Φετιχισμοί, μπαϊράκια και Καλάσνικοφ

Αν μείνει κανείς στην επιφάνεια των πραγμάτων, στο επίπεδο των δηλώσεων και των τηλεπαράθυρων, θα νομίσει πως η «αριστερή στροφή» που ευαγγελίζονται πολλοί για την Ευρώπη συντελείται ήδη στη δεύτερη ισχυρότερη χώρα της ηπείρου μας και με φυσικό «αρχηγό» ενός τέτοιου υποθετικού σχήματος, τη Γαλλία. Στα λόγια, βλέπετε, το Παρίσι και το κυβερνών Σοσιαλιστικό (λέμε τώρα) Κόμμα έχει σηκώσει για τα καλά το «μπαϊράκι» κατά της γερμανοκίνητης λιτότητας, έχει συγκρουστεί ανοιχτά –παρέα με τους Ιταλούς ομοϊδεάτες του– με το Βερολίνο και τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών όσον αφορά την ανάπτυξη και τα ελλείμματα του προϋπολογισμού, και γενικά μοιάζει αποφασισμένο να «σπάσει αυγά» για να προστατεύσει την Ευρώπη από τις υπερβολές των υπερσυντηρητικών Βορείων.

Υπάρχουν άλλωστε αντικειμενικοί λόγοι που αναγκαστικά οδηγούν τον Φρανσουά Ολάντ και το κόμμα του σε αυτή την κατεύθυνση: η γαλλική κοινωνία «βράζει» από την αυξανόμενη ανεργία-ρεκόρ και την παρατεταμένη στασιμότητα, και τα ποσοστά δημοτικότητας του Γάλλου προέδρου έπεσαν στα Τάρταρα, και μόνο χάρη στην πρόσφατη τραγωδία του «Charlie Hebdo» αυξήθηκαν κάπως -προφανώς μέχρι να... ξαναπέσουν στο 13%, το απόλυτο ναδίρ δημοτικότητας στην ιστορία των γαλλικών σφυγμομετρήσεων. Με τους Γάλλους ανέργους να έχουν ξεπεράσει για πρώτη φορά στην Ιστορία τα τέσσερα εκατομμύρια, τα γεμάτα περιθωριοποιημένους μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς προάστια να σιγοβράζουν στην ανέχεια και την εγκληματικότητα και τη μεσαία τάξη να «στριμώχνεται» όλο και περισσότερο από την απώλεια εισοδημάτων και εργασιακών δικαιωμάτων, και την ισχυρή ανάπτυξη να παραμένει ζητούμενο, η κατάσταση έχει γίνει ασφυκτική για τους κυβερνώντες.

Νομοτελειακά σχεδόν, η εξίσωση δεν βγαίνει για τον υποτονικό Ολάντ. Η αριστερή πτέρυγα του PS, οι επιλεγόμενοι και «αντάρτες», έχουν ξεσηκωθεί ενάντια στη σφιχτή πολιτική του «σοσιαλιστή Σαρκοζί», του πρωθυπουργού Μανουέλ Βαλς, και απειλούν να τραβήξουν το χαλί κάτω από τα πόδια της κυβέρνησης, αν δεν σηκώσει ανάστημα ενάντια στη Μέρκελ.Ταυτόχρονα, το ξενοφοβικό, ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν κερδίζει συνεχώς έδαφος, παρά τον συστηματικό αποκλεισμό του από το υπόλοιπο πολιτικό φάσμα, εκμεταλλευόμενο ακριβώς τη δυσαρέσκεια των Γάλλων για την οικονομική ασφυξία και τα κοινωνικά αδιέξοδα που αυτή έχει προκαλέσει.

Η σφαγή στο Charlie έχει άλλωστε οδηγήσει τη Γαλλία σε μια υπαρξιακή, θα λέγαμε, αναζήτηση ταυτότητας, καθώς οι δράστες της δεν ήταν «εισαγόμενοι» τζιχαντιστές, αλλά Γάλλοι πολίτες αραβικής καταγωγής, προϊόντα μιας από τις πιο μοντέρνες κοινωνίες –νέα παιδιά που είχαν μεγαλώσει στη χώρα, ήρθαν σε επαφή με τον «κοσμικό» πολιτισμό της, τον στηριγμένο υποτίθεται στον Διαφωτισμό και τα υψηλά ιδανικά του, πέρασαν από το εκπαιδευτικό της σύστημα, και παρ’ όλα αυτά επέλεξαν να πολεμήσουν στον συριακό εμφύλιο σαν «πολεμιστές του Θεού», και στη συνέχεια να πεθάνουν σαν καμικάζι-μάρτυρες στην καρδιά της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας.

«Στα προάστια δεν είμαστε όλοι έμποροι ναρκωτικών και ληστές τραπεζών, ούτε τζιχαντιστές», λέει με απελπισία στο Reuters ο Γιαμίν Ουασινί, ένας 28χρονος κάτοικος των εργατικών κατοικιών (cités) στο προάστιο Ολνέ-Σου- Μπουά, λίγα μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της «Πόλης του Φωτός». Αν και διπλωματούχος τεχνίτης, ο μελαψός (με καταγωγή από την Αλγερία, όπως και οι φονιάδες του Charlie) Ουασινί μάταια ψάχνει εδώ και χρόνια για δουλειά: στα εγκαταλειμμένα από το κράτος προάστια, ένας στους τρεις νέους δεν έχει εργασία -διπλάσιο ποσοστό απ’ ό,τι στην υπόλοιπη χώρα. «Το πρόβλημα στη Γαλλία δεν είναι το κοσμικό κράτος ή το Ισλάμ. Είναι η ανεργία. Αυτό είναι το πραγματικό ζήτημα, και δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από άλλα θέματα».

Το σοκ του Charlie ήταν μεγάλο –από αυτά τα σοκ που αναγκάζουν μια χώρα να δει το πρόσωπό της στον καθρέφτη, χωρίς φτιασίδια και στρογγυλέματα. Ετσι, είδαμε τις τελευταίες ημέρες ακόμη και τους πιο «δεξιούς» υπουργούς του PS να κάνουν δηλώσεις που θα έμοιαζαν... εξωγήινες πριν από λίγους μήνες: χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων ο πρώην τραπεζίτης και νυν υπουργός Οικονομίας Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος είπε προχθές ότι ο γερμανικός δημοσιονομικός... «φετιχισμός» με τη λιτότητα και η γαλλική αδράνεια εμποδίζουν την ανάπτυξη σε όλη την Ευρώπη! Ο Μακρόν δήλωσε χαρακτηριστικά ότι το ευρωπαϊκό επενδυτικό σχέδιο των 315 δισ. ευρώ, που παρουσιάστηκε από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, θα έπρεπε να είναι περισσότερο φιλόδοξο, και πρόσθεσε πως θα έπρεπε να περιλαμβάνει την έκδοση κοινού ευρωπαϊκού χρέους (διάβαζε: ευρωομολόγου), μια ιδέα που υποστηρίζεται από καιρό από τη Γαλλία, αλλά απορρίπτεται από τη Γερμανία. Κι αυτό, λίγες μόνον ώρες πριν από την κρίσιμη συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ με τον Γάλλο πρόεδρο Ολάντ, στα... μαρμαρένια αλώνια του Στρασβούργου!

«Η Ευρώπη δεν θα ανακάμψει αν δεν υπάρξει μεγαλύτερη γαλλο-γερμανική σύγκλιση (...) Αυτή η σύγκλιση περνάει από μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία και από την επανεξέταση στη Γερμανία της δημοσιονομικής και επενδυτικής πολιτικής της». «Ο κίνδυνος στη Γαλλία είναι η αδράνεια, επειδή στη Γαλλία ζουν καλά όσοι είναι αρκετά τυχεροί ώστε να είναι καλά τακτοποιημένοι. Ο γερμανικός κίνδυνος είναι μια νέα μορφή συντηρητισμού, την οποία αποτελεί ο φετιχισμός των ισοσκελισμένων προϋπολογισμων, η γοητεία που ασκεί η μείωση του χρέους, που αποτελεί επίσης σύμπτωμα μιας γηράσκουσας χώρας», δήλωσε ο Μακρόν. Με άλλα λόγια, κάτω ο Φρίντμαν και ο Χάγεκ, ζήτω ο Κέινς και ο Γκαλμπρέιθ! Πόσο ειλικρινείς είναι, βέβαια, όλες αυτές οι δηλώσεις, είναι κάτι που μένει να φανεί.