Ο Ιπποκράτης είχε πει: «Φάρμακό σας ας γίνει η τροφή σας και η τροφή σας ας γίνει φάρμακό σας». Οι τροφές που καταναλώνουμε επηρεάζουν ποικιλοτρόπως την υγεία και την ευεξία μας, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι. Η απόκτηση περισσότερων γνώσεων για τη διατροφική αξία και τις θεραπευτικές ιδιότητες των τροφίμων θα σας βοηθήσει να κάνετε τις απαραίτητες προσαρμογές, προκειμένου η διατροφή σας να ανταποκριθεί στις ανάγκες του οργανισμού σας και να συμβάλει στη διατήρηση και τη βελτίωση της υγείας σας.
Η επιστήμη της διατροφής έχει αποδείξει τη σημασία των μη επεξεργασμένων τροφίμων κι έτσι σήμερα μπορούμε να κατανοήσουμε ότι τα συστατικά τους δρουν συνεργατικά, προκειμένου να βελτιώσουν την υγεία μας και ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα, από τα οποία έχουν αφαιρεθεί πολλά από τα φυσικά θρεπτικά συστατικά τους και έχουν προστεθεί λίπη και χημικά, συμβάλλουν στην εμφάνιση ασθενειών.
Επίσης, γνωρίζουμε πως 50 ή περισσότερες από τις σημαντικές βιταμίνες, αμινοξέα, μεταλλικά στοιχεία και απαραίτητα λιπαρά οξέα, που έχει ανάγκη σε καθημερινή βάση ο οργανισμός μας, καθώς και πάνω από 1.200 φυτοθρεπτικά περιέχονται σε φρούτα, λαχανικά, σιτηρά και ζωικά προϊόντα.
Παρόλο που δεν υποστηρίζεται μία άκαμπτη προσέγγιση σε ένα συγκεκριμένο διαιτητικό μοντέλο, υπάρχουν στοιχεία τα οποία μπορούν να υιοθετηθούν και από τις παραδοσιακές δίαιτες.
Οι άνθρωποι είναι προσαρμοστικά όντα και έχει ενδιαφέρον να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους έχουν προσαρμόσει τη διατροφή τους, προκειμένου να μείνουν υγιείς, ζώντας σε πολύ διαφορετικά περιβάλλοντα και έχοντας αναπτύξει τη δική τους πολιτισμική παράδοση.
Παραδοσιακά μοντέλα διατροφής
Παλαιολιθική διατροφή
Είναι η δίαιτα που ακολουθούσαν οι προγονοί μας κατά τη διάρκεια της Παλαιολιθικής Εποχής, μιας περιόδου που άρχισε πριν από 2,5 εκατομμύρια χρόνια και έληξε πριν από 10.000 έτη, με την ανάπτυξη της γεωργίας. Κι επειδή τα σημερινά γονίδια του ανθρώπου ελάχιστα διαφέρουν από αυτά των παλαιολιθικών προγόνων του, ορισμένοι διατροφολόγοι πιστεύουν ότι ο σημερινός άνθρωπος είναι γενετικά προγραμματισμένος να τρέφεται όπως ο πρόγονός του.
Ετσι, προτείνουν να επιστρέψουμε στην παλαιολιθική διατροφή, θεωρώντας ότι πολλές από τις σύγχρονες ασθένειες (στεφανιαία νόσος, διαβήτης τύπου 2, καρκίνος, παχυσαρκία κ.λπ.) του πολιτισμού μας οφείλονται στο γεγονός ότι υιοθετήσαμε μια διατροφή που δεν ταιριάζει στα γονίδιά μας. Και παρότι δεν μπορεί να υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα για το ποια ήταν η παλαιολιθική διατροφή, ξέρουμε ότι οι πρόγονοί μας δεν κατανάλωναν ζάχαρη, αλεύρι, έλαια, αλάτι (εκτός από αυτό που περιέχουν εκ φύσεως οι τροφές), γάλα (παρά μόνο το μητρικό) και τρανς λιπαρά. Αντίθετα, έτρωγαν άπαχα κρέατα, ψάρια, όσπρια, σπόρους, ξηρούς καρπούς, εποχικά φρούτα και λαχανικά. Και όλα αυτά ήταν, φυσικά, πάντα φρέσκα.
Η ιδέα, λοιπόν, της παλαιολιθικής διατροφής είναι απλή: αγνόησε τα επεξεργασμένα, βιομηχανικά τρόφιμα και τραφείτε όσο πιο φυσικά μπορείτε.
Μεσογειακή διατροφή
Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει μέσα από πληθώρα κλινικών και επιδημιολογικών μελετών, τον σημαντικό ρόλο της μεσογειακής διατροφής, τόσο στην πρόληψη όσο και στην έκβαση πλήθους ασθενειών, όπως οι καρδιοαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος, οι νόσοι Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ, ο διαβήτης τύπου 2 κ.ά., και τη συμβολή της στη μακροζωία και την ευεξία των ανθρώπων που την ακολουθούν.
Η συγκεκριμένη διατροφή περιλαμβάνει άφθονες φυτικές ίνες (φρέσκα λαχανικά και φρούτα, δημητριακά, όσπρια), μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο), μέτρια ποσότητα γαλακτοκομικών προϊόντων, φρέσκων ψαριών, πουλερικών και αβγών, μικρή ποσότητα κρέατος και συχνή αλλά με μέτρο κατανάλωση αλκοόλ, ιδίως κόκκινου κρασιού με το φαγητό.
Ιαπωνική διατροφή
Η παραδοσιακή ιαπωνική διατροφή είναι φτωχή σε κορεσμένα (SAFA) λιπαρά και πλούσια σε πολυακόρεστα (PUFA), αλλά και σε λιποδιαλυτές βιταμίνες (A, D, E και Κ), που περιέχονται στα θαλασσινά και στο βιολογικό κρέας, καθώς και σε μεταλλικά στοιχεία που λαμβάνουν από την κατανάλωση ζωμού ψαριών. Επίσης, η ιαπωνική δίαιτα περιέχει πολλά ευεργετικά τρόφιμα, τα οποία υπόκεινται σε ελεγχόμενη ζύμωση με την προσθήκη καλλιεργειών μυκήτων, όπως το τέμπε και το μίσο, που γίνονται από φασόλια σόγιας.
Παρόλο που οι γιαπωνέζικες μερίδες είναι μικρές, είναι χορταστικές και πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά. Ετσι, οι Ιάπωνες που ακολουθούν την παραδοσιακή διατροφή τους, κατατάσσονται ανάμεσα στους πιο υγιείς, λεπτούς και μακροβιότερους λαούς του κόσμου.
- Τα περισσότερα υγιεινά διατροφικά μοντέλα βασίζονται στην κατανάλωση λαχανικών, ενώ το κρέας αποτελεί έδεσμα για γιορτές και άλλες εξαιρετικές περιστάσεις.
- Επίσης περιλαμβάνουν πολλά ψάρια που είναι πλούσια σε ωμέγα 3 λιπαρά, έχουν καλή ισορροπία ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων, κάτι που δεν συμβαίνει στον σύγχρονο τρόπο διατροφής και υψηλότερη περιεκτικότητα αντιοξειδωτικών.
- Οι άνθρωποι που ακολουθούν αυτούς τους τύπους διατροφής βασίζονται στα εποχικά φρέσκα προϊόντα, που δεν υφίστανται χημική επεξεργασία, δηλαδή καταναλώνουν μια μεγάλη ποικιλία τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά και απαραίτητων για τη διατήρηση της υγείας.
Οι πληροφορίες είναι από το Neal’ s Yard Remedies Healing Foods, Θεραπευτικές τροφές, μτφρ. Τάνια Γκίνη, εκδόσεις Πεδίο 2015.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας