Καμία νέμεση για τη Βραζιλία

«Η Βραζιλία είναι πολύ μεγάλη για τη δημοκρατία. Είναι πάρα πολλές οι ιδιωτικές περιουσίες που κινδυνεύουν ώστε να επιτρέψουν τη δημοκρατία».

Ο διάσημος σχολιαστής Μαξ Κάιζερ με το χαρακτηριστικό καυστικό ύφος του περιέγραψε με λίγες λέξεις αυτό που πραγματικά σημαίνει η απόφαση της Γερουσίας να αποπέμψει οριστικά από το προεδρικό αξίωμα την Ντίλμα Ρούσεφ.

Χθες, μια μέρα μετά την αποπομπή, δύσκολα έβρισκες κάποιο άρθρο ή σχόλιο στα βραζιλιάνικα ή στα ξένα ΜΜΕ που να υποστηρίζει ότι η δημοκρατία νίκησε.

«Μπορείτε να το ονομάσετε όπως θέλετε, όμως το πραγματικό του όνομα είναι πραξικόπημα», σχολίαζε ο παλαίμαχος Βραζιλιάνος δημοσιογράφος Ζάνιο ντε Φρέιτας στην εφημερίδα Folha de Sao Paolo.

«Ημέρα θλίψης για τη Βραζιλία» χαρακτήρισε την Τετάρτη ο ακαδημαϊκός και συγγραφέας Λεονάρντο Μποφ σε άρθρο του στην Jornal do Brasil.

Oι New York Times διερωτώνταν μήπως η διαδικασία αποπομπής της προέδρου ήταν λίγο πιο καταστροφική από άλλες παρόμοιες διαδικασίες.

Στην Ευρώπη, η ισπανική El Pais έκανε λόγο στο κύριο άρθρο της «για ύπουλο χτύπημα στη δημοκρατία» και το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel για «ιστορική αδικία απέναντι στη Ρούσεφ».

Βαθιά κρίση

Το συμπέρασμα στο οποίο συγκλίνουν οι περισσότεροι σχολιαστές είναι ότι η Βραζιλία δεν εισέρχεται σε μια νέα, καλύτερη εποχή.

Αντίθετα, η πολιτική κρίση προβλέπεται να παραταθεί με διάφορες μορφές, συν την αντίδραση στους δρόμους, όπως έδειξαν οι διαδηλώσεις και τα επεισόδια που σημειώθηκαν το βράδυ της Τετάρτης σε αρκετές πόλεις της Βραζιλίας.

Χθες, η Ρούσεφ, η οποία δήλωσε ότι αυτό είναι το δεύτερο πραξικόπημα που αντιμετωπίζει στη ζωή της, κατέφυγε στο Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο ζητώντας την ακύρωση της πολιτικής δίκης της από τη Γερουσία επικαλούμενη παρατυπίες, καθώς και την επαναφορά του Μισέλ Τέμερ στη θέση του μεταβατικού προέδρου έως ότου εκδοθεί η σχετική απόφαση.

Ο «εντιμότατος» Τέμερ, για τον οποίο εκκρεμούν κατηγορίες για εμπλοκή στο μέγα σκάνδαλο ξεπλύματος μαύρου χρήματος μέσω της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας Petrobras, ετοιμάζεται να αποκαταστήσει το όνομά του με μια σειρά ταξιδιών στο εξωτερικό, αρχής γενομένης από την Κίνα όπου θα παρευρεθεί στη σύνοδο των G20.

Αλλά τα δύσκολα τον περιμένουν πίσω στην πατρίδα. Οσο και αν οι αγορές και τα μεγάλα εγχώρια συμφέροντα χαίρονται για την ενθρόνισή του, φαίνεται πως το να υλοποιήσει το νεοφιλελεύθερο όραμά του δεν θα είναι τόσο εύκολη υπόθεση.

Ο νέος πρόεδρος φιλοδοξεί να υποβάλει τη Βραζιλία σε θεραπεία λιτότητας εισάγοντας, μεταξύ άλλων, και... κόφτη.

Στόχος του είναι να αλλάξει το Σύνταγμα για να εισαγάγει ένα όριο στις δημόσιες δαπάνες, το οποίο θα διασφαλίζει μόνιμα ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.

Αν το πράγμα αρχίζει να ξεφεύγει, θα πέφτει τσεκούρι.

Με ή χωρίς κόφτη, οι δαπάνες για την Υγεία και την Παιδεία προβλέπεται να είναι οι πρώτοι στόχοι του Τέμερ.

Το ίδιο και τα εργασιακά. Επίσης έχει εξαγγείλει «ελαστικοποίηση» με το πρόσχημα της «δημιουργίας θέσεων εργασίας» και ιδιωτικοποιήσεις, ξεκινώντας από την παραχώρηση του ελέγχου των Ταχυδρομείων και των αεροδρομίων του Ρίο και του Σάο Πάολο.

Πιθανόν να πάρουν σειρά και οι συντάξεις με μειώσεις, καθώς και αύξηση στο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.

Πάντως, «αυτά τα μέτρα δύσκολα θα περάσουν από τη Βουλή», παραδέχεται στο BBC ο Αλουίζιο Νούνες, επικεφαλής της ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών (PSDB) στη Γερουσία, οι οποίοι μετέχουν στην κυβέρνηση Τέμερ.

Aνάλογους «φόβους» εκφράζει, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του BBC, και ο επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman Sachs για τη Λατινική Αμερική Αλμπέρτο Ράμος, ο οποίος σε επιστολή του προς τους πελάτες της τράπεζας ανέφερε:

«Σε γενικές γραμμές, το τέλος του σίριαλ της καθαίρεσης μπορεί να ωθήσει την κυβέρνηση Τέμερ να επιταχύνει τη δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά ο βαθμός της στήριξης που θα λάβει στο Κογκρέσο για πολιτικά ευαίσθητα και αντιδημοφιλή μέτρα παραμένει θολός.

Στην πραγματικότητα, θα εκπλαγούμε αν δούμε τα βασικά σημεία ορισμένων προτάσεων δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων να εγκρίνονται από το Κογκρέσο».

Πολλές αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις προβλέπει ο Λεονάρντο Αβριτζερ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μίνας Ζεράις.

Ο Βραζιλιάνος καθηγητής, μιλώντας στην εφημερίδα Globo, εξηγεί ότι η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών θα ξεκαθάριζε το πολιτικό τοπίο.

«Χωρίς αυτές», προσθέτει, «δεν βλέπω καμία πιθανότητα για εξομάλυνση της πολιτικής κατάστασης, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα».

Ο Αβριτζερ πιστεύει ότι τα μέτρα που θα επιχειρήσει να φέρει ο Τέμερ θα συναντήσουν έντονες αντιδράσεις εντός κι εκτός Βουλής: «Ολα αυτά υποδεικνύουν ότι θα έχουμε μια κυβέρνηση με ελάχιστη νομιμοποίηση και αντιμέτωπη με μεγάλες κινητοποιήσεις. Εξ ου και προβλέπω μια περίοδο έντονης πολιτικής αστάθειας στη Βραζιλία μέχρι το 2018».