Τσικνοπέμπτη, ο χορός στη σχάρα

Κοινός για όλα τα μέρη της χώρας είναι ο χαρακτήρας της παράδοσης που απαιτεί για την Τσικνοπέμπτη κρεατοφαγία και ψήσιμο, με τους δρόμους της κάθε πόλης να μυρίζουν τσίκνα.

Παράλληλα, συνδυάζεται με γλέντι, χορό και κραιπάλη που συμπίπτει με τα «Ανθεστήρια» της αρχαίας Αθήνας

Με εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα και τελικό προορισμό τις ψησταριές η Τσικνοπέμπτη είναι καθ’ οδόν

Ανάλογα όμως και με την κάθε περιοχή πραγματοποιούνται κάποιες εκδηλώσεις που δίνουν ιδιαίτερο στίγμα.

Η προετοιμασία του βλάχικου γάμου στη Θήβα, τα πετεγολέτσα στην Κέρκυρα, δηλαδή το κουτσομπολιό μετά μουσικής, φωτιές στις αλάνες στις Σέρρες, το καψάλισμα του κόκορα στην Κομοτηνή, αλλά και μια σειρά από εκδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα.

Η γιορτή έχει τις ρίζες στην αρχαιότητα και έχει σχέση με τα «Ανθεστήρια» που γίνονταν στην αρχαία Αθήνα την ίδια χρονολογική περίοδο του έτους, γιορτή που χαρακτηριζόταν από την κραιπάλη, τα πειράγματα στους δρόμους, το κρασί και την κρεατοφαγία.

Στη συνέχεια, ενσωματώθηκε στην Ορθόδοξη παράδοση. Την Τσικνοπέμπτη, που βρίσκεται τη δεύτερη εβδομάδα των Αποκριών, παραδοσιακά καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα κρέατος, εν όψει της επερχόμενης νηστείας της Σαρακοστής.

Στις μέρες μας, την περίοδο της Αποκριάς, πραγματοποιούνται πολλές εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους με ρυθμό, κέφι, δημιουργική φαντασία, συνδυάζοντας αρμονικά τις παραδόσεις με σύγχρονες ιδέες.

Οι εκδηλώσεις αυτές ξεκίνησαν φέτος περίπου στις 20 Φεβρουαρίου και διαρκούν έως τις 14 Μαρτίου, γεμίζοντας τις πόλεις με αποκριάτικες μουσικές διαδρομές, συναυλίες και καρναβαλιστές ή ακόμη και με την αναβίωση εθίμων.

Πάμε να δούμε μερικά χαρακτηριστικά έθιμα της ημέρας, αρχίζοντας από το λαϊκό γλέντι της Πάτρας.

Από το πρωί της Πέμπτης, οι δρόμοι της Πάτρας θα γεμίσουν με τη μυρωδιά της τσίκνας. Ολοι ψήνουν σε κάθε συνοικία της πόλης από το κέντρο έως και στις πιο απομακρυσμένες γειτονιές της.

Σπίτια, μαγαζιά, καφετέριες, όλοι στήνουν τη δική τους ψησταριά και κερνάνε σουβλάκι τους περαστικούς και άλλες ψητές λιχουδιές με τη συνοδεία κρασιού, τις περισσότερες φορές.

Από το μεσημέρι της Τσικνοπέμπτης το γλέντι στήνεται στο κέντρο της πόλης, με το κάθε μαγαζί να έχει το δικό του πάρτι συνοδευμένο από τις ανάλογες ψητές λιχουδιές.

Παράλληλα, σε διάφορες συνοικίες γίνονται από νωρίς συναυλίες με λαϊκές ορχήστρες και γλέντι, ρεμπέτικα ακούσματα, με κρασί και ψητά, ενώ στα καρναβαλικά γκρουπ επικρατεί το αδιαχώρητο.

Λαϊκά και καρναβαλικά δρώμενα, μουσικές κομπανίες συμπληρώνουν τη μέρα της άφθονης κατανάλωσης ψητού κρέατος και οινοποσίας.

Στο κέντρο της πόλης κάνει συνήθως και την εμφάνισή της η μπάντα του δήμου παίζοντας χαρούμενα εμβατήρια, δίνοντας έναν διαφορετικό τόνο.

Παράλληλα, ο γάμος της Γιαννούλας της Κουλουρού είναι ένα βασικό γεγονός της ημέρας, με το δρώμενο να έλκει την καταγωγή του από τα χρόνια του Μεσοπολέμου και έχει επίκεντρο την Ανω Πόλη.

Η γαμήλια πομπή ξεκινάει από κάποια συνοικία της Ανω Πόλης και η νύφη μεταφέρεται με όλη τη συνοδεία της, πάνω σε ειδικά φτιαγμένο άρμα σε όλη την πόλη.

Η αναβίωση της πλακιώτικης Αποκριάς

Στην Αθήνα, την Τσικνοπέμπτη, η γιορτή θα ξεκινήσει από τις 10 το πρωί στην πλατεία Χελντράιχ, ενώ στις 12 το μεσημέρι ο Λάκης Χαλκιάς και το συγκρότημά του σας περιμένουν στη Βαρβάκειο Αγορά.

Στις 6 το απόγευμα η Big Band του Δήμου Αθηναίων goes latin στην Τεχνόπολη, ενώ στις 6.30 μ.μ. το ραντεβού έχει δοθεί στον Σταθμό Μετρό «Ακρόπολη» με στόχο την αναβίωση της πλακιώτικης Αποκριάς με μουσικά όργανα, χορό και αποκριάτικα τραγούδια από τον καλλιτεχνικό οργανισμό «Μορφές Εκφρασης» στο ιστορικό κέντρο της πόλης.

Στην Κομοτηνή…

Βασικός πρωταγωνιστής είναι ο κόκορας, τον οποίο οι νοικοκυρές σχεδόν καίνε για να φάει η οικογένεια.

Επίσης, στην ίδια πόλη, σύμφωνα με το έθιμο, τα ζευγάρια που είναι έτοιμα για γάμο, ανταλλάσσουν μεταξύ τους φαγώσιμα δώρα.

Ο άντρας στέλνει στη σύντροφό του μια κότα και εκείνη ανταποδίδει με μπακλαβά.

Οι φωτιές στις Σέρρες

Στις Σέρρες, ψήνουν το κρέας στους δρόμους και στη συνέχεια ανάβουν μεγάλες φωτιές και πηδούν από πάνω τους.

Αμέσως μετά ακολουθεί «το προξενιό» μεταξύ των ελεύθερων της κάθε γειτονιάς.

Βλάχικος γάμος στη Θήβα

Πρόκειται για ένα κατάλοιπο της πανάρχαιης διονυσιακής λατρείας και αποτελεί ένα από τα γραφικότερα λαϊκά έθιμα της Βοιωτίας. Είναι ο βλάχικος γάμος της Θήβας που γίνεται την Καθαρή Δευτέρα, αλλά οι προετοιμασίες ξεκινούν από το απόγευμα της Τσικνοπέμπτης. Ειδικότερα, η τελετή ξεκινάει με νταούλια και πίπιζες, αλλά και γερό φαγοπότι. Οι συμπέθεροι συναντιούνται και ξεκινάει η κουβέντα για την προίκα της νύφης. Αφού τα συμφωνήσουν τελειώνει το προξενιό κι αρχίζουν πια πυρετωδώς οι προετοιμασίες για τα σχετικά με τον γάμο.

Από την Κρήτη στις Κυκλάδες

Στο Ηράκλειο της Κρήτης, μικροί και μεγάλοι περιδιαβαίνουν μεταμφιεσμένοι στους δρόμους και στις πλατείες της πόλης, τραγουδώντας και χορεύοντας.

Σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου, συνηθίζουν να σφάζουν τα χοιρινά από τα οποία ετοιμάζουν το παραδοσιακό παστό, λουκάνικα, τσιγαρίδες και διάφορα άλλα.

Στην Ιο, το βράδυ της Τσικνοπέμπτης μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων διασχίζουν τη Χώρα και επισκέπτονται σπίτια και καταστήματα, ενώ στον Πόρο, η παράδοση επιβάλλει στους νέους να κλέψουν ένα… μακαρόνι, το οποίο θα βάλουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν.

Αντίστοιχα στην Ηπειρο, οι νέοι βάζουν στο μαξιλάρι τις κορδέλες από το παραδοσιακό γαϊτανάκι, οι οποίες κόβονται στον τελευταίο χορό την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

Στη Νάουσα, με πρωταγωνιστές τους «Γενίτσαρους» και τις «Μπούλες», η Τσικνοπέμπτη για την πόλη σημαίνει ραντεβού στην πλατεία Καρατάσου, με εκδηλώσεις από πολιτιστικούς συλλόγους.

Τα πετεγολέτσα στην Κέρκυρα

Το γνωστό σε όλους κουτσομπολιό είναι το πετεγουλιό, όπως το λένε οι Κερκυραίοι, και πραγματοποιείται το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, στην Πιάτσα κοντά στην τοποθεσία Κουκουνάρα, της πόλης της Κέρκυρας. Εδώ στήνεται ολόκληρη παράσταση και συμμετέχουν νοικοκυρές από τα κοντινά σπίτια της παλιάς πόλης, στην Πιάτσα. Στήνεται ένα πραγματικό πετεγουλιό, κουτσομπολιό, στα παράθυρα των σπιτιών από τις νοικοκυρές και με ξεκαρδιστικές ιστορίες βγαίνουν… όλα τα άπλυτα στη φόρα, των υποτιθεμένων που υπέπεσαν σε διάφορα αμαρτήματα. Παντρεμένες με ερωμένους, ανύπαντρες με νόθους, παντρεμένοι σε σχέση με παντρεμένες, όλα τα εν οίκω εν δήμω.

Ψήνεσαι για έξοδο;

Και για όλους όσοι δεν θα βρεθούν σε κάποια από τις ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις, τα πράγματα είναι… μονόδρομος.

Τα παϊδάκια θα χορεύουν όλο το βράδυ πάνω στις σχάρες και θα περιμένουν.

Εδώ είναι μερικές προτάσεις για τσεκαρισμένο καλό φαγητό.

Το Στέκι του Ηλία, Θησείο

Ενα ζουμερό παϊδάκι με το τραγανό περιβόητο λιπάκι του, σε συνδυασμό με τις κομμένες στο χέρι πατάτες τηγανητές, θα σας τραβήξει από το χέρι… ή καλύτερα από τη μύτη για να βρεθείτε στο Στέκι του Ηλία που σερβίρει αδιάκοπα από το 1981. Και όταν κάνεις καλή δουλειά, η πελατεία σου σε ανταμείβει ώστε μερικά χρόνια αργότερα, το 1992, δημιουργήθηκε και το δεύτερο μαγαζί εκεί κοντά στην ίδια γειτονιά. Το ένα, το παλαιότερο στη Θεσσαλονίκης και το άλλο στη συνέχειά της στην Επταχάλκου. Εκτός από παϊδάκια, δοκιμάστε το μπιφτέκι και την αρνίσια συκωταριά λαδορίγανη. Δεν θα χάσετε!

Θεσσαλονίκης 7, τηλ.: 210 3422407. Επταχάλκου 5, τηλ.: 210 3458052, Θησείο.

Κρητικός, Κάντζα

Στρατιές ολόκληρες από ανθρώπους που αγαπούν το κρέας καταφτάνουν στην Κάντζα, στον Κρητικό, για να απολαύσουν τη μαεστρία του Νίκου Δογιάκη στο ψήσιμο. Είτε είναι παϊδάκια είτε άλλα ψητά της ώρας, η γεύση τους θα σας ακολουθεί μέχρι τον επόμενο αξιόλογο γευστικό σταθμό σας. Η ευχάριστη μετρημένη τσίκνα που αρωματίζει τα ψητά δημιουργεί προσδοκίες και η επιβεβαίωση δεν αργεί να φτάσει. Εδώ, πίσω από την καταπράσινη υπερυψωμένη αυλή η σχάρα δουλεύει συνεχώς και βγάζει αστεράκια. Μην παραλείψετε να παραγγείλετε την περίφημη κόντρα με το λιπάκι της, που λιώνει στο ψήσιμο και τη γεμίζει νοστιμιά.

Αιόλου 49, Παλλήνη, τηλ.: 210 6659061

Ο Χριστόφορος, Καλύβια

Από τη δεκαετία του '60 βρίσκεται η συγκεκριμένη ταβέρνα στα Καλύβια, όταν ο πατέρας του σημερινού ιδιοκτήτη, ο κτηνοτρόφος Αθανάσιος Ράπτης, την ξεκίνησε ως «Βλαχοπούλα». Στη συνέχεια μετονομάστηκε, αλλά συνεχίζει να σερβίρει εξίσου ίδιας ποιότητας παϊδάκια και ψητά. Δοκιμάστε το άψογα ψημένο παϊδάκι προβατίνας αλλά και τα τραγανά κρατώντας ζουμερό εσωτερικό αρνίσια παϊδάκια. Το μπιφτέκι είναι σε έξτρα μέγεθος και φτιάχνεται από 70% μοσχάρι και 30% αρνί. Ο χώρος είναι τεράστιος και ακολουθεί τα πρότυπα της κλασικής ταβέρνας.

Μιχ. Καλαβρυτινού 11, Καλύβια, τηλ.: 22990 48266

Ο Σπανός, Κάτω Πατήσια

Σερβίρει εδώ και 35 χρόνια και έχει καταφέρει να αποτελεί ένα κλασικό στέκι για τους μυημένους κρεατοφάγους που λατρεύουν τα λεπτοκομμένα αρνίσια παϊδάκια. Τα βρίσκεις ακόμη απλά και απαράλλαχτα σε έναν ήρεμο δρόμο στα Κάτω Πατήσια και τα απολαμβάνεις ανάμεσα στα κρασοβάρελα και τα αυθεντικά αγροτικά εργαλεία που κοσμούν τους τοίχους. Τα κρέατα φτάνουν εδώ από τη Βόνιτσα αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Πέρα από τα παϊδάκια εδώ θα βρείτε προβατίνα στα κάρβουνα, κοκορέτσι, αλλά και ένα νόστιμο, ζουμερό κοντοσούβλι τυλιγμένο με την αρνίσια μπόλια. Για να συνοδεύσετε όλες αυτές τις νοστιμιές, δεν έχετε παρά να επιλέξετε κάποιο από τα συνοδευτικά.

Αριστείδου Οικονόμου 4, Κ. Πατήσια, τηλ.: 210 8327381

Πιπινιός, Σταμάτα

Τα παϊδάκια του είναι λεπτοκομμένα και διάσημα. Προέρχονται από αρνάκια γάλακτος από το Αγρίνιο και την Αμφιλοχία και προσφέρουν αυθεντική γαστρονομική απόλαυση. Το ίδιο συμβαίνει και με το κοκορέτσι, το μπιφτέκι και τα υπόλοιπα κλασικά στα κάρβουνα, αλλά και τις ονομαστές γάστρες του Πιπινιού, με κατσικάκι ή αρνί και πατάτες πραγματικό λουκούμι. Οσο για τα ορεκτικά, δεν θα παραλείψουμε να δοκιμάσουμε την τυρόπιτα στο τηγάνι, το έξτρα δυνατό τζατζίκι, τα νόστιμα κολοκυθάκια. Και όλα αυτά με τη συνοδεία καλού κρασιού από τους αμπελώνες του Μαραθώνα. Η σάλα ενσωματώνει την κατάλληλη τεχνολογία ώστε να διατηρείται ο αέρας καθαρός.

25ης Μαρτίου & Γ.Ν. Πέππα 1, τηλ.: 210 6216250

Το Τζάκι, Αφίδνες

Βρίσκεται στην πλατεία στις Αφίδνες και χαρακτηρίζεται για τις τεράστιες μερίδες, το γευστικό ελαιόλαδο, αλλά και την υπέροχη φέτα με τα φρέσκα άγρια χόρτα. Τα τρυφερά παϊδάκια που θα ψήσει ο Χρήστος, παίζουν μπάλα δυνατά σε κάθε τραπέζι, είτε είναι προβατίνας είτε αρνίσια. Μαζί με τις λαχταριστές χειροποίητες τηγανητές πατάτες, συνδυάζουμε λουκάνικο χωριάτικο, καλό φιλέτο κοτόπουλο, μπριζόλες χοιρινές και μοσχαρίσιες. Μια κατηγορία από μόνη της η θεόρατη και άρτια εκτελεσμένη σπαλομπριζόλα. Και κάτι τελευταίο το οποίο είναι βέβαιο ότι δεν θα περάσει απαρατήρητο, είναι το φοβερό ζυμωτό ψωμί το οποίο θα το σερβιριστείτε ψημένο τόσο όσο.

Πλατεία Ειρήνης, Πολυδένδρι, τηλ.: 22950 52319

Καραγκιόζης, Περιστέρι

Σταθερός στην ποιότητά του αλλά και στο ύφος του χώρου βρίσκεται ο Καραγκιόζης στο Περιστέρι, ο οποίος μετράει ήδη 45 χρόνια ζωής. Ξεκίνησε το 1970, στο σημείο όπου ανέβαιναν παραστάσεις Καραγκιόζη και εκεί οφείλει και το όνομά του. Τα φημισμένα παϊδάκια σε συνδυασμό με το κοκορέτσι αλλά και το διάσημο κοντοσούβλι παίζουν δυνατά, ενώ οι επιλογές δεν τελειώνουν εδώ καθώς θα βρείτε γαρδουμπάκια, συκώτι στη σχάρα, κεμπάπ, αρνί στη σούβλα και στη γάστρα αλλά και ολόφρεσκες σαλάτες. Θα φύγετε με μια γλυκιά γεύση από το γιαούρτι με βύσσινο και το λικέρ μαστίχας.

Τρώων 9, Περιστέρι, τηλ.: 210 5749586