Διάβαζα πρόσφατα την ανάρτηση υποστήριξης του Εντουάρ Λουί, του 26χρονου συγγραφέα τού «Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ» και νέου αστεριού του γαλλικού μυθιστορήματος, για το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων».
Στάθηκα σε μια φράση που περιγράφει το τι ένιωσε όταν είδε πρώτη φορά εικόνες από τις συγκεντρώσεις:
«Σώματα που υποφέρουν, ρημαγμένα από τη δουλειά, την κούραση, την πείνα, τη διαρκή ταπείνωση των εξουσιαστών προς τους εξουσιαζόμενους, τον κοινωνικό και γεωγραφικό αποκλεισμό, έβλεπα κουρασμένα σώματα, κουρασμένα χέρια, τσακισμένες πλάτες, εξαντλημένα βλέμματα. Ο λόγος της αναστάτωσής μου ήταν ασφαλώς η απέχθειά μου για την κοινωνική βία και τις ανισότητες αλλά και, ίσως πρωτίστως, γιατί αυτά τα σώματα που έβλεπα στις φωτογραφίες έμοιαζαν με το σώμα του πατέρα μου, του αδερφού μου, της θείας μου. Εμοιαζαν με τα σώματα της οικογένειάς μου, των κατοίκων του χωριού όπου πέρασα την παιδική μου ηλικία, των ανθρώπων με την κατεστραμμένη υγεία από τη φτώχεια και την εξαθλίωση, οι οποίοι επαναλάμβαναν πάντα, κάθε μέρα της παιδικής μου ηλικίας ακριβώς αυτό: “Εμείς δεν μετράμε για κανέναν, κανείς δεν μιλάει για μας”».
Αυτή η περιγραφή του για το αόρατο κομμάτι της κοινωνίας επανέρχεται και σε άλλες συνεντεύξεις. Και αν το δεις λίγο καθαρότερα, είναι ο πυρήνας του έργου του.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του έλεγε: «Αρχισα να γράφω εξαιτίας αυτής της έλλειψης, επειδή η λογοτεχνία απέκλειε ανθρώπους όπως αυτοί με τους οποίους έζησα μικρός. Ξεκίνησα, λοιπόν, να γράφω για όλα αυτά που δεν έβρισκα στα βιβλία. Οι συγγραφείς που διάβαζα τότε με ώθησαν να γράψω κόντρα στη λογοτεχνία, σαν να έπαιρνα ένα είδος εκδίκησης επειδή έβλεπα ότι περιφρονούσε αυτούς τους ανθρώπους, αυτή την πραγματικότητα κι αυτήν τη φτώχεια».
Αυτός ο διπλός αποκλεισμός των ανθρώπων, τόσο από τις κοινωνίες όσο και από την καταγραφή, ισοδυναμεί με μορφή θανάτωσης. Είναι το πραγματικό συρματόπλεγμα των σύγχρονων κοινωνιών όπως ορθώνεται πάνω από τις πόλεις και τους ανθρώπους, όπως διαχωρίζει όχι μόνο σώματα αλλά φωνές και υπάρξεις, όπως μοιράζει τους ανθρώπους σε άτομα με όψη και άτομα χωρίς καν πρόσωπο.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την αμηχανία απέναντι στο φαινόμενο των «κίτρινων γιλέκων». Ενα μεγάλο κομμάτι του ευρύτερου αριστερού χώρου έμεινε στην επιφάνεια των δεξιών στοιχείων εντός του κινήματος και της αναταραχής. Και ενώ ο ρατσισμός, ο σεξισμός ή η ομοφοβία είναι ορατά ανά περιπτώσεις, δεν είναι αυτά που δίνουν τον τόνο.
Ο τόνος δίνεται από την απελπισία, από τη δικαιοσύνη του ανθρώπου που δεν αντέχει άλλο, που διεκδικεί το ελάχιστο δικαίωμά του. Για πολλούς αυτοί οι άνθρωποι παρέμειναν αόρατοι. Επισκέπτομαι μια φράση του Χάουαρντ Ζιν: «Η κραυγή των φτωχών δεν είναι πάντα δίκαιη, αλλά, αν δεν την έχεις ακούσει, δεν θα καταλάβεις ποτέ τι σημαίνει δικαιοσύνη».
Τις τελευταίες μέρες το μυαλό μου κατοικείται από τους ήρωες και τα τοπία του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές. Την κραυγή των φτωχών όπως μοιράστηκε στα θέατρα της Ευρώπης τη δεκαετία του 1980 αλλά μέχρι και σήμερα από τον μεγάλο Γάλλο θεατρικό συγγραφέα που έφυγε νωρίς. Τους αποκλεισμένους, τους αόρατους, τους ανθρώπους στα περιθώρια των ημερών. Αλήτες, τοξικοεξαρτημένους, ντίλερ, μετανάστες μέσα στη νύχτα, εγκληματίες σε επίδειξη δύναμης, λαμαρίνες και μισόφωτοι δρόμοι, αποικίες που ταξιδεύουν μέσα στον υγρό τους χρόνο κατά πάνω του παρόντος μας, αποβάθρες και αποθήκες, συναναστροφές όταν η υπόλοιπη κοινωνία απουσιάζει.
Χωρίς ποτέ να αρθρώνεται ίχνος κριτικής απέναντί τους, ή ένας δήθεν ανθρωπισμός εκείνου που τους κοιτάει από ψηλά. Εντός των έργων, στον πυρήνα τους, αυτό που κυριαρχεί είναι η επαφή. Σαν χάδι ή σαν στραγγαλισμός, σαν μια μετέωρη χειραψία που εκκρεμεί και δεν γνωρίζεις αν θα καταλήξει σε εναγκαλισμό ή χτύπημα. Ο συγγραφέας πάσχει δίπλα τους και μας καλεί εντός αυτού του παλμού. Εντός της γλώσσας του Κολτές, οι άνθρωποι αυτοί είναι υπαρκτοί, έχουν αφή και ύπαρξη. Εχουν πρόσωπο, ακόμα και όταν αυτό αλλάζει από ηθοποιό σε ηθοποιό, από παράσταση σε παράσταση.
Σήμερα βλέπεις τους ανθρώπους αυτούς να φοράνε κίτρινα γιλέκα, να γίνονται ορατοί μέσα από το εκκωφαντικό χρώμα της ενδυμασίας τους, να διεκδικούν. Και χάρη στον Λουί ή τον Κολτές, αναγνωρίζεις το πρόσωπό τους.
http//tsalapatis.blogspot.gr/
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας