Μην ξεχνάτε τον αντιγριπικό εμβολιασμό!

«H γρίπη είναι απρόβλεπτη, πάντα προετοιμαζόμαστε για να μη βρεθούμε προ εκπλήξεων»

Μαρία Θεοδωρίδου, ομότιμη καθηγήτρια Παιδατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών

Μεσούσης της πανδημίας του νέου κορονοϊού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει και η γρίπη. Γι’ αυτό θα πρέπει να σπεύσουμε να εμβολιαστούμε- ειδικά οι ευπαθείς ομάδες.

«Ο φόβος της συγκυκλοφορίας των δύο ιών, του Covid και της γρίπης, υπήρχε πέρυσι και υπάρχει και φέτος. Προβλέψεις δεν μπορούμε να κάνουμε, αλλά εκείνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εμβολιαστούμε σαν να είναι επί θύραις ο εχθρός, ο ιός της γρίπης. Μακάρι να υπάρχει και φέτος η ίδια επιδημιολογία όπως και πέρυσι», επισήμανε στις αρχές Οκτωβρίου η Μ. Θεοδωρίδου.

Την προηγούμενη χρονιά -εξηγούσε- η κινητικότητα του ιού της γρίπης στη χώρα μας ήταν εξαιρετικά χαμηλή, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στην εφαρμογή με μεγάλη πειθαρχία των μέτρων ατομικής υγιεινής, την αποφυγή του συγχρωτισμού, των ταξιδιών και όλων των μέτρων που έχουν ληφθεί για τον Covid-19.

Τι είναι η γρίπη;

Η γρίπη είναι μια μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού συστήματος προκαλούμενη από τον ιό της γρίπης. Μπορεί να προκαλέσει ήπια έως σοβαρή νόσο και κάποιες φορές να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και άτομα που πάσχουν από ορισμένα χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές της γρίπης.

Πού πήγε η γρίπη πέρυσι;

Η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, ενώ κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο – Μάρτιο.

Σύμφωνα με τις εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) και του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) η δραστηριότητα της γρίπης ήταν ιδιαίτερα χαμηλή κατά την περίοδο 2020-21 σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες πιθανώς εξαιτίας των μέτρων δημόσιας υγείας που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.

Ποια είναι τα όπλα μας έναντι της γρίπης;

Σημαντικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της γρίπης είναι η συστηματική εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής (π.χ. συχνό πλύσιμο χεριών), η απομόνωση των πασχόντων και η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά έχουν μερική απόδοση και –παρότι σημαντικά– δεν επαρκούν.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού, συμβάλλει στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης, καθώς και κατά επέκταση στη μείωση απουσιών από την εργασία, το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση.

Ποιο εμβόλιο κυκλοφορεί φέτος κατά της γρίπης;

Οπως κάθε χρόνο και επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους, έτσι και για την περίοδο 2021-2022 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του ΠΟΥ. Για τη φετινή περίοδο μπορεί να συνταγογραφείται σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών οποιοδήποτε αντιγριπικό εμβόλιο διαθέτει άδεια κυκλοφορίας από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων.

Ποιες είναι οι παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου;

Τα συστήματα φαρμακοεπαγρύπνησης που λειτουργούν διεθνώς δεν έχουν καταγράψει σοβαρές συστηματικές παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου.

Τι σημαίνει η συν-κυκλοφορία γρίπης και Covid-19;

Φέτος, την περίοδο γρίπης 2021-2022, ο ιός της γρίπης θα κυκλοφορήσει παράλληλα με τον ιό SARS-CoV-2, που προκαλεί τη νόσο από κορονοϊό 2019 (COVID-19). Αυτή η ιδιαίτερη συγκυρία απαιτεί την πιο πλήρη εφαρμογή του αντιγριπικού εμβολιασμού κατά την προσεχή περίοδο με προτεραιότητα τον εμβολιασμό ατόμων που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου. Στόχος είναι η μείωση των πιθανοτήτων ταυτόχρονης προσβολής και με τους δυο ιούς, που μπορεί να επιβαρύνει την κατάσταση των ασθενών, καθώς και η μείωση του φόρτου των υπηρεσιών υγείας και ειδικότερα των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν καλύτερα σε μια ενδεχόμενη αυξημένη ζήτηση.

ΠΗΓΕΣ: WHO, CDC, Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών

Ποιοι προηγούνται στον αντιγριπικό εμβολιασμό

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά και κατά προτεραιότητα σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:

1.  Ατομα ηλικίας 60 ετών και άνω

2. Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

▪ Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

▪ Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή

▪ Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)

▪ Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών

▪ Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)

▪ Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα

▪ Χρόνια νεφροπάθεια

▪ Χρόνιες παθήσεις ήπατος

▪ Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα

▪ Σύνδρομο Down

3. Εγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχώνες και θηλάζουσες.

4.  Ατομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ >95ηΕΘ.

5. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).

6. Ατομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.

7. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κ.λπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης.

8. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.

10. Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.

Συγχορήγηση με το εμβόλιο κατά Covid

Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και την ίδια μέρα με το εμβόλιο κατά του κορονοϊού -αλλά σε διαφορετικά ανατομικά σημεία- όπως και οποιαδήποτε άλλη μέρα πριν και μετά το εμβόλιο κατά του κορoνοϊού.

● Χρονικοί περιορισμοί χορήγησης του αντιγριπικού εμβολίου σε σχέση με τη λοίμωξη Covid-19

Ασυμπτωματικοί ή προσυμπτωματικοί ασθενείς με θετικό εργαστηριακό έλεγχο Covid-19 πρέπει να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο μόλις ολοκληρώσουν την απομόνωσή τους.

Ασυμπτωματικά άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα Covid-19 και έχουν αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο μπορούν να εμβολιαστούν κανονικά.

Συμπτωματικοί ασθενείς με λοίμωξη Covid-19 πρέπει να αναβάλουν τον εμβολιασμό τους μέχρι να ολοκληρωθεί η απομόνωσή τους και να υφεθεί η συμπτωματολογία της νόσου.

Oδηγίες χορήγησης εμβολίου

Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν από την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης. Κατά προτίμηση ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες προ της ενάρξεως του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης στην Ελλάδα (δηλαδή στα μέσα μέχρι τέλος Νοεμβρίου). Επιπρόσθετα, ο εμβολιασμός συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης για άτομα για τα οποία ενδείκνυται ο εμβολιασμός και δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν εγκαίρως. Ο αντιγριπικός εμβολιασμός γενικά περιλαμβάνει μία μόνο δόση του εμβολίου ετησίως.