Ουτοπία και παγκόσμια ιστορία, αγκυλώσεις της παγκοσμιοποίησης και αναζητήσεις της ελπίδας. Μνήμες από διαφορετικούς τόπους με ιστορίες ανθρώπων που διασταυρώνονται. Μαχητές της ζωής παλεύουν για τα αυτονόητα σε έναν κόσμο αποκλεισμών, ακραίων μέτρων, μεροληψίας, οικονομικής και κοινωνικής ανασφάλειας.
Οι ταινίες, οι εγκαταστάσεις και τα δοκίμια του Naeem Mohaiemen συγκεντρώνουν όλα εκείνα που θα προβληματίσουν και θα δώσουν αφορμή για σκέψεις γύρω από τη σύγχρονη ιστορία του κόσμου μας.
Γεννημένος στο Λονδίνο το 1969, με καταγωγή από το Μπαγκλαντές, ο καλλιτέχνης και συγγραφέας ζει και δημιουργεί στη Νέα Υόρκη φέρνοντας στο προσκήνιο πρωταγωνιστές που κατασκευάζουν ένα ιστορικό μετα-αρχείο.
Στις εγκαταστάσεις-αποθήκες του, στο Λονγκ Αϊλαντ στο Κουίνς, το πάντα πρωτοποριακό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης φιλοξενεί δύο ξεχωριστά έργα του Naeem Mohaiemen με όνομα «There Is No Last Man».
Ο τίτλος της έκθεσης παραπέμπει στο βιβλίο του Francis Fukuyama «The end of history and the last man» (1992) («Το τέλος της ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος»), που γραμμένο στα χρόνια της κατάρρευσης του κομμουνισμού και παρακολουθώντας τα δραματικά γεγονότα στην Ανατολική Ευρώπη πρότεινε ότι η δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία και ο καπιταλισμός θα ήταν η τελική κοινή μοίρα της ανθρωπότητας.
Αντίθετα, το έργο του Mohaiemen υποδηλώνει ότι δεν θα υπάρξει «τελευταίος άνθρωπος» ή «τέλος της ιστορίας» σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την αυξανόμενη προβολή των μη δυτικών ιστοριών που έρχονται στο προσκήνιο καθημερινά και φωτίζουν, αναγνωρίζουν και ομολογούν πολλαπλές απόψεις και προοπτικές στην ανάπτυξη του σύγχρονου χαρακτήρα του κόσμου μας. Θα έχει διάρκεια μέχρι 11 Μαρτίου 2018.
Το έργο «Tripoli Cancelled» («Η Τρίπολη Ακυρώθηκε») (2017) είναι μια ταινία μυθοπλασίας 95 λεπτών που ο καλλιτέχνης την εμπνεύστηκε από τον πατέρα του.
Ακολουθεί τις καθημερινές τελετουργίες ενός άνδρα που ζει τσακισμένος και απομονωμένος σε ένα εγκαταλειμμένο αεροδρόμιο. Πραγματικά εξαιρετικός πρωταγωνιστής ο Ελληνο-ιρανός, μεγαλωμένος στη Γερμανία, Βασίλης Κουκαλάνι.
Ο Mohaiemen γύρισε την ταινία εδώ, στην Αθήνα, στο παλιό εγκαταλειμμένο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Εμπιστεύτηκε δε στην απαράμιλλη ερμηνεία του δικού μας Βασίλη την προσωπική του ιστορία, εμπνευσμένη από την εμπειρία που σημάδεψε τον πατέρα του, όταν «κόλλησε» στο ίδιο αεροδρόμιο για εννέα ημέρες το 1977, αφού έχασε το διαβατήριό του.
Η ταινία ακολουθεί τον πρωταγωνιστή στους άδειους χώρους μέσα από την καθημερινότητά του. Περπατά, καπνίζει, γράφει γράμματα στη σύζυγό του, σκηνοθετεί σκηνές με κούκλες ντυμένες σε στολές αεροσυνοδών και διαβάζει υπέροχα αποσπάσματα από το βρετανικό παιδικό βιβλίο «Watership Down» (1972).
Ολοι ξέρουμε την ιστορία του χώρου και τι σηματοδοτεί. Σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Εερο Σάαρινεν στη δεκαετία του 1960, «έζησε» λαμπρές μέρες μέχρι που εγκαταλείφθηκε το 2001.
Πρόσφατα χρησιμοποιήθηκε για να φιλοξενήσει πρόσφυγες και μετανάστες που ήρθαν στη χώρα μας με τραγικές προσωπικές ιστορίες και διαδρομές, για να δοθεί στη συνέχεια ως χώρος ανάπτυξης πολυτελών ακινήτων που θα αποφέρει έσοδα στο κράτος για το ελληνικό χρέος.
Το έργο αυτό έκανε πρεμιέρα το περασμένο καλοκαίρι στο ΕΜΣΤ κατά τη διάρκεια της έκθεσης documenta 14 και τώρα ταξίδεψε στο ΜοΜΑ PS1.
Το δεύτερο έργο του, «Volume Eleven (flaw in the algorithm of cosmopolitanism)» («Τόμος Ενδεκα - Ψεγάδι στον αλγόριθμο του κοσμοπολιτισμού), (2016), περιλαμβάνει δίπτυχα που διερευνούν έξι προβληματικά δοκίμια γραμμένα στα τέλη της δεκαετίας το 1930 από τον θείο τού Mohaiemen, Syed Mujtaba Ali, συγγραφέα στη Βεγγάλη.
Ο καλλιτέχνης, όταν άρχισε να μεταφράζει τις μικρές ιστορίες του Ali, ανακάλυψε έκπληκτος πως εξέφραζε την ελπίδα ότι η ναζιστική Γερμανία θα νικήσει στη Βρετανία και θα ελευθερώσει την Ινδία από την αποικιακή κυριαρχία.
Ο... προβληματικός «Τόμος Ενδεκα» λοιπόν εκθέτει τους λανθασμένους προβληματισμούς αυτής της βραχύβιας γοητείας με τη γερμανική πολιτική σκέψη από ευρύ φάσμα Ινδών διανοουμένων εκείνης της εποχής.
Αυτό το έργο επίσης παρουσιάστηκε στην documenta στο Κάσελ της Γερμανίας.
Ποτέ δεν φοβήθηκε ο δημιουργός να φέρει στο προσκήνιο με τα έργα του πολιτικές ήττες, μάταιους αγώνες ή και αληθινά «τραύματα» της ιστορίας που περνούν μέσα από τις αφηγήσεις και τις συζητήσεις ακόμα και όταν αφορούν την οικογένειά του.
Εδώ, σ’ αυτά τα έργα, οι δύο πρωταγωνιστές του αγωνίζονται με πάθος στο περιθώριο των μεγαλύτερων γεγονότων, αφηγούμενοι μύθους και ιστορίες σαν μυθιστορήματα, για να συνεχίσουν να ζουν και να επιβιώνουν.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας