Η επαναστατική πορεία στον μοντερνισμό

Βιέννη. Η καρδιά της Ευρώπης. Κομβικό σημείο που ενώνει με μαεστρία τη Δύση με τα ανατολικά τμήματα της Γηραιάς Ηπείρου. Ιδρύθηκε από Κέλτες και αποτέλεσε έδρα της δυναστείας των Αψβούργων. Τον 16ο και 17ο αιώνα δύο οθωμανικές εισβολές σταμάτησαν ακριβώς έξω από την πόλη και έγινε κέντρο αντίστασης και επαναστατικής δράσης από Ελληνες εμπόρους και σπουδαστές, προεξάρχοντος του Ρήγα Βελεστινλή με τον Θούριο και τη Χάρτα του. Χτισμένη στις όχθες του Δούναβη είναι ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια αυτού του φυσικού δρόμου που συνδέει χώρες και πολιτισμούς.

Πρωτεύουσα της Αυστριακής και αργότερα της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας διαθέτει ογκώδη, επιβλητικά κτίρια, τεράστια παλάτια και θερινά ανάκτορα με αρχιτεκτονική χλιδή και καταπράσινα πάρκα με πλούσιους υπέροχους κήπους. Είναι η πόλη της μουσικής, του Γιόζεφ Χάιντν, του Μπετόβεν, του Μότσαρτ, με μεγάλες σάλες όπου τα ζευγάρια σφιχταγκαλιασμένα στροβιλίζονται χορεύοντας βαλς ακροπατώντας σε γοργό ρυθμό, με τους ήχους του «Γαλάζιου Δούναβη» γραμμένο από τον υιό Γιόχαν Στράους.

Βιέννη, η αγαπημένη πόλη της μελαγχολικής πριγκίπισσας Σίσι που αργότερα έγινε αυτοκράτειρα, με τη μορφή και το πνεύμα της να το λατρεύουν ακόμη και σήμερα οι Βιεννέζοι και να μη χάνουν την ευκαιρία να το δείχνουν, αποτυπώνοντας την σε τουριστικά προϊόντα και εμπορικές συσκευασίες.

Μια πόλη με αριστοκρατικό αέρα γεμάτη με ελεύθερο πνεύμα, που μετέτρεψε μοναδικά αρχιτεκτονήματα σε σύγχρονα μουσεία για να στεγαστούν μοναδικές συλλογές έργων τέχνης, πολιτιστικές δραστηριότητες και πρωτοποριακές παρουσιάσεις καλλιτεχνικών δρώμενων με αναφορές στην παγκόσμια τέχνη.

Ενα από τα ξακουστά μουσεία της αυστριακής πρωτεύουσας είναι το Μουσείο Αλμπερτίνα. Κόσμημα πραγματικό στο κέντρο της πόλης. Χτίστηκε το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα στα τελευταία εναπομείναντα τμήματα των οχυρώσεων της πόλης και αποτέλεσε κατοικία του Δούκα Αλβέρτου της Σαξονίας-Τέσεν.

Τον Μάρτη του 1945 βομβαρδίστηκε με αποτέλεσμα να καταστραφεί, αλλά ξαναχτίστηκε και επισκευάστηκε μετά το τέλος του πολέμου. Ανακαινίστηκε πλήρως από το 1998 έως το 2003. Θεωρείται ένα από τα πλέον αξιόλογα μουσεία στον κόσμο, καθώς οι συλλογές περιλαμβάνουν 65.000 σχέδια, περίπου 1 εκατομμύριο παλιές εκτυπώσεις, καθώς και πιο σύγχρονα γραφικά έργα, φωτογραφίες και αρχιτεκτονικά σχέδια.

Πρόσφατα αποκτήθηκαν από το μουσείο δύο πραγματικά εξαιρετικές συλλογές ιμπρεσιονιστικής τέχνης και τέχνης του 20ού αιώνα, ενώ επίσης διοργανώνονται με επιτυχία προσωρινές εκθέσεις.

Μια μοναδική μεγάλη έκθεση στις αίθουσες αυτού του εξαιρετικού μουσείου μαγνητίζει την προσοχή και τα βλέμματα των επισκεπτών. Με τίτλο «Monet to Picasso» (Από τον Μονέ στον Πικάσο) προσφέρει στο κοινό μια ενημερωτική επισκόπηση σε ένα από τα πιο συναρπαστικά κεφάλαια της ιστορίας της τέχνης: τη στροφή από την εικονιστική στην αφηρημένη τέχνη. Ουσιαστικά βλέπουμε μέσα από έργα θησαυρούς τη σταδιακή αποδόμηση των παραδοσιακών μορφών εικόνας.

Σε περίπου 250 έργα τέχνης –πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, χαρακτικά και γλυπτά– παρακολουθούμε την ανάπτυξη μίας από τις πιο σημαντικές και θα μπορούσε κανείς να πει και επαναστατικές, στιλιστικές εποχές όπως εξελίχθηκαν μέσα σε εκατό χρόνια, αποδίδοντας με συνέπεια τη συνεχή εξέλιξη από τον ιμπρεσιονισμό στον μοντερνισμό.

Η μόνιμη πλέον έκθεση είναι συνδυασμός της ξακουστής συλλογής Batliner με το υπέροχο απόθεμα του Αλμπερτίνα. Η Rita και ο Herbert Batliner το 2007 δώρισαν την πολύτιμη συλλογή τους στο μουσείο που αποτελείται από δημιουργίες του γαλλικού ιμπρεσιονισμού, από τα κινήματα πουαντιγισμού και φοβισμού, μετα-ιμπρεσιονιστικά έργα, αριστουργήματα εξπρεσιονιστών καλλιτεχνών, από τη ρωσική αβάν γκαρντ και πολυάριθμα καλλιτεχνήματα του Πικάσο που όλα μαζί μας παρουσιάζουν ολόκληρη την επαναστατική πορεία του μοντερνισμού με ουσιαστικό και παραστατικό τρόπο.

Στην έκθεση συναντάμε τα αγαπημένα θέματα των Μονέ, Ρενουάρ, Ντεγκά, Σεζάν, Τουλούζ-Λοτρέκ, Γκογκέν, Μπονάρ, Βιγιάρ, τα «άγρια», έντονα πολύχρωμα έργα των Ματίς, Βλαμένκ και Ντερέν αλλά και τον νεο-ιμπρεσιονιστή Πολ Σινιάκ.

Ο ορφισμός παρουσιάζεται μέσα από έργα των Ρομπέρ Ντελονέ και Φρανκ Κούπκα, ακολουθούμενοι από το γερμανικό γκρουπ των Der Blaue Reiter και με πρώιμα έργα του Καντίνσκι. Στις αίθουσες αναγνωρίζουμε με ευκολία τους υπέροχους χαρακτήρες στις δημιουργίες των Μοντιλιάνι και Τζιακομέτι.

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία της ρωσικής πρωτοπορίας που αντιπροσωπεύεται άξια από τους Γκοντσαρόβα, Μαλέβιτς, Λισίτσκι και Σαγκάλ. Η πορεία προς την αφαίρεση αντιπροσωπεύεται από τον κυβισμό, ο οποίος εκπροσωπείται έξοχα από τον Μπρακ και τον Πικάσο, η πρώιμη δουλειά του οποίου διαδραμάτισε έναν μοναδικό ρόλο στο ύφος του 20ού αιώνα.

Η αλλοτρίωση και το μυστήριο αντανακλώνται στους υπερρεαλιστικούς πίνακες των Μιρό, Κλέε, Aρπ, Mαγκρίτ και Ντελβό. Το κοινό ακολουθεί την πορεία μέσα από την έκθεση η οποία ολοκληρώνεται με τα εντυπωσιακά παραδείγματα του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού των Απέλ, Ρόθκο, Νιούμαν και τον εκπρόσωπο του νεο-ρεαλισμού Ιβ Κλάιν.

Ενας ανεκτίμητος θησαυρός εκτίθεται στο Αλμπερτίνα που όχι μόνο αναβαθμίζει το ίδιο το μουσείο της αυστριακής πρωτεύουσας, αλλά αποτελεί ανεκτίμητη κληρονομιά για ολόκληρο τον κόσμο της τέχνης και του πολιτισμού.

Μια ιδιωτική συλλογή των Batliner που σφυρηλατήθηκε με σχέδιο για περισσότερο από πενήντα χρόνια, μεταφέρθηκε ενιαία στο μουσείο και τα αριστουργήματά της σε χρονολογική σειρά μπορούν να τα θαυμάσουν επισκέπτες από όλον τον κόσμο.

? «Monet to Picasso. The Batliner Collection», Μουσείο Αλμπερτίνα, Βιέννη