Αλέξης όπως ΓΑΠ;

Δέκα μέρες μετά τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου στο Eurogroup, καθώς η πραγματική έκταση του συμβιβασμού γίνεται ευρύτερα αντιληπτή και η ψήφιση ενός τρίτου αντιλαϊκού μνημονίου προβάλλει πλέον καθαρά στον ορίζοντα, αυτό που πλανιέται πάνω από την ελληνική κοινωνία είναι το φάντασμα ενός νέου 2010.

Και τότε είχαμε μια κυβέρνηση καλών προθέσεων, προοδευτικότερη από τις προηγούμενες και φορέα λαϊκής εντολής για δραστική βελτίωση της ζωής των εργαζομένων μέσω μιας αναδιανεμητικής πολιτικής.

Και τότε οι «αγορές» και οι «εταίροι» άσκησαν αφόρητες πιέσεις, με μοχλό την «έλλειψη ρευστότητας» και την ενορχηστρωμένη καταστροφολογία των ΜΜΕ, μέχρι αυτή η κυβέρνηση να οδηγηθεί στον «μονόδρομο» της συνθηκολόγησης. Και τότε γι’ αυτή τη συνθηκολόγηση χρειάστηκαν κάμποσοι μήνες μικρών, διαδοχικών υποχωρήσεων από τις προεκλογικές και τις αρχικές μετεκλογικές δεσμεύσεις – η μακρόσυρτη φθορά ανθρώπων και ιδεών, η σταδιακή υιοθέτηση του λόγου και της συλλογιστικής των αντιπάλων, με τελική κατάληξη την πρόταξη ενός «πατριωτισμού» που έθετε τη «σωτηρία» της «χώρας» (ως αφηρημένης οντότητας και πάση θυσία μέλους της ευρωζώνης) πάνω και πέρα από τη φυσική επιβίωση των πραγματικών κατοίκων της.

Πέντε χρόνια μετά, είναι ηλίου φαεινότερο ότι ζούμε την επανάληψη του ίδιου ακριβώς σεναρίου. Για τα αφεντικά της ευρωζώνης (του συλλογικού δηλαδή μονοκομματικού κράτους των Ευρωπαίων τραπεζιτών, βιομηχάνων κι εφοπλιστών), η αποδοχή της τετράμηνης «ανακωχής» που συμπυκνώθηκε στη «δημιουργική ασάφεια» της επιστολής Βαρουφάκη έχει ένα και μόνο νόημα: αυτό της αναγκαίας προετοιμασίας του πεδίου για την τελική κάμψη κάθε αντίστασης μέσω αλλεπάλληλων «εικονικών πνιγμών», καλλιέργειας της απογοήτευσης στην κοινωνική βάση και σαλαμοποίησης του κομματικού μηχανισμού του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε ο μεν Τσίπρας να μετατραπεί σε νέο (όχι Αντρέα αλλά) Γιωργάκη Παπανδρέου, ο δε Λαφαζάνης να ακολουθήσει την πορεία της Λούκας Κατσέλη.

Η επιθυμητή αυτή εξέλιξη και τα διακυβεύματά της έχουν περιγραφεί εγκαίρως και με απόλυτη σαφήνεια διά χειρός Αλέξη Παπαχελά στην «Καθημερινή» της 11ης Φεβρουαρίου: στο τέλος της όποιας «διαπραγμάτευσης», διαβάζουμε, «ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να βρει την ψυχική και πολιτική δύναμη να δημιουργήσει συμμαχίες με άλλες πολιτικές δυνάμεις, που θα πιστεύουν ότι η παραμονή στο ευρώ θα αξίζει το όποιο "τίμημα"», έχοντας πλήρη επίγνωση πως «όποιος δεχθεί τη συμφωνία θα μοιάζει με έναν ακόμη γενναίο που καβαλάει τον ταύρο στο ροντέο γνωρίζοντας ότι αν δεν πέσει στον πρώτο γύρο, θα πέσει στον δεύτερο.

Αυτή είναι η μοίρα των ηγετών στις χώρες της κρίσης στις μέρες μας. Κρατούν τις χώρες τους όρθιες για ένα διάστημα, αλλά στο τέλος πέφτουν» (ως αποτέλεσμα, εννοείται, της λαϊκής οργής).

Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί πιθανή, όχι όμως και προδιαγεγραμμένη. Αν μη τι άλλο, ο ΣΥΡΙΖΑ του 2015 παραμένει -ακόμη- δομικά διαφορετικός από το ΠΑΣΟΚ του 2010.

Τα μέλη και τα στελέχη του δεν έχουν πίσω τους δύο δεκαετίες «πραγματιστικής» ενσωμάτωσης στις επιταγές ενός αήθους κυβερνητισμού, αλλά πέντε χρόνια αγώνων ενάντια στη μνημονιακή πολιτική (και πολύ περισσότερα χρόνια αγώνα ενάντια στις συντηρητικές πολιτικές, εν γένει)˙ η χθεσινή ψηφοφορία στην Κ.Ε., όπου η συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου αποδοκιμάστηκε σε ποσοστό 41%, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη για τις αντιστάσεις που συναντά η μετονομασία του μνημονιακού κρέατος σε αντιμνημονιακό ψάρι.

Ακόμη κι ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν είναι άλλωστε καθόλου σίγουρο πως επιζητά την τύχη των προκατόχων του, όταν μάλιστα φάνηκε προς στιγμήν να ενσαρκώνει τις ελπίδες για ρήξη με την αντιλαϊκή πολιτική σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.

Εν αναμονή των εξελίξεων, η στήλη υπενθυμίζει σήμερα κάποια εμβληματικά συνθήματα των ημερών του πρώτου και του δεύτερου μνημονίου. Με την ελπίδα ότι τούτη τη φορά η Ιστορία δεν θα επαναληφθεί, ούτε ως τραγωδία ούτε ως φάρσα.