Η δήλωση του Δημήτρη Λιγνάδη λίγες μέρες πριν προφυλακιστεί ήταν μια γελοιότητα ανάμεσα στις πολλές. Μια δήλωση που ίσως και να είχε ξεχαστεί ανάμεσα στα ομοφοβικά, ρατσιστικά και εκφοβιστικά σχόλια του δικηγόρου του.
Ακόμα και την ώρα εκείνη, ενώ μια ολόκληρη χώρα παρακολουθούσε τις εξελίξεις και μάθαινε λεπτομέρειες για τον βίο και τη δράση του «γνωστού ηθοποιού σκηνοθέτη», αυτός δεν έδειξε καμία μεταμέλεια. Εστω η ταπεινοφροσύνη που πηγάζει ως φυσική αντίδραση απέναντι στον φόβο να έμοιαζε με αποδεκτή στάση.
Αντίθετα, με μια επίδειξη ναρκισσισμού αποφάσισε να υποστηρίξει εκ νέου την ανωτερότητά του. Να κάνει λόγο για μεθοδευμένες επιθέσεις που έρχονται από μέτριους ηθοποιούς και πιο συγκεκριμένα από τον πρόεδρο του ΣΕΗ, Σπύρο Μπιμπίλα, «ο οποίος συμπτωματικά και όχι αξιοκρατικά βρίσκεται σε αυτή τη θέση».
Η στάση αυτή -το να τονίζεις την ανωτερότητά σου λίγο πριν προφυλακιστείς για κατά συρροή βιασμούς και παιδεραστία- θα έμοιαζε απλώς γελοία αν δεν ήταν ταυτόχρονα και τρομακτική.
Είναι η αλαζονεία του ανθρώπου που εξαιρεί τον εαυτό του από τους νόμους των κοινών θνητών στο όνομα του καλλιτεχνικού του μεγαλείου. Ενός μεγαλείου βέβαια κίβδηλου, κατασκευασμένου λιγότερο από την ικανότητα και περισσότερο από τη γνωριμία, τις κοινωνικές σχέσεις, τις προσεκτικές κινήσεις και επιλογές. Είναι η αλαζονεία του ανθρώπου που πίστεψε πως θα παραμείνει ατιμώρητος και έδρασε σαν να μην υπάρχει τιμωρία.
Και όμως η σκληρότητα και ο αποτροπιασμός που δημιουργείται από τις πράξεις του ως φυσική κοινωνική αντίδραση κάνει τις λέξεις που χρησιμοποιεί να αποκτούν άλλο νόημα. Το σύνορο ανάμεσα στη μεταφορά και την κυριολεξία θολώνει.
Η αριστεία που υπονοεί ο Λιγνάδης και η αξιοκρατία που αναφέρει γίνονται άδειο πουκάμισο, μια ευκαιρία για κοινωνικό σνομπισμό και μια επίδειξη απάνθρωπου κυνισμού. Μετατρέπουν τους όρους αυτούς σε κατοχύρωση ενός αριστοκρατικού δικαιώματος φεουδαλικής κοπής, ανεξάρτητου από περιορισμούς και υποχρεώσεις απέναντι στους γύρω. Σε όλους αυτούς τους μέτριους που περικυκλώνουν τον συκοφαντημένο άριστο.
Αλλά μαζί μετατοπίζεται και το νόημα της μετριότητας (της φράσης που χρησιμοποίησε για να περιγράψει τον «διώκτη» του Σπύρο Μπιμπίλα). Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που μια σειρά από ηθοποιούς και σκηνοθέτες αγκάλιασαν τον χαρακτηρισμό θέλοντας να εκφράσουν την υποστήριξή τους στον πρόεδρο του ΣΕΗ. Και η αποδοχή αυτή, μαζί με την εξωστρέφεια της περήφανης διαφήμισής της, ανέτρεψε το ίδιο το νόημα της μετριότητας.
Το στίγμα που προσπάθησε να εκσφενδονίσει ο άριστος έγινε έπαινος. Ακριβώς γιατί ποτέ δεν είχε σχέση με μια αξιολογική κρίση, αλλά με έναν τρόπο θέασης του εαυτού του. Ενός εαυτού επηρμένου, αλαζόνα και ευνοημένου, αλλά μαζί πια απονομιμοποιημένου και προφυλακισμένου.
Αυτό που ζούμε λοιπόν είναι η επανάσταση των μετρίων. Μια επανάσταση με την ευθυμία του δίκαιου σκοπού. Η εκ νέου κωδικοποίηση αρετών και σημασιών, στόχων και επιδιώξεων.
Μια στάση ενάντια στις επιταγές και στις αξίες, όχι μόνο ενός ανθρώπου που ενσαρκώνει ό,τι πιο σάπιο υπάρχει στην ανθρώπινη κοινωνία, αλλά πολύ περισσότερο απέναντι στον κόσμο που τον δημιούργησε και τον υπέθαλψε για δεκαετίες.
Είναι η επανάσταση απέναντι σε επιβεβλημένα πρότυπα, απέναντι στον κακοφορμισμένο σεβασμό άνευ όρων, απέναντι στις κενές αξιολογικές κρίσεις μιας έντυπης και τηλεοπτικής αγοράς νοημάτων.
Ενός κόσμου που εύκολα παραχωρεί τον τίτλο του «ιερού τέρατος» σε επίχρυσες μετριότητες, αλλά ποτέ δεν συγκρούεται με τα πραγματικά τέρατα που κατοικούν στα σπλάχνα του. Ενός κόσμου γερασμένου εν τη γενέσει του, διοπτροφόρου και σκονισμένου, που σου κουνάει το δάχτυλο για τη σωστή χρήση της γλώσσας ενώ ο ίδιος χρησιμοποιεί τη γλώσσα μόνο για να υπεκφεύγει. Γεμάτου αποτροπές και απογοητεύσεις για τους πολλούς και εύκολη αναρρίχηση για τους λίγους. Ενός κόσμου που χρησιμοποιεί την πλαστή ικανότητα ως πρόφαση επιβολής και πνίγει το πραγματικό μέγεθος στην ανυποληψία ή τη σιωπή.
Αυτό που βλέπουμε όλες αυτές τις εβδομάδες είναι ένα κραχ στο συγκεκριμένο χρηματιστήριο αξιών. Μια πολλαπλή μετατόπιση. Ακόμα και στον κενό χρόνο της καραντίνας, ακόμα και με κλειστές αίθουσες και άγνωστο μέλλον, το θέατρο καταφέρνει να μεταμορφωθεί. Οχι μόνο λόγο της πτώσης μιας σειράς φορέων των πιο εξουσιαστικών προστακτικών, αλλά ακόμα περισσότερο λόγω των ανθρώπων που πήραν θέση και όρθωσαν ανάστημα.
Δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό έναν νέο κώδικα και έναν νέο δεσμό και μέσα από αυτά μια νέα καλλιτεχνική επιταγή. Παρά τις ακραίες εποχές και τις ακραίες δυσκολίες, το θέατρο που πλησιάζει θα είναι ένα θέατρο νέο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας