Αλληλεγγύη: η ώρα των ανθρώπων

Τις ώρες αυτές η γραφή, το κείμενο, η άποψη σιωπούν. Η γλώσσα γίνεται πολύ στενή ώστε να χωρέσει την πραγματικότητα. Δεν είναι μια απλή σιωπή αυτή. Είναι η ταυτόχρονη σιωπή χιλιάδων ανθρώπων, ενός βωβού λαού απέναντι σε μια ξαφνική τύχη. Δεν μπορείς να περιγράψεις, δεν μπορείς να μείνεις εκτός μέσα στην ψυχραιμία ώστε να κρίνεις. Πώς να γράψεις και τι να γράψεις, για ποιον λόγο; Ποιες λέξεις μπορούν να σταθούν όρθιες απέναντι στο μέτωπο της απόγνωσης και της απώλειας, στο μέτωπο του θρήνου;

Οι ένοχοι, οι υπεύθυνοι για την αμέλεια, οι ευθύνες, όλα αυτά πρέπει να βρεθούν. Είναι χρέος απέναντι στους ανθρώπους που χάθηκαν και απέναντι στους ανθρώπους που έχασαν. Αλλά δεν είναι ακόμη η ώρα. Αυτοί που έκαναν ανάρμοστες δηλώσεις, όλοι όσοι προσπάθησαν να βγάλουν υπεραξία κάθε κατεύθυνσης από το τραγικό συμβάν θα απαξιωθούν. Αλλά δεν είναι ακόμη η ώρα.

Τώρα κάθε συμπέρασμα μένει σταθερό μες στη σιωπή, μια σιωπή που υπερβαίνει αυτόν τον κόσμο, μια σιωπή που έρχεται από το ξαφνικό και από το αμετάκλητο. Δεν είναι ακόμη η ώρα των ενόχων. Τώρα είναι η ώρα των ανθρώπων.

Καθένας μας στέκει απέναντι στην καταστροφή με τον τρόπο που μας επιλέγει. Με δάκρυα, με μελό, με δράση, με απόγνωση, με κραυγές. Με υπερσυμφόρηση σχολίων στο facebook, με ατελείωτες κουβέντες, με απόγνωση μπροστά στην τηλεόραση. Με οτιδήποτε εκείνη τη στιγμή περιέχει την ύπαρξή του. Κάθε τι είναι νόμιμο και θεμιτό. Ακόμα περισσότερο κάθε τι είναι ανθρώπινο και αναγκαίο. Καθένας στέκει μόνος του απέναντι σε όλο αυτό το ξαφνικό γεγονός. Αλλά ακριβώς εκεί όλοι μας συναντιόμαστε. Στη μοναξιά και στον φόβο που μας κυκλώνουν και στην υπέρβασή τους.

Τις ώρες αυτές η πίεση της τραγωδίας, η απόγνωση, η ένταση του θυμού και του θρήνου κινητοποιούν τα πιο αυθόρμητα χαρακτηριστικά. Η πίεση βγάζει τα συστατικά της κοινωνίας στην επιφάνεια. Με μια αυθεντικότητα και με μια ειλικρίνεια που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Η αλληλεγγύη των τελευταίων ημερών ήταν μια συντριπτική απάντηση απέναντι στο βουβό στοιχείο της καταστροφής. Η αυθόρμητη αυτή λογική είναι μια μεγαλειώδης απάντηση στο παράλογο των ημερών, μια υπέρβαση της μοίρας και της μοιρολατρίας με πράξεις, με κινήσεις, με υλική συμμετοχή.

Οι αλλοιωμένες μας κοινωνίες από την κρίση, την κούραση και την εξάντληση αναγεννιούνται για να σταθούν απέναντι στον καιρό. Ο δεσμός των ανθρώπων, ακόμα και μεταξύ αγνώστων, εδώ ξανά δένει, τρέφεται από την τύχη και τη στιγμή και αποδεικνύει σε όλους μας πού βρισκόμαστε. Εδώ δεν είναι φιλανθρωπία, είναι μια ολόψυχη βουτιά στην τύχη του διπλανού μας, μια απόλυτη ταύτιση με τον ηττημένο, η αλληλεγγύη στην πιο λαμπερή και πυρηνική της μορφή.

Και είναι χιλιάδες αυτοί που έτρεξαν να δώσουν τη βοήθειά τους, που συγκεντρώνουν ήδη πρώτης ανάγκης, που έπεσαν κυριολεκτικά μέσα στις φλόγες για να βοηθήσουν. Ακόμη και άνθρωποι που ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας τοποθετεί στο περιθώριο βρέθηκαν ακριβώς στον πυρήνα της αλληλεγγύης και άρα της πραγματικής κοινωνίας.

Αιγύπτιοι ψαράδες, όμοιοι με τα θύματα της Χρυσής Αυγής, έσωσαν ανθρώπους από τις παραλίες όπου ήταν εγκλωβισμένοι. Κούρδοι και Παλαιστίνιοι συνέρρεαν για να δώσουν αίμα στα θύματα της φωτιάς. Φτωχοί άνθρωποι μοιράστηκαν το ελάχιστο που είχαν, τρόφιμα, το σπίτι, το αίμα τους.

Αυτή η αλληλεγγύη, αυτή την κρίσιμη στιγμή, δεν αποτελεί μόνο μια έμπρακτη βοήθεια. Περισσότερο απ' όλα γυρνάει τη ροή των πραγμάτων. Μετατρέπει αυτή την ατελείωτη πτώση της καταστροφής και της απώλειας σε άνοδο του ανθρώπου, σε δύναμη και ελπίδα. Κι αν όλα γύρω μας κατέρρευσαν, τώρα ξέρουμε πώς θα τα χτίσουμε. Οχι απλώς να επιστρέψουμε σε κάτι όμοιο με αυτό που χάθηκε, αλλά σε κάτι καλύτερο. Ελάχιστο χρέος απέναντι σε όλα όσα χάθηκαν.