Ανιχνεύοντας την αφροαμερικανική ταυτότητα

Καταιγιστική ακολουθία, αδιάκοπος ρυθμός, γρήγορη εναλλαγή εικόνων. Ζωντανές σκηνές που επισημαίνουν τις φυλετικές σχέσεις και διακρίσεις στην αμερικανική Ιστορία μέσα σε ένα βίντεο μόλις επτά λεπτών.

«Love is The Message, The Message is Death» (Η αγάπη είναι το μήνυμα, το μήνυμα είναι ο θάνατος) ο τίτλος του, και ουσιαστικά ανιχνεύει την αφροαμερικανική ταυτότητα.

Ακόμα και αν δεν αναγνωρίσει κάποιος όλες τις εικόνες που εναλλάσσονται, παρακολουθώντας τη βιντεοπροβολή αποκομίζει την αίσθηση του οικείου, του αναγνωρίσιμου.

Είναι η δημιουργία του Arthur Jafa, που κάνει το ντεμπούτο του στην γκαλερί του Geffen Contemporary, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (MOCA) του Λος Αντζελες.

Στα 56 του χρόνια, ο Jafa έχει να επιδείξει μια εξαιρετική καριέρα με διακρίσεις ως κινηματογραφιστής σε πάνω από 27 ταινίες, με τίτλους όπως το «Μάτια Ερμητικά Κλειστά» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, το «Daughters of the Dust» της Τζούλι Ντας, το «Crooklyn» του Σπάικ Λι, αλλά και ως διευθυντής φωτογραφίας ακόμα και σε μουσικά βίντεο, όπως της Σολάνζ Νόουλς «Don't Touch My Hair».

Το επτάλεπτο βίντεο-δοκίμιο του Arthur Jafa είναι ένας άλλος τρόπος συμπύκνωσης 400 χρόνων Ιστορίας των μαύρων της Αμερικής, και ο καλλιτέχνης με περισσή μαεστρία και αλλόκοτο λυρισμό επιτυγχάνει την ένταση μέσα από την ίδια την ένταση των εικόνων.

Η αδιάκοπη εναλλαγή δημιουργεί τη συναισθηματική αδημονία που αγκιστρώνει τον θεατή μπροστά στην οθόνη που καταλαμβάνει έναν ολόκληρο τοίχο στο μουσείο.

Ολο το φάσμα των σύγχρονων εικόνων που επέλεξε ο δημιουργός περιλαμβάνουν κινήσεις και χειρονομίες που εκφράζουν σωματική καταπίεση, συναισθηματική συμπίεση μαζί με απελευθέρωση. Κύριος στόχος του Jafa είναι να αναπαράγει τη δύναμη, την ομορφιά και την αποξένωση της μαύρης μουσικής, οπτικοποιώντας την.

Το αριστούργημα-μινιατούρα εισάγει τον θεατή στο κέντρο ενός κινηματογραφικού χώρου όπου οι συντεταγμένες του σημαδεύονται από καταιγιστικές σκηνές με δονήσεις αγάπης, δύναμης, ομορφιάς αλλά και την αδυσώπητη βία του κράτους ενάντια στους πολίτες του.

Δεν υπάρχει αφηγηματική νάρκη, δεν υπάρχει χώρος συναισθηματισμού, κανένα διάλειμμα για τους κουρασμένους, καμία ανάπαυλα από την ένταση αυτής της διαλεκτικής.

Η μόνη παραχώρηση που κάνει απέναντι σ’ αυτήν τη διαλεκτική που επιλέγει είναι όταν περιλαμβάνει σκηνές από ταινίες του Χόλιγουντ με σκλάβους, μετανάστες και κοντινά πλάνα από τις εκρήξεις στην επιφάνεια του ήλιου.

Ο «αλλοδαπός», όπως μας προσφέρεται από το Χόλιγουντ, είναι το ασυνείδητο που εργάζεται μέσα στο κυρίαρχο πρότυπο της «λευκότητας» και προσφέρεται ως έμβλημα της διαρκούς ανάγκης της ανθρωπότητας για το παράξενο άγνωστο «άλλο», ενώ ο ήλιος εκτός από πηγή ζωής έρχεται και μας θυμίζει ότι μπορεί να είναι θυμωμένος, επικίνδυνος και φαντασμαγορικά επικός.

Με χαρακτηριστικά σημάδια ο Jafa ανοίγει παράθυρα για να φανεί η μεγάλη συνεισφορά της αφροαμερικανικής κοινότητας και η κυριαρχία της κουλτούρας της στον σύγχρονο αμερικανικό τρόπο ζωής.

Φωνάζοντας από έναν άλλο τόπο και χρόνο, ο καταπιεσμένος είναι φοβισμένος.

Στέκεται με προβληματισμό απέναντι στο κοινό μας μέλλον, που φαντάζει τρομακτικό, φέρνοντας όμως μαζί του πολλές φορές τιμωρία και εκδίκηση.

Πολλές από τις σκηνές αν και εικονικές δεν παύουν να είναι εντυπωσιακές.

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου, ο πρόεδρος Ομπάμα τραγουδά «Amazing Grace», ο Notorious B.I.G. σε ηλικία 17 ετών στους δρόμους του Μπρούκλιν, ένα νεαρό αγόρι κλαίει μπροστά από την κάμερα, o LeBron James καρφώνει στην μπασκέτα και ένας λευκός αστυνομικός συλλαμβάνει βίαια μια νεαρή μαύρη γυναίκα, που φορά ένα κίτρινο μπικίνι, στην μπροστινή αυλή ενός σπιτιού των προαστίων.

Ταινίες του βωβού κινηματογράφου, ντοκιμαντέρ για πορείες και συναυλίες, αθλητικά γεγονότα, μουσικά βίντεο, ιστορίες από τις καθημερινές ειδήσεις, ταινίες του Χόλιγουντ, λήψεις από κάμερες αστυνομικών, δημοσιογραφία από τους πολίτες, οικιακές ταινίες του καλλιτέχνη, αποσπάσματα από το εκπληκτικό ντοκιμαντέρ του Jafa, «Dreams are Colder than Death» (2012) και φυσικά, το YouTube.

Το βίντεο τελειώνει με τον τραγουδιστή Τζέιμς Μπράουν να καταρρέει στη σκηνή, μια εικόνα που μοιάζει σχεδόν μαρτυρική.

Το οπτικό «σκεπάζεται» μουσικά από το τραγούδι «Ultralight Beam» του Kanye West που στηρίζει όμορφα αυτό το περίπλοκο πατς.

Η αμερικανική μουσική κυριαρχείται στην πραγματικότητα από την αφροαμερικανική μουσική.

Τα αμερικανικά σπορ εξουσιάζονται από μαύρους αθλητές και η μόδα, η γλώσσα και πολλά άλλα αμερικανικά κοινωνικά στοιχεία συχνά αποδίδονται στη μαύρη κουλτούρα.

Ομως η μαύρη κοινότητα έχει υποστεί μια Ιστορία ρατσιστικού διαχωρισμού καθώς και οικονομικής και κοινωνικής περιθωριοποίησης, από την εποχή της σκλαβιάς, η οποία εξακολουθεί να επιβάλλει πολλαπλές μορφές βίας στις μαύρες ζωές ακόμη και σήμερα, στην μετα-Ομπάμα εποχή, του προέδρου Τραμπ.