Τον περασμένο Οκτώβρη, μέσα στον πυρετό της αμερικανικής προεκλογικής περιόδου, στο εντυπωσιακά ανακαινισμένο Met Breuer στο Μανχάταν (παράρτημα του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης, που φιλοξενεί έργα και εκθέσεις μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης), εκτίθενται στο κοινό έργα-σχόλια, σχετικά με την ιστορία και την ταυτότητα των μαύρων στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και για τη θέση τους γενικότερα μέσα στη δυτική τέχνη.
Κατάμαυρες φιγούρες καταλαμβάνουν μοναδικά τη θέση τους στη νεότερη ιστορία, μέσα σε ολόχρωμους καμβάδες αναπαράστασης της κοινωνίας, θέλοντας κάθε έργο αυτοτελώς να επαναβεβαιώσει τη θέση των μαύρων ανθρώπων μέσα στους κανόνες της δυτικής ζωγραφικής.
Ο Kerry James Marshall (γεννημένος το 1955), ένας από τους μεγαλύτερους Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες, έρχεται με την αναδρομική έκθεσή του «Mastry» και παίρνει το κομμάτι εκείνο που ανήκει στην καθημερινότητα της ζωής των μαύρων, μέσα από τις αντιξοότητες της σύγχρονης αμερικανικής πραγματικότητας.
Συνθέτοντας στερεοτυπικές αναπαραστάσεις της κοινωνίας, μέσα από ένα ευρύ φάσμα εικαστικών παραδόσεων και τεχνικών, ο καλλιτέχνης εκθέτει 80 συνολικά έργα -72 από αυτά είναι ζωγραφικά- που εκτείνονται σε ολόκληρη την 35 ετών αξιοσημείωτη καριέρα του.
Δημιουργεί επίσης εκφραστικά μέσα, από γλυπτικές εγκαταστάσεις, κολάζ, βίντεο και φωτογραφία.
Ο Marshall είναι ένας βαθιά ολοκληρωμένος καλλιτέχνης που ενεργεί ως εμπνευσμένος και ευρηματικός χρονικογράφος της αφροαμερικανικής κουλτούρας και της νεότερης ιστορίας.
Γεννήθηκε πριν από την ψήφιση του νόμου περί πολιτικών δικαιωμάτων, στο Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα και ήταν εκεί όταν, το 1963, σε ηλικία μόλις 9 ετών, λευκοί τρομοκράτες έβαλαν βόμβα σε εκκλησία βαπτιστών με αποτέλεσμα τον θάνατο τεσσάρων μικρών κοριτσιών.
Ενα από τα θύματα ήταν κόρη της αγαπημένης φίλης της μητέρας του.
Τον ίδιο χρόνο, η οικογένειά του μετακομίζει στο Watts, στο Λος Αντζελες. Δύο χρόνια πριν ξεσπάσουν φυλετικές ταραχές στη γειτονιά.
Οι εικόνες του από εκείνη την εποχή, όπως ο ίδιος αναφέρει, είναι ο λαμπρός καλιφορνέζικος ήλιος του Ειρηνικού μέσα από τους φοίνικες, αναμειγμένος με τον τρομακτικό καπνό από τις οδομαχίες.
Την ίδια χρονιά, δηλαδή το 1965, ανοίγει τις πόρτες του για το κοινό και το County Museum του Λος Αντζελες και ο μικρός Marshall συχνάζει στους διαδρόμους και τις αίθουσές του από την αρχή.
Παρατηρεί αμέσως, όμως, ότι κανείς στους πίνακες δεν μοιάζει σαν κι αυτόν. Ολα πλέουν σε έναν ωκεανό «λευκότητας».
Μεγαλώνει κοντά στο αρχηγείο των Μαύρων Πανθήρων και συνειδητοποιεί πως φέρει ένα είδος κοινωνικής ευθύνης για όλα εκείνα που συμβαίνουν γύρω του.
Αποφασίζει να ασχοληθεί με την τέχνη και η περίοδος αυτή είναι που τον καθορίζει ως δημιουργό.
Το 1978 αποφοίτησε από το Otis College of Art & Design της πόλης. Ζει και εργάζεται μέχρι και σήμερα στο Σικάγο, όπου μετακόμισε και διδάσκει στο School of Art and Design στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις.
Τα έργα του είναι ευθέως αναγνωρίσιμα και χαρακτηριστικά. Γνώριμος για τις μεγάλης κλίμακας ζωγραφικής αφήγησης δημιουργίες του, που χαρακτηρίζονται από τις μοναδικές μαύρες φιγούρες.
Προκλητικά, αποκλειστικά ολόμαυροι άνθρωποι μέσα σε ένα μέσο -από την Αναγέννηση μέχρι και τον 20ό αιώνα- που ήταν για καιρό αόρατοι.
Οι πίνακές του έρχονται να δείξουν τι σημαίνει να είσαι μαύρος στην Αμερική.
Σήμερα, μετά την αστυνομική βία, τις μεγάλες διαδηλώσεις για τους θανάτους μαύρων από πυρά αστυνομικών, βρισκόμαστε ξανά στη μέση ενός δεύτερου κινήματος για πολιτικά δικαιώματα.
Η έκπληξη βέβαια είναι πως η πρώτη διεκδίκηση δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, παρά την προεδρία Ομπάμα.
Με την εκλογή Τραμπ και τα νέα δεδομένα στην αμερικανική πραγματικότητα όλα γίνονται περισσότερο επιτακτικά για ισονομία.
Το μαύρο δέρμα είναι μια σταθερά στους πίνακες του Marshall.
Ζευγάρια, σύντροφοι, φίλοι, παρέες μέσα σε δωμάτια, δρόμους, κήπους, κομμωτήρια, καταστήματα, σχολεία, σε καθημερινές σκηνές και δράσεις.
Προσωπογραφίες και σκηνές εγκλήματος. Λευκά διεκδικητικά μάτια και απαστράπτοντα χαμόγελα ξεχωρίζουν.
Η «μαύρη» ζωή στη θέση που της αρμόζει μέσα στον καμβά.
Απολαμβάνοντας τα αφηγηματικά έργα-ιστορίες του μεγάλου παραμυθά της αφροαμερικανικής κουλτούρας, κάποιοι ίσως και να νιώσουν αμήχανα.
Τα πολύχρωμα έργα με τους αποκλειστικά μαύρους ήρωες είναι μια γροθιά στα παλαιά ρατσιστικά στερεότυπα της κοινωνίας και της τέχνης.
Η έκθεση θα συνεχίσει το ταξίδι της και τον Μάρτιο θα περάσει στη δυτική ακτή, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Λος Αντζελες (MOCA)
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας