοι ήρωες ενσελιδισμένοι σε απολύτως νοικοκυρεμένη γραφή, όπου το παραμικρό δεν περισσεύει.

Νεκροταφεία, πεδία μαχών, εγκατελελειμμένα χωριά και γειτονιές –«μπερδεμένο κουβάρι λειψών κτισμάτων από κοκκινόχωμα […] σαν μια γειτονιά που την κατάπιαν την ίδια στιγμή η φωτιά, η λάβα, η βλάστηση και ο κατακλυσμός»–, επιστημονικά εργαστήρια, στη χώρα μας και αλλού, Μεξικό, Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία, γη και θάλασσα, και «η ανατριχίλα που απλώνει το σκοτάδι και το φεγγαρόφωτο και που αρνούμαστε πως πρόκειται για πρόβα της μετά θάνατον ζωής».

Η νύχτα, το σκότος συνιστά το προνομιακό πεδίο αποκαλύψεων, οι ευτοπίες γυρίζουν σε ουτοπίες, η ζωή διά του θανάτου πληρούται και νοηματοδοτείται, ο εξίτηλος κόσμος, διά της γραφής στον «Σάλτο», καταλήγει στο χώμα, πατρίδα και λίκνο προορισμού, οι θνητοί είναι σαν έτοιμοι από καιρό να περάσουν στην άλλη πλευρά, στον σάλτο, τα σώματα αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους σαν χρόνο, πριν εκτεφρωθούν από το μέλλον, σε μια διελκυστίνδα μεταξύ λογικής και τρέλας, όπου η δεύτερη κρατάει γερά τα ηνία. Της γραφής τα ηνία κρατάει γερά ο Νικολακόπουλος, που, αν κρίνουμε από την έκταση κάποιων από τα διηγήματα του «Σάλτου», ήδη σαλτάρει προς εκτενέστερες φόρμες, εν φαντασία και λόγω.

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Το χώμα θυμάται

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας