Ο πιο συχνός καρκίνος

Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου. Είναι δε πολύ συχνός στις χώρες με αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία, όπως η Ελλάδα.

Ο καρκίνος του δέρματος εμφανίζεται συχνότερα στην περιοχή του δέρματος που εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε σημεία του σώματος που δεν είναι εκτεθειμένα.

Ενας στους τρεις καρκίνους που ανιχνεύονται κάθε χρόνο παγκοσμίως είναι καρκίνοι του δέρματος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Στη χώρα μας, μόνο ο αριθμός των νέων διαγνώσεων για παράδειγμα του μελανώματος μεταξύ 2000-2018 έχει τετραπλασιαστεί, σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή του ΠΟΥ.

Υπάρχουν τρεις τύποι καρκίνου του δέρματος: το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μελάνωμα, που αποτελεί και τον σοβαρότερο τύπο καρκίνου του δέρματος. Και οι τρεις τύποι καρκίνου του δέρματος μπορεί να προληφθούν.

Αυτοεξέταση & επίσκεψη στον γιατρό

Αλλοιώσεις και αλλαγές στην όψη της επιδερμίδας αποτελούν προειδοποιητικές ενδείξεις και επιβάλλουν την επίσκεψη στον ειδικό για περαιτέρω αξιολόγηση. Η τακτική αυτοεξέταση της επιδερμίδας είναι απαραίτητη ώστε να εντοπιστεί –και επομένως να αντιμετωπιστεί– έγκαιρα ο καρκίνος του δέρματος.

● Ελέγχετε το δέρμα σας τακτικά και απευθυνθείτε στον γιατρό σας για οποιαδήποτε αλλαγή παρατηρήσετε σε αυτό.

● Μετά τα 50 χρόνια, ανά διετία, συστήνεται κλινική εξέταση δέρματος από γιατρό, ενώ για τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα κάθε χρόνο μετά την ηλικία των 40 ετών.

Σημεία & συμπτώματα

Βασικοκυτταρικός καρκίνος

• Ενα οζίδιο με υφή κεριού ή μαργαριταριού στο πρόσωπο, τα αυτιά ή τον λαιμό.
• Ενας επίπεδος σπίλος στο χρώμα του δέρματος ή μία ουλώδης βλάβη καφέ χρώματος στο στήθος ή στην πλάτη.

Ακανθοκυτταρικός καρκίνος

• Μια ακίνητη, κόκκινη σφαιρική μάζα στο πρόσωπο, στα χείλη, στα αυτιά, στους βραχίονες ή στα χέρια.
• Ενας επίπεδος σπίλος, με φολιδωτή, σκληρή επιφάνεια στο πρόσωπο, στα αυτιά, στον λαιμό, στους βραχίονες ή στα χέρια.

• Μια καφετί κηλίδα με μικρότερες κηλίδες σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος.
• Ενας δερματικός σπίλος σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, που αλλάζει χρώμα, μέγεθος, υφή ή που αιμορραγεί.
• Ενας μικρός σπίλος με ασαφή όρια και κόκκινα, λευκά, μπλε ή μπλε-μαύρα στίγματα στον κορμό ή στα άκρα του σώματος.
• Ενα γυαλιστερό, ακίνητο οζίδιο με θολωτό σχήμα σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος.
• Σκούρου χρώματος σπίλοι στις παλάμες, στο πέλμα, στα δάχτυλα ή στους βλεννογόνους του στόματος, της μύτης, του κόλπου ή του πρωκτού.

Πρόληψη: τρόπος ζωής

● Αποφύγετε την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, κυρίως κατά τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες.

● Χρησιμοποιήστε αντηλιακό γαλάκτωμα. Κάνετε επάλειψη με αντηλιακό γαλάκτωμα τουλάχιστον 20’ με 30’ πριν από την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

● Να φοράτε ρούχα που προστατεύουν το δέρμα. Τα αντηλιακά γαλακτώματα δεν παρέχουν πλήρη προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.

● Ενημερωθείτε από τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για τις παρενέργειες των φαρμακευτικών σκευασμάτων που λαμβάνετε. Κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα κάνουν το δέρμα πιο ευάλωτο στην ηλιακή ακτινοβολία.

Οι 3 τύποι καρκίνου του δέρματος

• Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα πλήττει την επιδερμίδα, δηλαδή τα κύτταρα που αποτελούν τις εξωτερικές στρώσεις του δέρματος. Περίπου το 75% των καρκίνων του δέρματος ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα αναπτύσσεται αργά και σχεδόν ποτέ δεν εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος.
• Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο, τον λαιμό, το κρανίο (σε σημεία που δεν υπάρχουν μαλλιά), στα χέρια, τις παλάμες και τα κάτω άκρα. Οι αλλοιώσεις του αφορούν την εξωτερική στιβάδα του δέρματος. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι πιο σπάνιο από το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα.
• Το μελάνωμα είναι η πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, είναι όμως συνηθέστερο στην πλάτη, τα πόδια, τα χέρια και το πρόσωπο. Αν και πιο σπάνιο από το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, το μελάνωμα είναι πολύ πιο επικίνδυνο, καθώς είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος.

Παράγοντες κινδύνου

● Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, ακόμη και αν το δέρμα είναι προστατευμένο με ρουχισμό ή αντηλιακό γαλάκτωμα.

Το μαύρισμα από την ηλιοθεραπεία είναι η απόκριση του δέρματος στη βλάβη από την υπερβολική ηλιακή ακτινοβολία.

● Το ανοιχτό χρώμα του δέρματος. Η μικρότερη ποσότητα μελανίνης στο δέρμα παρέχει μικρότερη προστασία από τη βλαβερή ηλιακή ακτινοβολία.

● Το ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων. Κάθε ηλιακό έγκαυμα καταστρέφει τα κύτταρα του δέρματος και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος.

● Οι δερματικοί σπίλοι (ελιές) στο δέρμα. Οι φυσιολογικές ή μη φυσιολογικές ελιές του δέρματος, που είναι μεγαλύτερου μεγέθους από το φυσιολογικό, είναι πιο πιθανό να μετατραπούν σε καρκινωματώδεις.

● Οι προκαρκινωματώδεις βλάβες του δέρματος.

● Το θετικό οικογενειακό ιστορικό.

● Το ατομικό ιστορικό καρκίνου του δέρματος.

● Το αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα.

● Το ευαίσθητο δέρμα, για παράδειγμα, μετά από έγκαυμα.

● Η έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου, κυρίως χημικές ουσίες.

● Η μεγάλη ηλικία.

ΠΗΓΕΣ: WHO, MAYO CLINIC, ΓΕΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ - ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ», ΕΛΛΟΚ