O χρόνος δεν μετριέται με τον αριθμό των ημερών και των μηνών αλλά από την πυκνότητά τους. Αν δεχτούμε ως αποδεκτό τον συγκεκριμένο τρόπο μέτρησης, τότε μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε πως η απόστασή μας από εκείνη τη νύχτα στις 6 του Δεκέμβρη του 2008 ήταν κάτι πολύ περισσότερο από 13 χρόνια. Αυτό που μας χωρίζει είναι ένας ωκεανός μνήμης και ανάμνησης για μια εποχή που πια δεν υπάρχει.
Το 2008 έχει μείνει στην παγκόσμια ιστορία ως η αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ξεκινώντας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και περνώντας στη συνέχεια στα χρηματιστήρια και στις κοινωνίες του υπόλοιπου κόσμου, η κρίση αυτή σφράγισε τη δεκαετία που την ακολούθησε. Στην Ελλάδα του 2008 η κρίση έμοιαζε με μακρινό σενάριο, τελείως αμφίβολο για τους τότε πολιτικούς που μας διαβεβαίωναν για τη «θωρακισμένη ελληνική οικονομία» (σύμφωνα με τα λόγια τού τότε πρωθυπουργού).
Στην πραγματικότητα, το 2008 επρόκειτο να είναι το τελευταίο έτος της ελληνικής αισιοδοξίας, της περιόδου αυτής που έχει τις ρίζες του στη δεκαετία του '80, άνθησε σε αυτήν του '90 και συνέχισε ακάθεκτη να κατακαίει σε αυτή των '00s. Μιας περιόδου όπου το κυρίαρχο αφήγημα άφηνε ελάχιστα περιθώρια, ο υπερκαταναλωτισμός, ο νεοπλουτισμός, η πίστωση και η επίδειξη έγιναν εθνικός κανόνας και η Ελλάδα περιέγραφε τον εαυτό της ως μια ισχυρή οικονομία, στον πυρήνα της Ευρώπης, πλήρως συντονισμένη με κάθε δυτικό τρόπο.
Ολα αυτά θα κουτρουβαλήσουν με πάταγο τα σκαλοπάτια της Ιστορίας την περίοδο των παρατεταμένων κρίσεων που διανύουμε. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Νέοι τρόποι, νέες διέξοδοι και νέοι εφιάλτες θα έρθουν στην επιφάνεια και θα δώσουν σχήμα σε έναν κόσμο που πια δεν θυμίζει παρά ελάχιστα αυτόν του 2008.
Ανάμεσα στις δύο αυτές εποχές ο Δεκέμβρης του 2008 εμφανίζεται ως ένα παράδοξο που για πολλούς θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί. Ενα ξέσπασμα απέναντι στην πράξη ενός ειδικού φρουρού, τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου στο κέντρο της Αθήνας, μια νύχτα στα Εξάρχεια. Το τυχαίο μπορεί να είναι από τη φύση του ο πιο απρόσμενος παράγοντας της Ιστορίας. Ομως τα γεγονότα που το τυχαίο παράγει, όλα αυτά που το ακολουθούν ως δράσεις και αντιδράσεις δεν είναι ποτέ τους τυχαία. Αποτελούν αφορμές ώστε να έρθουν στην επιφάνεια συσσωρευμένα φορτία, πρώιμες αναγνώσεις, ακόμα και προμηνύματα.
Ανάμεσα στην αποχαύνωση του πρόσφατου παρελθόντος του και την αγριότητα που τον ακολούθησε ο Δεκέμβρης στέκει ως το πέρασμα από τη μια εποχή στην άλλη. Ως ένα ιστορικό σημείο που δεν μπορούσε να γίνει κατανοητό ίσως ούτε από αυτούς που συμμετείχαν στα γεγονότα.
Ως ένα περιστατικό μύησης μιας ολόκληρης κοινωνίας στο άγνωστο που ερχόταν καταπάνω μας. Γιατί η «εικόνα από το μέλλον» που περιέγραφε το σύνθημα των διαδηλώσεων τελικά δεν περιλάμβανε μόνο την αντίδραση στη δολοφονία αλλά και την ίδια τη δολοφονία.
Τα χρόνια που ακολούθησαν το 2008 συνέχισαν να επιτελούν μια πολλαπλή βία απέναντι στη νεολαία. Τόσο σε συμβολικό όσο και σε τελείως πραγματικό επίπεδο. Θα φέρουν στην επιφάνεια το μέλλον της όπως αυτό υποθηκεύτηκε από τις προηγούμενες γενιές, θα μεταφράσουν τη χρεοκοπία σε δική της ανεργία, μετανάστευση και επισφάλεια, θα επιβάλουν την έκτακτη ανάγκη της πανδημίας ως δική της στοχοποίηση. Ταυτόχρονα η ακραία καταστολή, η αστυνομική αυθαιρεσία, η πολλαπλή εξουσιαστική βία πέρα από το Σύνταγμα και τους κανόνες είναι μια πτυχή που συνοδεύει όλα τα χρόνια που ακολούθησαν εκείνον τον Δεκέμβρη.
Σήμερα, γυρνούμε στις μέρες εκείνες ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Αλλοι για να τιμήσουν τη μνήμη ενός μικρού παιδιού δολοφονημένου από έναν αστυνομικό στο κέντρο της πόλης, άλλοι ώστε να τιμήσουν μια στιγμή εξέγερσης που έθεσε ένα ηθικό όριο σε μια ολόκληρη κοινωνία και άλλοι νοσταλγώντας μια στιγμή που, παρά την αμφιβολία για το μέλλον που απλωνόταν μπροστά, μπορούσες να διακρίνεις την αισιοδοξία του συντροφικού δεσμού, της συλλογικής διεκδίκησης και της αυθόρμητης αντίδρασης.
Και αν δεχτούμε πως οι νέες κοινωνίες που κατοικούμε γεννήθηκαν με τον Δεκέμβρη (προσοχή, όχι «από τον») ίσως να είναι ταιριαστό να αναζητήσουμε σε αυτόν και τις αντιδράσεις μας απέναντι σε ό,τι μας περιβάλλει ως συνέχειες της στιγμής εκείνης που σφράγισε τη μετάβαση: την αισθητική του αυθόρμητου, τη μαζική αφιλτράριστη διεκδίκηση, το σημείο εκείνο που τίθεται ένα συλλογικό όριο το οποίο δεν μπορεί να ξεπεραστεί.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας