Δημοκρατία και σεξισμός

«Είμαι περήφανη που υπήρξα η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βραζιλίας. Τίμησα τις ψήφους που μου έδωσαν οι γυναίκες. Εμείς έχουμε κάτι κοινό: την αξιοπρέπεια», δήλωσε συγκινημένη στην αποχαιρετιστήρια ομιλία της η πρόεδρος Ντίλμα Ρουσέφ μετά την απόφαση της Γερουσίας για έναρξη της πολιτικής δίκης εναντίον της.

Μία ημέρα πριν, παρεμβαίνοντας στην Εθνική Διάσκεψη Γυναικών, είχε επισημάνει: «Η Ιστορία θα πει πόση βία και προκαταλήψεις κατά των γυναικών υπάρχουν σε αυτή τη μεθόδευση πραξικοπήματος».

Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Ρουσέφ μιλούσε για το πόσο ενοχλεί τους εχθρούς της ότι είναι γυναίκα.

«Γιατί θέλουν να παραιτηθώ; Γιατί είμαι γυναίκα και φαντάζονται ότι είμαι εύθραυστη, αδύναμη. Δεν είμαι, δεν ήταν αυτή η ιστορία της ζωής μου», έλεγε στους New York Times στα τέλη Απριλίου η αγωνίστρια που φυλακίστηκε και βασανίστηκε επί δικτατορίας.

Και σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου εξηγούσε πως ένας από τους λόγους της δίωξής της, πέρα από τους πολιτικούς, είναι η κοινωνική φαλλοκρατία που κυριαρχεί στη Βραζιλία:

«Εμπλεξαν όλα αυτά με την τεράστια προκατάληψη κατά των γυναικών. Είχαν απέναντί μου συμπεριφορές που δεν θα επεδείκνυαν απέναντι σε κανέναν άντρα πρόεδρο».

Οι αντίπαλοί της αρνούνται σεξιστικά κίνητρα στη διαδικασία καθαίρεσής της, αλλά όσα διαδραματίστηκαν στη Βουλή και τη Γερουσία αποκαλύπτουν πολλά.

Ο Τζιν Γουίλις, βουλευτής του Κόμματος για τον Σοσιαλισμό και την Ελευθερία (PSOL), μιλώντας στο BBC χαρακτήρισε αυτή τη διαδικασία «σεξιστική φάρσα»:

«Αυτοί οι άντρες δεν σεβάστηκαν τη Ρουσέφ πρώτα απ’ όλα γιατί είναι γυναίκα. Δεν αποδέχονται ως ίση μια γυναίκα στην εξουσία. Και συχνά τους άκουγα να λένε στους διαδρόμους: Είναι ανίκανη γιατί είναι γυναίκα», δήλωσε θυμίζοντας πως το βράδυ της ψηφοφορίας, φώναζαν σε όσες γυναίκες ψήφιζαν υπέρ της παραπομπής της «ομορφιά μου», «κούκλα μου», «πριγκίπισσα» και έβριζαν σκαιά (σχολιάζοντας και την εμφάνισή τους) όσες τάχθηκαν κατά.

Οταν η Ντίλμα Ρουσέφ ανέλαβε για πρώτη φορά πρόεδρος τον Γενάρη του 2011 είχε πει στις συμπατριώτισσές της: «Ηρθα να ανοίξω τις πόρτες ώστε κι άλλες γυναίκες, στο μέλλον, να μπορέσουν να γίνουν πρόεδροι. Ας νιώθουν σήμερα όλες οι Βραζιλιάνες περήφανες και ευτυχείς που είναι γυναίκες».

Σήμερα καμιά περηφάνια δεν μπορεί να νιώθουν για την κυβέρνηση του αντικαταστάτη της Μισέλ Τεμέρ: αποκλειστικά λευκών συντηρητικών πλούσιων αντρών.

Ούτε μία γυναίκα

«Η φωτογραφία της νέας κυβέρνησης αποτελεί πορτρέτο της ιδεολογίας της, της έλλειψης σεβασμού προς τις γυναίκες και τα κοινωνικά προβλήματα.  Δεν υπάρχει ούτε μία γυναίκα σε αυτή την πραξικοπηματική κυβέρνηση γιατί αδιαφορεί για το τι σκέφτεται το 52% του πληθυσμού», κατήγγειλε η Ελεονόρα Μενκούσι, πρώην υπουργός Πολιτικών για τις Γυναίκες, αμέσως μετά την ανακοίνωση ότι ο Τεμέρ κατάργησε το υπουργείο της, κίνηση που καταδικάστηκε από τη Διεθνή Αμνηστία ως υποχώρηση στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Αυτό είναι ένα πραξικόπημα, φαλλοκρατικό, πατριαρχικό, μισογυνικό, καπιταλιστικό, ενάντια σε ένα σχέδιο κυβέρνησης που επεδίωκε την κοινωνική ένταξη. Δεν τους αρέσουν οι φτωχοί, οι γυναίκες, οι μαύροι, οι γκέι, οι λεσβίες, οι ιθαγενείς».

Οχι πως δεν δόθηκαν εξηγήσεις. Ο υπουργός Προεδρίας Παντίλια (ένας από τους 9 που διερευνώνται για διαφθορά) προέβαλε ως δικαιολογία ότι «προσπαθήσαμε να βρούμε γυναίκες, αλλά για λόγους που δεν είναι της ώρας, δεν κατέστη δυνατόν».

Και ο 75χρονος Τεμέρ θέλησε να καθησυχάσει τους επικριτές του ανακοινώνοντας πως μελετά τον διορισμό κάποιων γυναικών σε κατώτερες κυβερνητικές θέσεις.

Με πρώτη την 32χρονη σύζυγό του και πρώην Μις που ουδέποτε έχει εργαστεί στη ζωή της, αλλά σύμφωνα με τον νέο πρόεδρο, «μπορεί να αναλάβει κοινωνικές υποθέσεις γιατί είναι και δικηγόρος».

Αυτή είναι η νέα Βραζιλία, τόσο όμοια με τη χουντική, τη μόνη εποχή όπου οι γυναίκες ήταν προγραμμένες από την κυβέρνηση.