Αφησα μια στιγμή από τη ζωή μου στο «Σ’ αγαπώ»

Η βοιωτική παραλλαγή του μύθου των Πλειάδων αναφέρει πως ο γίγαντας Ωρίωνας τις ερωτεύτηκε και τις καταδίωξε θέλοντας να τις απαγάγει. Η καταδίωξη συνεχίστηκε για πέντε χρόνια, οπότε οι Πλειάδες κατέφυγαν στον Δία, που τις έκανε αστερισμό για να τις γλιτώσει.

Στον αστερισμό του Κωνσταντίνου Βήτα, οι Πλειάδες μάς βρίσκουν στην Εθνική «σαν προβολείς που ξεσκεπάζουν την αλήθεια». Το «Χέρι» είναι το νέο άλμπουμ του Κ.Β. και ήρθε στον κόσμο μαζί με ένα νέο βίντεο, το οποίο σκηνοθέτησε ο Θωμάς Παλυβός και επιτρέπει στις σκέψεις μας να αιωρούνται χαμένες πάνω από την Αττική και να τρυπώνουν ανάμεσα σε κίτρινα ταξί και διεθνείς ετικέτες. Αν κλείσεις τα μάτια, μπορείς να παραμείνεις χαμένος ακόμα και σε μέρη που δεν έχεις επισκεφθεί ποτέ, δημιουργώντας τη δική σου πόλη μέσα στην πόλη.

«Οταν κάποιος ακούει μουσική σκέφτεται ή φαντάζεται δικές του εικόνες, αναμνήσεις. Είναι απόλυτα λογικό. Το καταλαβαίνω, άλλωστε και σε μένα συμβαίνει κάποιες φορές. Βλέπω πόλεις, δρόμους ή φύση…», μου εξηγεί ο Κωνσταντίνος Βήτα και συμπληρώνει. «Θα ήθελα να τονίσω όμως εδώ πως όταν φτιάχνω μια σύνθεση δεν είναι απαραίτητη η εικόνα, δεν έχω την ανάγκη μιας εικόνας ή την αίσθηση του τοπίου. Η μουσική είναι μια διαφορετική γλώσσα από όλες τις τέχνες, έχει άλλη δυναμική. Η σύνθεση είναι ένα παιχνίδι που έρχεται από μέσα μου και προσπαθεί να βρει έξοδο. Εγώ δημιουργώ τις συνθήκες για να απελευθερωθεί η μουσική… Οσο για τα ταξίδια, ταξιδεύω από νεαρός: έπαιρνα το τρένο και πήγαινα στην Ευρώπη, έμενα σε διάφορες πόλεις για καιρό κι αργότερα έκανα και υπερατλαντικά ταξίδια. Ο κόσμος είναι πολύ όμορφος και παντού βρίσκει κανείς υπέροχα μέρη. Σε πολλά από τα τραγούδια μου υπάρχουν πόλεις, γωνίες που περίμενα, αγροτικοί δρόμοι, κρύες νύχτες και πεζοδρόμια, επαρχιακές πόλεις…».

Και από το αστικό τοπίο, περνάμε στη φύση. «Και ποιος δεν αγαπά τη φύση», ρωτάει ρητορικά ο Κ.Β.

«Την αγάπη μου για την ύπαρξή της την έχω σχεδόν από μικρό παιδί μέχρι και σήμερα. Και ποιος, όμως, δεν αγαπά τη φύση; Είναι πηγή έμπνευσης για τον άνθρωπο, γι’ αυτό και οφείλουμε να την προστατεύουμε και να της δείχνουμε την αγάπη μας. Λυπάμαι που έχουμε συμβάλει, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, στην καταστροφή του περιβάλλοντος. Ευθύνεται αυτή η υλιστική αντίληψη των πραγμάτων που πλησιάζει περισσότερο στη λογική και σε μια πρακτική αντίληψη που έχει οδηγήσει την ανθρωπότητα πολλές φορές σε αδιέξοδα. Εχω πολλές αναμνήσεις ως παιδί από τη ζωή μου στο χωριό, το κοτέτσι, τον κόκορα, την κατσίκα μας που τη λέγαμε «Κανέλα», τις λεμονιές, τις ελιές… Τρέχαμε με τα ποδήλατα στον αγροτικό δρόμο και ουρλιάζαμε από χαρά με τα άλλα παιδιά… Τα δέντρα, τα κύματα, οι αλλαγές στον ουρανό, οι εποχές ήταν αυτά που με έμαθαν να αγαπώ, να υπάρχω…».

Η ταινία που άλλαξε τη ζωή του είναι το «Barry Lyndon» του Stanley Kubrick. Την είχε δει σε ηλικία 17 χρόνων και θεωρεί ότι είναι «ένα κομψοτέχνημα, ένας αληθινός θησαυρός», όπως μου εξηγεί. Ο Κωνσταντίνος Βήτα αγαπάει επίσης πολύ τον Μικελάντζελο Αντονιόνι. Οταν ο Ιταλός σκηνοθέτης ρωτήθηκε για τη σημασία του έρωτα, χρησιμοποίησε εννιά λέξεις αλλά είπε πολύ περισσότερα. «Ερωτας σημαίνει να ζεις μέσα στη φαντασία κάποιου άλλου».

«Ναι, γιατί στις ταινίες του κανείς δεν μπόρεσε να αγαπήσει κανέναν: στην “Εκλειψη” και στη “Νύχτα” όλοι βιώνουν τον έρωτα στη φαντασία τους. Ακόμα και όταν δίνουν ραντεβού (στην “Εκλειψη”) δεν πάει κανείς. Σαν να μην έχει κανείς την επιθυμία να ανήκει σε κάποιον. Μένει μόνο η πόλη, οι άδειοι δρόμοι, για ένα τέταρτο σχεδόν στο τέλος οι ήρωες λείπουν, χάνονται. Ναι, είναι από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες. Κι ακόμα και στην “Περιπέτεια” το μοτίβο αυτό παραμένει. Κάποιες φορές το έχω ζήσει αυτό, αλλά μου άρεσε επίσης να τολμώ. Πήγαινα κατευθείαν και έλεγα “μου αρέσεις, θες να πάμε μια βόλτα;”. Εχω ζήσει περιόδους μοναξιάς αλλά για μένα η μοναξιά είναι δημιουργική. Η αγάπη δεν στηρίζεται στις προσδοκίες - κανείς δεν μπορεί να εκπληρώσει τις προσδοκίες μας. Οι νέοι έχουν πολλές προσδοκίες και ως σύντροφοι δεν μπορούν να τις εκπληρώσουν, γι’ αυτό και στο τέλος μένουν μόνο ο πόνος και η απογοήτευση. Το έχω αισθανθεί μέχρι που κάποια στιγμή είπα πως πρέπει να στηρίξω τον εαυτό μου. Ισως αυτό είναι και το βαθύτερο νόημα πίσω από τους ήρωες του Αντονιόνι. Η αγάπη χρειάζεται ενσυναίσθηση και ωριμότητα. Χρειάζονται εμπειρίες, εμβάθυνση στον νου, ωριμότητα, υπευθυνότητα για να δημιουργήσεις μια σχέση αγάπης. Η αγάπη χρειάζεται να στηριχθεί σαν βάση στην ελπίδα ότι αυτοί που θα αγαπάμε θα μπορέσουν να γίνουν ο εαυτός τους, όπως κι εμείς».

«Στις μέρες μας, αγάπη υπήρχε μόνο στις ταινίες», απαντάει η μητέρα του νεαρού Yusef στην ερώτηση του γιου της για το αν έχουν το δικαίωμα να αγαπήσουν και να αγαπηθούν, στην ταινία «Tale of the Three Jewels» του Παλαιστίνιου σκηνοθέτη Michel Khleifi. Κάποια παιδιά στην Παλαιστίνη δεν θα πάρουν ποτέ απάντηση σε αυτό το ερώτημα.

«Αισθάνομαι μια απέραντη λύπη όπως και όλος ο κόσμος γι’ αυτό που συμβαίνει, σκέφτομαι τα μικρά παιδιά που γυρίζουν στον δρόμο χωρίς σπίτι, τους αρρώστους που δεν έχουν φάρμακα, τους ηλικιωμένους που πρέπει να πάνε κάπου αλλού που ούτε και αυτοί ξέρουν, τον ξεριζωμό, τις διαλυμένες οικογένειες. Είναι απάνθρωπο σε αυτή την εποχή που ζούμε να αναγκάζεις τους ανθρώπους να φύγουν από τα σπίτια τους και να τους οδηγείς στην αβεβαιότητα. Ευχή μου όπως και όλου του κόσμου είναι όλο αυτό να τελειώσει τώρα. Από παιδί μόνο για πολέμους ακούω. Δεν ξέρω τι να πω, τα λόγια αν δεν γίνουν πράξη δεν έχουν νόημα», εξηγεί ο Κ.Β. και από τον πόλεμο στη Γάζα μεταφέρει τις σκέψεις του για εκείνον τον πόλεμο δίπλα μας, που κανείς δεν τον σταματά.

«Οι γυναικοκτονίες είναι μια σκηνή πολέμου, ο εκφοβισμός μεταξύ των παιδιών, η σεξουαλική κακοποίηση, η ψυχολογική κακοποίηση, το νταβατζιλίκι, ο πόλεμος των πολυεθνικών και η ακρίβεια είναι ο πόλεμος που υπάρχει χρόνια. Μόνο η παιδεία, η εκπαίδευση, η ουσιαστική αγάπη των γονιών προς τα παιδιά μπορούν να αλλάξουν και να διαμορφώσουν τον άνθρωπο».

Το άλμπουμ κλείνει με το κομμάτι «Σ’ αγαπώ”, στο οποίο ο Κωνσταντίνος Βήτα άφησε μια στιγμή από τη ζωή του.

«Ναι, είναι το κομμάτι όπου ακούμε τη φωνή της Ελλης Λαμπέτη από την “Κάλπικη λίρα”. Το θέμα του πιάνου είχε γραφτεί για ένα ντοκιμαντέρ πριν από χρόνια, αλλά επειδή μου άρεσε πολύ το έκανα ντουέτο με μια ηλεκτρική κιθάρα. Τι να πούμε γι’ αυτή τη μικρή φράση… είναι μια φράση που καθορίζει τον άνθρωπο, είναι η φράση που θα πει και η φράση που περιμένει να του πουν… επίσης είναι και η φράση που κάποιοι δεν θα πουν ποτέ. Στην «Κάλπικη λίρα» οι δύο ήρωες συναντιούνται ύστερα από χρόνια, εκείνη παντρεμένη, αυτός κλεισμένος στον εαυτό του, όπου της εξομολογείται ότι μέσα στη μοναξιά του κοιτάζει το πορτρέτο της στον τοίχο και μιλάει στην εικόνα της και η εικόνα τού λέει “σ’ αγαπώ”. Είναι μια αμήχανη και πολύ δυνατή σκηνή στην ταινία γιατί και οι δύο δεν ολοκλήρωσαν ποτέ τον έρωτά τους. Είναι κάτι που το έχω ζήσει κι εγώ δύο φορές στη ζωή μου και το καταλαβαίνω, ένα συναίσθημα σαν να ζεις στο κενό, σαν κάποιος να περπατά στον δρόμο αλλά κοιμισμένος, γιατί δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Στο κομμάτι αυτό άφησα μια στιγμή από τη ζωή μου».

♦ Στις 14 Ιουνίου, την ερχόμενη Παρασκευή, ο Κ. Βήτα επιστρέφει στην Αθήνα και στον Κήπο του Μεγάρου, σε ένα live με τραγούδια νέα και παλιά, την οποία περιμένει με χαρά, ελπίζοντας να είναι μια ωραία συναυλία για τον κόσμο