Οταν στην ΚΟΑ δεν ήθελαν τον συνθέτη για διευθυντή
Τα 75 της χρόνια συμπληρώνει φέτος η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και τα εορτάζει δικαίως, παρά τις αντιξοότητες –κυρίως το γεγονός ότι παραμένει άστεγη-φιλοξενούμενη για τις συναυλίες της σε διάφορες αίθουσες.
Δεν υπήρξαν ανέφελα αυτά τα χρόνια. Και αδράχνω την ευκαιρία να αναφερθώ στον καιρό που υπήρξε διευθυντής της ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος δεν τα πήγε καθόλου καλά με τους συνδικαλιστές μουσικούς.
Ηταν τέλος Αυγούστου του 1981 (πριν 37 χρόνια), όταν ο Χατζιδάκις επρόκειτο να διευθύνει μια συναυλία της ΚΟΑ, η οποία τελικά ματαιώθηκε. Είχε τότε ο συνθέτης μια έντονη θεσμική δραστηριότητα, καθώς είχε διοριστεί από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή (με τον οποίο συνδεόταν με φιλία): Καλλιτεχνικός διευθυντής της ΚΟΑ, της Λυρικής Σκηνής, των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΑ και του Τρίτου Προγράμματος, συν μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Αθηνών.
Να όμως που είχε να κάνει μ’ έναν συνδικαλισμό που αποτελούσε τροχοπέδη στους σχεδιασμούς του. Ηταν κυρίως ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος (ΠΜΣ) και ο πρόεδρός του, Ευάγγελος Κατσάμπας, που δεν αναγνώριζε στον Χατζιδάκι διευθυντικές ικανότητες, επειδή δεν είχε σχετικό δίπλωμα!
Αλλά αυτό ήταν το πρόσχημα. Για δικούς τους λόγους δεν ήθελαν για προϊστάμενό τους τον συνθέτη. Πράγμα που καταφάνηκε στη γενική συνέλευση των μελών της ορχήστρας την προηγούμενη ημέρα της προγραμματισμένης συναυλίας. Οπου σε μια θυελλώδη ατμόσφαιρα αντεγκλήσεων ο Χατζιδάκις αποφάσισε τη ματαίωση της συναυλίας.
«Υβριστής»...
Τα όσα συνέβησαν κατέγραψα την επομένη στην «Ελευθεροτυπία» (26 Αυγούστου 1981), καθώς παρακολούθησα τη συνέλευση έπειτα από πρόσκληση του Χατζιδάκι («Ελάτε να δείτε με ποιους έχω να κάνω»). Κάποια στιγμή που οι διαπλεκόμενοι αντελήφθησαν την παρουσία μου αξίωσαν ν’ αποχωρήσω. Πράγμα που έγινε, μολονότι μερικοί είχαν αντίθετη άποψη. Ηδη όμως είχα πλήρη εικόνα, που μετέφερα στην εφημερίδα (για να εισπράξω κάποια άσφαιρα εξώδικα, με το αιτιολογικό ότι διασύρω τους μουσικούς). Μεταφέρω στη συνέχεια ένα μέρος:
Στο βήμα πρώτος ομιλητής ο Κατσάμπας. Από κάτω οι μουσικοί και πίσω, στο βάθος της αίθουσας, ο... κατηγορούμενος συνθέτης:
«Ο κ. Χατζιδάκις δεν ανήκει σ’ αυτό τον χώρο. Εχει εξυβρίσει τον ελληνικό λαό, τα πολιτικά κόμματα, τα πάντα. Μας έχει πει ηλίθιους, ανάπηρους, φρακοφορεμένους φελλούς. Πρέπει να διαφυλάξουμε την ακεραιότητά μας. Το κράτος δεν μας προστατεύει. Είμαστε υποχρεωμένοι να προστατευτούμε οι ίδιοι...»
Μιλάει και την ίδια στιγμή τα όσα λέει επικροτούνται από πέντε – έξι άτομα που τον ενισχύουν:
«Φελλός είναι ο ίδιος!»
«Είναι ερασιτέχνης και υβριστής!»
Κατσάμπας: «Αμα δεχθείτε να σας διευθύνει είστε άξιοι της τύχης σας. Αν δεν κρατήσουμε δυναμική στάση, η Ραδιοφωνία θα διαλυθεί. Η ορχήστρα υπάρχει και θα υπάρχει από εμάς. Αν περάσει αυτός ο άνθρωπος, θα μας φέρει κι άλλους – θα μας φέρει τον Ζαμπέτα!»
Φωνή: «Προτιμάει τον Τσιτσάνη!»
Είναι όμως και μερικοί που δεν συμμερίζονται αυτή την εχθρική στάση:
«Αρκετά μας είπε ο κ. Κατσάμπας, μιλάει μια ώρα!»
«Θα μιλάει και πέντε άμα θέλει!»
«Δεν έχει δουλειά εδώ ο κ. Κατσάμπας!»
«Πάψε εσύ, τσιράκι του Χατζιδάκι!»
Κατσάμπας: «Εκπροσωπώ τους εκτάκτους... Σήμερα παίζεται η ψυχή και η αξιοπρέπεια της ΚΟΑ. Εχετε υποχρέωση να πάρετε θέση. Ηρθα εδώ για να ξυπνήσω τις συνειδήσεις σας. Αν παίξετε θα δικαιώσετε τον τίτλο του φελλού, του ηλίθιου, του ανάπηρου!..»
Φωνή: «Εμένα δεν με πειράζει που με είπε φελλό, γιατί δεν πιστεύω ότι είμαι φελλός!»
Αλλος: «Θα είσαι άμα παίξεις!»
Ο προηγούμενος: «Ούτε είναι η πρώτη φορά που μας διευθύνει ερασιτέχνης – έχει ξαναγίνει».
«Κάτσε κάτω, δεν ξέρεις τι λες!»
«Εχει δίκιο!»
Στη συνέχεια παίρνει τον λόγο ο πρόεδρος του συλλόγου των μουσικών της ΚΟΑ Κυριάκος Ροδουσάκης, που λέει ότι έχει γνωμάτευση του νομικού συμβούλου της ΚΟΑ, που λέει ότι είναι δημόσιοι υπάλληλοι και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να αρνηθούν υπηρεσία.
Φωνή: «Δεν παίξαμε δυο χρόνια. Αν δεν παίξουμε τώρα, δεν θα παίξουμε άλλα δυο».
Αλλος: «Να μην παίξουμε ποτέ!»
Οι φωνές πληθύνονται, δημιουργείται πανδαιμόνιο, πάρα λίγο ξυλοδαρμοί. Ο Χατζιδάκις αποχωρεί, αλλά λίγο πιο μετά του... επιτρέπεται να επανέλθει. Οσα είπε μου τα επανέλαβε αργότερα στο γραφείο του: «Τους είπα ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν θέλω να γίνει η συναυλία. Κι αν το θέλει η πλειοψηφία των μουσικών της ΚΟΑ είμαι διατεθειμένος να αποχωρήσω από τη διεύθυνσή της».
Ωστόσο δεν χρειάστηκε. Επειτα από λίγο καιρό παραιτήθηκε από τις... εξουσίες για ν’ αφοσιωθεί στο προσωπικό του έργο και στη δημιουργία της Ορχήστρας των Χρωμάτων με μουσικούς που του αναγνώριζαν την ικανότητα να τους διευθύνει...
Η οικογένεια του αείμνηστου δημοσιογράφου και προέδρου της Δημητρίου Πουρνάρα, με γενναιόδωρη οικονομική προσφορά, που έγινε αποδεκτή από το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ, δεσμεύτηκε να την αποκαταστήσει πλήρως, προκειμένου ν’ αρχίσει να λειτουργεί μέσα στο ερχόμενο φθινόπωρο.
Εκτός από τα πολύτιμα αρχεία, που διαθέτει, η βιβλιοθήκη, θα εμπλουτιστεί με 4.000 βιβλία από την προσωπική συλλογή του εκλιπόντος, που με, επιπλέον απόφαση του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ, θα ονομαστεί «Βιβλιοθήκη ΕΣΗΕΑ - Δημήτριος Πουρνάρας».
Πιστεύω ότι οι συνέπειες της μετακόμισης θα καταφανούν όταν λήξει η πενταετής οικονομική στήριξη του Ιδρύματος Νιάρχου, που είναι βέβαιο πως θα βρει λύση για τη χρήση της αίθουσας που στεγάζει τη Λυρική Σκηνή.
ΚΑΙ… «Ναι, αλλά δες και τους άλλους που ελλοχεύουν».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας