Δεν είμαι σίγουρος για το ποια διαδρομή με οδήγησε να δω ξανά το «Αφήνοντας το Λας Βέγκας», το πληγωμένο αριστούργημα του Μάικ Φίγκις. Ο εγκλεισμός επιβάλλει τον συνειρμό. Η σκέψη διασχίζει ό,τι δεν επιτρέπεται στο σώμα. Συχνά δεν θυμάσαι το σημείο από το οποίο ξεκίνησε. Και μέσα στην αχρονία που επιβάλλει η επανάληψη, μέσα στα ελάχιστα εξωτερικά ερεθίσματα και τα περιορισμένα γεγονότα καταλήγει στο οπουδήποτε. Δεσμώτης της ακινησίας και της κλεισούρας, της ρουτίνας ως υγειονομικού νόμου, γίνεσαι όργανο των συνειρμών.
Βλέπω τώρα, στην οθόνη της καραντίνας την ταινία αυτή που έχω ξαναδεί και που θυμάμαι πως τελευταία φορά την είχα νοικιάσει σε βιντεοκασέτα. Ταινία αξέχαστη και ξεχασμένη, σπαρακτική και σπαραγμένη από τη λήθη. Η φιγούρα του Μπεν, του πρωταγωνιστή να ακροβατεί υπό την επήρεια, να μετεωρίζεται ανάμεσα στην αλκοολούχα χαρά και την εξάρτηση, πτήση και πτώση στο ίδιο σώμα την ίδια ακριβώς στιγμή.
Να πίνει την απόλαυση μέχρι να τον ξεκάνει συνειδητά η ίδια η κατανάλωση του εαυτού. Και η φιγούρα αυτή, η φιγούρα του Νίκολας Κέιτζ να πηγαινοέρχεται μισή αντιπαθητική στην αλκοολική της εξωστρέφεια (όπως ο ίδιος ο Νίκολας Κέιτζ) και μισή απόλυτα κατανοητή και ανθρώπινη, μέσα από την εξαιρετική ερμηνεία του. Η βιασμένη ομορφιά της Ελίζαμπεθ Σου σε μια πόλη ολόκληρη φτιαγμένη από νέον, απρόσιτη στην υπεροχή των χαρακτηριστικών της, απόλυτα προσβάσιμη μέσω της εκπόρνευσής της, ρημαγμένη από τη συγκατοίκηση της αγνότητας και της κοινωνικής χυδαιότητας.
Και ο χαρακτήρας πεθαίνει με ακρίβεια. Οπως σε κάθε νέα θέαση της ταινίας. Πίνει τον εαυτό του μέχρι θανάτου και η γυναίκα που τον ερωτεύτηκε του προσφέρει το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να εκφράσει στοργή σε έναν αποφασισμένο αυτόχειρα. Τη βοήθεια στην αυτοκτονία του. Ταινία απλή και καθαρή, σε πλήρη αντίθεση με τον εντυπωσιασμό, τα high concept και τις δαιδαλώδεις σχέσεις στην εποχή της απόλυτης κυριαρχίας των τηλεοπτικών αφηγήσεων. Ταινία ηθικά γυμνή σε μια εποχή που δεν χορταίνει να ηθικολογεί, να μπολιάζει την τέχνη με ηθικούς περιορισμούς και ευκολοχώνευτα διδάγματα. Μια σταγόνα ανθρωπίλας σε ένα βαρέλι καταγγελίας, διαπόμπευσης και διαδικτυακών δικαστηρίων.
Γιατί και η καταστροφή, χωρίς επεξηγήσεις, χωρίς ορατούς λόγους και σκοπούς, μπορεί να είναι κομμάτι του ανθρώπου. Γιατί οι άνθρωποι δεν είναι ζώα ευγενικά που πρέπει να φέρονται με ορισμένους τρόπους. Σπαράσσουν και σπαράσσονται, πολλές φορές ακόμα και χωρίς λόγο. Αδικούν, προδίδουν, καταστρέφουν και καταστρέφονται χωρίς να υιοθετούν τον ρόλο του κακού. Συχνά συγκροτούνται αποκλειστικά από αδυναμίες, διαλυμένοι, λίγοι, λειψοί. Μέχρι να χαθούν -ίσως λιγότερα εκκωφαντικά από τον αλκοολικό Μπεν της ταινίας- θα συνεχίσουν να αστοχούν και να αναπνέουν και χωρίς περιπέτειες να δικαιολογούν το γεγονός πως βρέθηκαν πρωταγωνιστές της δικής τους αφήγησης.
Και οι εποχές συνομιλούν καθώς το διάστημα δεν είναι μεγάλο και τα 90s πάντοτε θα μοιάζουν οικεία. Ο Νίκολας Κέιτζ, τότε χρυσό παιδί του Χόλιγουντ, ξεκινώντας την καριέρα του ως βυσματίας και παίζοντας σε μικρούς ρόλους του θείου του Φράνσις Φορντ Κόπολα, κατάφερε κάποτε να γίνει ένας από τους πιο ακριβοπληρωμένους ηθοποιούς του Χόλιγουντ. Τώρα πια είναι ένας ξοφλημένος πρώην αστέρας που χρωστάει άπειρα στην Εφορία και παίζει σε ό,τι ταινία τύχει ακόμα και τους μικρότερους ρόλους. Με την ερμηνεία αυτή (και δυο-τρεις ακόμη, ας είμαστε δίκαιοι) αποδεικνύει πως κάθε άνθρωπος όσο ακατέργαστος και αν είναι, κρύβει μέσα του ένα αριστούργημα. Και οι εποχές συνεχίζουν τη συνομιλία.
Η ταινία έρχεται από μια περίοδο (1995) όπου το αδιέξοδο έμοιαζε με εξατομικευμένη υπόθεση και η μοίρα μια συνθήκη απολύτως ιδιωτική. Με την κρίση, τη μαζική φτωχοποίηση και τώρα την καραντίνα, μάθαμε να βλέπουμε τη μοίρα σαν κάτι που μοιράζεται, κάτι σχεδόν κοινό στις εκδοχές της. Μέσα από τις αφηγήσεις, ακόμα και οι προσωπικές περιπτώσεις μοιάζουν με εξατομικευμένα κομμάτια ενός κοινού ορίζοντα.
Η θέασή μας στον υγιεινισμό της ρουτίνας γίνεται αναδρομική. Κάθε ένας ήρωας μεταγράφεται στο παρόν της κοινής μοίρας και της συλλογικής αφήγησης. Και ο Μπεν πεθαίνει τελικά στον δικό μας κόσμο. Σε έναν κόσμο όπου η μοναξιά επιβάλλεται ως κοινωνικός νόμος και ο εαυτός καταναλώνει τον έγκλειστο εαυτό του στην ελάχιστη υπερβολή που δικαιούται. Είναι η μοναξιά των θηρίων σε ένα κλουβί όπου τα κάγκελα είναι επενδυμένα με βελούδο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας