Ενας τόπος αισιοδοξίας, ένας τόπος ομορφιάς, πόλεις-οράματα που μπερδεύουν γλυκά το πραγματικό με το φανταστικό. Φτιαγμένες από πολύχρωμα, περίπλοκα γλυπτά, εξερευνούν τις ουτοπικές δυνατότητες για τα αστικά τοπία στον παγκόσμιο χάρτη.
Αυτά τα μαγευτικά περιβάλλοντα που θα μπορούν να υπάρξουν στο μέλλον δημιουργήθηκαν στην τριαντάχρονη καριέρα ενός πραγματικά πρωτοποριακού Αφρικανού. Ο Bodys Isek Kingelez (1948-2015), ο αυτοδίδακτος γλύπτης και καλλιτέχνης από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, εργάστηκε για μια ζωή με σκοπό να δημιουργήσει ουτοπικούς κόσμους γεμάτους ελπίδα.
Με έδρα το τότε Ζαΐρ -μετά την ανεξαρτησία του από το Βέλγιο-, ο Kingelez έκανε γλυπτά από φανταστικά κτίρια και πόλεις που αντανακλούσαν τα όνειρα για την πατρίδα του, την ήπειρό του και τον κόσμο ολόκληρο. Ενώ δεν είχε ταξιδέψει έξω από τη χώρα του μέχρι και το 1989, το έργο του ήταν ευθυγραμμισμένο με τα παγκόσμια γεγονότα και αντικατόπτριζε τη βαθιά ανησυχία του για τα κοινωνικά ζητήματα.
Οι «ακραίες μακέτες» του (extreme maquettes) που προσφέρουν στο κοινό φανταστικά, ουτοπικά μοντέλα για μια πιο αρμονική μελλοντική κοινωνία παρουσιάζονται στον τρίτο όροφο του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη (ΜοΜΑ) μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2019. Με τίτλο «City Dreams» (Ονειρα για την πόλη), η έκθεση συγκεντρώνει περισσότερα από 30 έργα, συμπεριλαμβανομένων πολλών σπάνιων δημιουργιών από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.
Προσφέρει στο κοινό μια αισιόδοξη εναλλακτική λύση μέσα από τη δική του εμπειρία στην αστική ζωή της πόλη Κινσάσα όπου έζησε και την οποία είδε να αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα, με τον πολεοδομικό σχεδιασμό και τις στοιχειώδεις υποδομές της να αδυνατούν να ακολουθήσουν την πορεία της. Εξετάζει επίσης όλα τα ερωτήματα που τίθενται γύρω από την αστική ανάπτυξη, την οικονομική ανισότητα, τον τρόπο λειτουργίας των κοινοτήτων και των κοινωνιών και τη δύναμη της αρχιτεκτονικής σε ζητήματα αποκατάστασης που όλους μας αγγίζουν βαθιά, ακόμη και σήμερα.
Τα ζωντανά, φιλόδοξα γλυπτά του Kingelez δημιουργούνται από μια απίστευτη ποικιλία καθημερινών ανακυκλώσιμων υλικών. Χρωματιστά χαρτιά, εμπορικές συσκευασίες προϊόντων, πλαστικά, κουτιά αναψυκτικών και πώματα μπουκαλιών - όλα σχολαστικά τοποθετημένα και διατεταγμένα.
Το αποτέλεσμα μαγευτικό για τους επισκέπτες που περιδιαβαίνουν και εξετάζουν τις λεπτομέρειες του αισιόδοξου κόσμου του μεγάλου οραματιστή. Κοιτάζοντας τα μοντέλα του, έχεις την αίσθηση πως μιλά στο θυμικό του κόσμου. Το έργο του απευθύνεται στο παγκόσμιο κοινό, καθώς τα προβλήματα της ταχείας αστικοποίησης και της ξαφνικής εμφάνισης των χωρίς υποδομές και σχεδιασμό μεγαλουπόλεων-τεράτων εξακολουθούν να υπάρχουν και να διογκώνονται στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Εκείνος, προβληματισμένος για τα κακώς κείμενα και τα τεκταινόμενα στον μεγάλο κόσμο μας, «έχτισε» κτίρια με υποδομές όπως το «Scientific Center of Hospitalisation the SIDA» (Επιστημονικό Κέντρο Νοσηλείας για το AIDS), 1991, εν μέσω επιδημίας του ιού στην Κινσάσα, με δομές προηγμένου ιατρικού κέντρου με νοσοκομείο και ερευνητικό εργαστήριο.
Ενθερμος παρατηρητής της διεθνούς πολιτικής σκηνής, ο Kingelez δημιουργεί σε ολόκληρη τη ζωή του γλυπτά που σχολιάζουν ή συμπίπτουν με τα τρέχοντα γεγονότα της εποχής του. Φαινομενικά κατασκευασμένο για να εορτάσει την 50ή επέτειο της ίδρυσης των Ηνωμένων Εθνών, το «U.N.» (1995) είναι ένας αυθόρμητος επανασχεδιασμός της μοντέρνας έδρας του Οργανισμού στη Νέα Υόρκη. Με τα αστέρια σε μπλε-μοβ απόχρωση, η δομή του καλλιτέχνη καταρρίπτει τις ευθύγραμμες γεωμετρικές γραμμές, δίνοντας στο μοντέλο κυκλικές στροφές και καμπύλες.
Στο έργο του καταγράφει με έμφαση την εικόνα της παγκόσμιας ιθαγένειας μέσα από το οπτικό του λεξιλόγιο σε έργα- σταθμούς, όπως το εξαιρετικό «Ville Fantôme» (1996), έναν στροβιλισμό αγγλικής και γαλλικής αρχιτεκτονικής, με ψηλούς ουρανοξύστες, κομψούς αυτοκινητόδρομους, πανέμορφους κήπους, φωτεινές νέον επιγραφές. Ενα κτίριο μάλιστα, περιέργως, είναι επισημασμένο ως «SEOUL» και παρόλο που δεν είχε επισκεφθεί ποτέ τη Νότια Κορέα, η εικόνα της πόλης (ή τουλάχιστον η έννοιά της) μπήκε στο μυαλό του.
Η έκθεση προσφέρει επίσης στους επισκέπτες μια πρωτόγνωρη βιωματική περιπέτεια. Συνοδεύεται από μια εμπειρία εικονικής πραγματικότητας στο Ville Fantôme, την ειρηνική πόλη στο ευημερούν μέλλον μας, όπου οι γιατροί και η αστυνομία δεν χρειάζονται.
Μελλοντικές κοινωνίες σε ουτοπικά μοντέλα, αυτό είναι το υπέροχο όραμά του, καθώς πάντα εργαζόταν για να μας διδάξει έναν κόσμο χωρίς σύνορα, δημιουργώντας τοπογραφίες ενότητας που μας χωρούν όλους.
Info
Bodys Isek Kingelez: «City Dreams», 3ος όροφος Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης (ΜοΜΑ), Νέα Υόρκη. Μέχρι 1 Ιανουαρίου 2019 (https://www.moma.org/calendar/exhibitions/3889?locale=en)
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας