Είχα καιρό να συναντήσω τον σκηνοθέτη Νίκο Περέλη, του οποίου η θεατρική θητεία ξεκινάει από το προδικτατορικό Θέατρο Νέας Ιωνίας, του οποίου υπήρξε συνιδρυτής. Ενας σκηνοθέτης (συν συγγραφέας και μεταφραστής), με πλούσιο έργο, που δεν φαίνεται να πολυσκοτιζόταν για την προβολή του. Εξ ου και η πρώτη ερώτηση –και η απάντηση- στη συνάντησή μας:
«Η δεσπόζουσα διεργασία που κοινοποιεί και συστήνει δημόσια το όνομα ενός σκηνοθέτη του θεάτρου είναι το έργο του και η νοοτροπία του. Είναι διαφορετικό να επιδιώκεις, να κυνηγάς την εικόνα σου και διαφορετικό να απέχεις συστηματικά από τη διάσπαρτη και πάση θυσία προβολή σου. Νομίζω ότι είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας, χαρακτήρα και ιδεολογίας. Οι δημόσιες σχέσεις της προβολής μού δημιουργούσαν πάντα δυσθυμία και δυσχέρεια. Στις μέρες μας, αυτό είναι ασφαλώς έλλειμμα και όχι προτέρημα, οι συνέπειες είναι γνωστές».
Σεμινάρια
Κι ας δούμε τι κάνει τώρα:
«Με τη συνεργασία της Καλλιτεχνικής Κοινότητας “Πράξη”, στο Κουκάκι, διδάσκω σεμινάρια για τον Ευριπίδη και για την τριλογία του Τρωικού. Στα σεμινάρια αυτά, που θα διαρκέσουν ώς τις 22 Δεκεμβρίου, συμμετέχουν ηθοποιοί, καθηγητές, σκηνοθέτες, δάσκαλοι και φοιτητές.
Παράλληλα προετοιμάζω παράσταση με τον τίτλο “Η μεγάλη νύχτα των Ατρειδών”, που περιλαμβάνει τα έργα του Ευριπίδη “Ηλέκτρα” και “Ορέστης”, σε μετάφραση, δημιουργική σύνθεση και σκηνοθεσία δική μου. Η παράσταση αυτή θα παρουσιαστεί στο θέατρο του Ιδρύματος Κακογιάννη τον Ιανουάριο, με συμμετοχή των ηθοποιών Μίλτου Δημουλή και Θεοδώρας Σιάρκου και με τη συνεργασία του Νίκου Τουλιάτου, που θα συμμετάσχει και ως ηθοποιός. Θα παρουσιάσω επίσης, με γνωστούς συνεργάτες, τα καινούργια μου έργα “Ο νόμος της μνήμης” και “Η Σαπφώ της Λέσβου”, ενώ για του χρόνου προετοιμάζω καινούργια σεμινάρια αφιερωμένα στο ιψενικό θέατρο».
Και, ας προστεθεί ότι ο Περέλης κυκλοφόρησε πρόσφατα τα βιβλία του «Ο κώδικας της μάσκας» (εκδ. Προσκήνιο Αγγελος Σιδεράτος) και «Το θέατρο ως κύτταρο παιδείας και πολιτισμού» (εκδ. Αγγελάκη).
Πράττει λοιπόν ουκ ολίγα. Και ας περάσω σ’ ένα σύντομο βιογραφικό του: Γεννημένος στη Μυτιλήνη, σπούδασε θέατρο στο σχολή του Εθνικού θεάτρου, στο πανεπιστήμιο του Κεμπέκ (Καναδά) και σε σεμινάρια στο εξωτερικό. Σκηνοθέτησε περισσότερα από 150 έργα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και παρουσίασε δουλειά του κυρίως στα κρατικά και δημοτικά θέατρα, Επίδαυρο, Ηρώδειο, Λυκαβηττό. Δημιούργησε το «Θέατρο 3ης Σεπτεμβρίου» στην Αθήνα και το «Théâtre de l’Avenue du Park» στο Μόντρεαλ. Διευθυντής στο Δημοτικό Θέατρο Πάτρας και Ιωαννίνων, δημιουργός της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου και διευθυντής της μέχρι το 2001. Δίδαξε θέατρο στο Conservatoire του Κεμπέκ, στο ΚΘΒΕ, στη σχολή Κατσέλη, στο εργαστήρι του Εθνικού Θεάτρου στη σχολή Βεάκη.
Συνυπεύθυνοι
Ας δούμε στη συνέχεια πώς, παρά την κρίση (και) στον χώρο του θεάτρου, εξηγεί την προσέλευση τόσων νέων σε θεατρικές σχολές και στον τεράστιο αριθμό θεατρικών παραστάσεων:
«Η αθρόα προσέλευση είναι αποπροσανατολισμός με κούφιους στόχους. Εξαπατούν τους νέους και τους θέλουν ανήμπορους και εκμαυλισμένους για να τους εκμεταλλεύονται ευκολότερα. Στην τραγική αυτή κατάσταση εμπλέκονται υπουργεία, καλλιτεχνικές επιτροπές, σχολάρχες και μεσάζοντες. Ολοι είναι συνυπεύθυνοι για την εικόνα που συντελείται σε βάρος των νέων που εισβάλλουν στον χώρο του θεάτρου. Παρ’ όλα αυτά μια χούφτα νεότεροι καλλιτέχνες δρουν στο περιθώριο όπου το σύστημα τούς επιτρέπει να κινηθούν και αγωνίζονται να αποδομήσουν αυτό που τους αποξενώνει. Προσπαθούν να αναδυθούν από τον πάτο και να φτιάξουν ένα παρόν διαφορετικό».
Γενικότερα ποια μπορεί να είναι η συμβολή του θεάτρου;
«Μέσα από το θέατρο πρέπει να μιλήσουμε στον κόσμο για τη φτώχεια, την ανισότητα, τη λεηλασία των οικονομικών αγορών και τις νέες συλλογικές εξαρτήσεις. Πρέπει να μιλήσουμε για το περιβάλλον, τους οικονομικούς πολέμους, τον κίνδυνο της εθνικής μας καταστροφής, τη μοναξιά, τη λεηλασία των σχέσεων και τη σκλαβιά που μας ωθούν τα χρηματιστηριακά κατεστημένα. Σε καμιά περίπτωση δεν περιγράφω ένα στρατευμένο θέατρο, αλλά ένα ζωντανό, επαναστατικό μαχόμενο θέατρο ουσίας. Ενα Θέατρο παιδείας, ένα θέατρο-κιβωτό».
♦
Είμαι θαυμαστής των ταινιών του Κώστα Γαβρά – πράγμα που σημαίνει ότι δεν είμαι ο αντικειμενικός κριτής. Δεν είμαι κριτικός – πράγμα που σημαίνει ότι δεν γράφω για να επηρεάσω θετικά ή αρνητικά τον αναγνώστη. Είμαι ένας απλός ρεπόρτερ, ένας θεατής, που εκφράζει την προσωπική του άποψη. Και ως έτσι είδα τους «Ενήλικες στην αίθουσα».
Εκείνο που εκτιμώ στον Γαβρά, ο οποίος έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως αρχιμάστορας του σινεμά, είναι, όπως έχω ξανασημειώσει, το γεγονός ότι τολμάει να καταπιάνεται με θέματα της τρέχουσας επικαιρότητας και δεν περιμένει να σιτέψουν – να δικαιωθούν ή να απορριφθούν από τον χρόνο. Αρχής γενομένης από το «Ζ», που έχοντας ζήσει εκείνα τα χρόνια στα ξένα, είδα την απήχηση που είχε. Οπως και τα κατοπινά του.
Πιστεύω ότι ο θεατής της ταινίας «Ενήλικοι στην αίθουσα» θα την εκτιμήσει καλύτερα αν ξεχάσει ή δεν γνωρίζει τα πραγματικά γεγονότα. Πράγμα καθόλου εύκολο για τον Ελληνα που τα έχει βιώσει. Εν πάση περιπτώσει προσωπικά βρήκα άκρως ενδιαφέρουσα την ταινία – ειδικότερα στα σημεία που αναφέρεται στην καταπίεση των ξένων εταίρων που ανατρίχιαζαν στη σκέψη ότι είχαν να κάνουν με μια αριστερή κυβέρνηση κι έναν υπουργό Οικονομικών που δεν ήταν εύκολο να κουμαντάρουν.
Παραμένει ωστόσο μετέωρο το ερώτημα τι θα γινόταν αν επικρατούσε το ΟΧΙ του δημοψηφίσματος και η πολιτική του υπουργού Οικονομικών που «θυσιάστηκε» (τον οποίο αποδίδει πειστικότατα ο ηθοποιός που τον υποδύεται).
ΚΑΙ… Τούρκοι είν’ αυτοί…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας