Δεκατετράχρονη στον δρόμο για τον Γολγοθά

Από τις καλύτερες ευρωπαϊκές ταινίες της χρονιάς, «Οι σταθμοί του Σταυρού» του Γερμανού Ντίτριχ Μπρίγκεμαν, αφηγούνται μια μικρή ιδιωτική ιστορία σχολιάζοντας τα μεγάλα ανθρώπινα θέματα: από την ανευθυνότητα και τη γονεϊκή αμέλεια μέχρι την αναζήτηση του Θεού και τη θρησκευτική τυφλότητα.

Οι σταθμοί του Σταυρού (Kreuzweg)

Σκηνοθεσία: Ντίτριχ Μπρίγκεμαν

Ηθοποιοί: Λέα Βαν Ακεν, Φραντσίσκα Βάις

Η 14χρονη Μαρία μεγαλώνει σε μια θρησκόληπτη οικογένεια. Ακολουθώντας κι ερμηνεύοντας με τη δική της σκέψη το κήρυγμα, παίρνει στα χέρια της την ευθύνη της «σωτηρίας», του άρρωστου αδελφού της ή της ανθρωπότητας, προσφέροντας τον εαυτό της ως θυσία, με τους ενήλικες να κοιτάζουν ανακουφισμένοι, συγκαταβατικά, την προτεινόμενη λύση των προβλημάτων τους.

Γραμμένη από τον ίδιο και την αδελφή του, βραβείo σεναρίου και καλύτερης ταινίας της Οικουμενικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2014, η ταινία του Μπρίγκεμαν ακολουθεί τη φόρμα των 14 σταθμών του Χριστού στον δρόμο για τον Γολγοθά, με 14 σχεδόν ακίνητα μονοπλάνα, καρφώνοντας αιχμηρά σχόλια κατευθείαν στη συνείδηση του θεατή. Με μια υπέροχη, ανεπιτήδευτη πρωταγωνίστρια, μ’ ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον σκηνοθετικό εύρημα, με αμετακίνητη αυστηρότητα κι ένα απρόσμενο χιούμορ που κάνει την ιστορία του απλώς ακόμα πιο σκληρή, ο Μπρίγκεμαν απλώνεται, με την ίδια ακρίβεια, σε πολλά επίπεδα και τα καταφέρνει στο καθένα ξεχωριστά. Κάνει φορμαλιστικό σινεμά, τόσο διακριτικά που λειτουργεί χωρίς να το συνειδητοποιείς.

Αφηγείται μια πολύ μικρή, πολύ ιδιωτική ιστορία, σχολιάζοντας μεγάλα κεφάλαια της ανθρώπινης ζωής, σαν την παραπλάνηση, την ανευθυνότητα, τη θυσία, την αναζήτηση του Θείου, τη θρησκευτική τυφλότητα, τη γονεϊκή αμέλεια. Παρακολουθεί ένα 14χρονο κορίτσι και, ταυτόχρονα, μια ολόκληρη χώρα, τη δική του Γερμανία, που αναζητά, συχνά στα λάθος «κηρύγματα», τον προσανατολισμό της ή την «πίστη» της. Και, ταυτόχρονα, μεταμορφώνει μια εντελώς εγκεφαλική ταινία σ’ ένα συναρπαστικό ψυχολογικό θρίλερ, με το πιο αυτοπαρωδούμενο φινάλε. Από τις καλύτερες ευρωπαϊκές ταινίες της χρονιάς, ένα δυνατό δείγμα του νέου γερμανικού σινεμά.

Η νύχτα πριν πέσει το Παρίσι (Diplomatie)

Σκηνοθεσία: Φόλκερ Σλέντορφ

Ηθοποιοί: Αντρέ Ντισολιέ, Νιλς Αρεστρίπ

Νύχτα της 25ης Αυγούστου 1944. Καθώς τα συμμαχικά στρατεύματα πλησιάζουν το Παρίσι για την απελευθέρωσή του, ο Αδόλφος Χίτλερ διατάζει την ισοπέδωση της πόλης, από τον Πύργο του Αϊφελ και τις γέφυρες του Σηκουάνα, ώς το Λούβρο και την Οπερα. Ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής του Παρισιού, Ντίτριχ φον Κόλτιτς, ετοιμάζεται, με τις ενοχές να τον βασανίζουν, να διεκπεραιώσει τη διαταγή, αλλά ο Σουηδός διπλωμάτης Ραούλ Νόρντλινγκ περνά το βράδυ προσπαθώντας να τον μεταπείσει.

Ο παλαίμαχος σκηνοθέτης του «Ταμπούρλου» παρουσιάζει την πιο δυνατή ταινία του των τελευταίων πολλών χρόνων. Καθώς ολόκληρη, σχεδόν, εκτυλίσσεται μέσα σ’ ένα (υπέρλαμπρο και πολυτελέστατο) δωμάτιο ξενοδοχείου, υπάρχει στο φιλμ μια αναπόφευκτη θεατρικότητα και διαλογική ακινησία. Ωστόσο ο Σλέντορφ κατορθώνει να δημιουργήσει σασπένς για μια παραλίγο τραγωδία που γνωρίζουμε καλά ότι δεν συνέβη. Η ίδια η ιστορία, απόλυτα πραγματική ώς τα ονόματα των ηρώων της, προκαλεί έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις κι οι δυο πρωταγωνιστές δίνουν αριστοτεχνικές ερμηνείες, ενώ το ίδιο το Παρίσι αναδεικνύεται μεγαλειώδες και… αήττητο.

Jimmy’s Hall

Σκηνοθεσία: Κεν Λόουτς

Ηθοποιοί: Μπάρι Γουόρντ, Σιμόν Κίρμπι, Αντριου Σκοτ

Ο Τζίμι Γκράλτον, χαρισματικός, μαγνητικός, ακτιβιστής όλο ζωντάνια, είχε στήσει στη μικρή του πόλη της Ιρλανδίας μια αίθουσα χορού όπου οι νέοι μπορούσαν να συζητήσουν, να διαβάσουν και, φυσικά, να χορέψουν και να διασκεδάσουν. Η αίθουσα έκλεισε όταν, το 1921, ο Τζίμι εκδιώχθηκε ως αριστερός. Δέκα χρόνια αργότερα, ο Τζίμι επιστρέφει για να φροντίσει τη μητέρα του και, κατά λαϊκή απαίτηση, ξανανοίγει την αίθουσα χορού μόνο που, για δεύτερη φορά, κινδυνεύει να χάσει τα πάντα από το κράτος και την εκκλησία.

Ο Κεν Λόουτς, στην ταινία του που ο ίδιος χαρακτηρίζει ως τελευταία του κινηματογραφική δουλειά, συνοψίζει τα πολιτικά του πιστεύω και την κινηματογραφική του γοητεία, με τρόπο απ’ τη μια αδικαιολόγητα απλοϊκό, από την άλλη χαριτωμένο σαν ρομαντική καντέντσα. Η πλοκή του είναι υποτυπώδης, χωρίς να επιφυλάσσει την παραμικρή έκπληξη στον θεατή. Οι αγνά, έως και παρωχημένα, μαρξιστικές πεποιθήσεις του Λόουτς σχετικά με την ομαδικότητα και το όνειρο της επανάστασης, διατυπώνονται με τη μεγαλύτερη αφέλεια, παιδικότητα που έχει δείξει ο σκηνοθέτης ώς τώρα. Ωστόσο, τόσο τρυφερή, ειλικρινής και καλόκαρδη είναι η ιστορία του, τόσο φίνα και μαστόρικα σκηνοθετημένη, που ο θεατής στροβιλίζεται με χαρά σε μια ζεστή κινηματογραφική αγκαλιά, ακόμα κι αν η ουσία της ταινίας τον αφήνει ολωσδιόλου ανέπαφο.

Ηλίθιος και Πανηλίθιος Δίο (Dumb and Dumber To)

Σκηνοθεσία: Μπόμπι και Πίτερ Φαρέλι

Ηθοποιοί: Τζιμ Κάρεϊ, Τζεφ Ντάνιελς

Ο Χάρι ανακαλύπτει ότι έχει μια 20χρονη κόρη που ζει με τους θετούς γονείς της κι επιστρατεύει τον Λόιντ, που ακόμα δεν έχει ξεπεράσει την ερωτική του απογοήτευση από τη Μέρι, για να τη βρουν και να τη διεκδικήσουν. Παρά ένα είκοσι χρόνια μετά την τελευταία τους συνάντηση οι αδελφοί Φαρέλι ξαναβρίσκουν τον Τζιμ Κάρεϊ και τον Τζεφ Ντάνιελς, κατά 20 χρόνια λιγότερο φρέσκοι κι αυτοί, σε μια περιπέτεια ακόμα πιο ηλίθια κι από την προηγούμενη. Και, όπως κι εκείνη, πηγαία καλόκαρδη, αφοπλιστικά αγνή, παραδομένη στη χωρίς ενοχές σαχλαμάρα. Οι fans της πρώτης ταινίας θα χαρούν με το «σίκουελ» για λόγους νοσταλγίας και για τις, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, ανεπανάληπτες κωμικές απογειώσεις. Οι υπόλοιποι δεν χρειάζεται καν να προσπαθήσουν.

Από έρωτα

Σκηνοθεσία: Θοδωρής Αθερίδης

Ηθοποιοί: Θοδωρής Αθερίδης, Σμαράγδα Καρύδη, Παναγιώτα Βλαντή, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Μάρθα Καραγιάννη, Γιάννος Περλέγκας, Γιώργος Χρυσοστόμου

Ο πυροσβέστης Αντώνης ετοιμάζεται, σε λίγες μέρες, να παντρευτεί τη νοσοκόμα Νατάσσα, η οποία τον βοήθησε να ξεπεράσει ένα πρόσφατο συναισθηματικό τραύμα. Μόνο που ο Αντώνης μοιάζει να μην έχει ακόμα ξεπεράσει τον έρωτά του για την προηγούμενη αγαπημένη του, την Αννα, που τον επισκέπτεται συχνά και τον διεκδικεί.

Ο Θοδωρής Αθερίδης παρουσιάζει ένα φιλόδοξο πρότζεκτ, μεταφέροντας το δικό του θεατρικό έργο στο σινεμά, υπογράφοντας το σενάριο, τη σκηνοθεσία και αναλαμβάνοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Σ’ αυτό του το εγχείρημα οι καλές κι έντιμες προθέσεις είναι εμφανείς, όπως και οι αδυναμίες. Ο Αθερίδης τολμά να κάνει ένα δράμα με θέμα την απώλεια και κατά στιγμές συγκινεί. Ωστόσο η σκληρή φωτογραφία κι η κακή καθοδήγηση των δυο πρωταγωνιστριών (η Σμαράγδα Καρύδη συνήθως χοροπηδά σαν καλικάντζαρος και η Παναγιώτα Βλαντή ούτε μια στιγμή δεν πετυχαίνει την προφορά της μετανάστριας που προσπαθεί), προδίδουν τους στόχους της ταινίας. Τα μουσικά διαλείμματα (από τη Λένα Κιτσοπούλου κι από την Ελεωνόρα Ζουγανέλη) παραπέμπουν προβλέψιμα αλλά ευχάριστα στο παλιό ελληνικό σινεμά, ο Πειραιάς είναι φωτογενής και η γενική αίσθηση μελαγχολίας παραμένει, σ’ ένα φιλμ ωστόσο που χάνεται ανάμεσα στις επιθυμίες του να είναι ένα στιβαρό δράμα, αλλά και να μην πολυταλαιπωρήσει τον θεατή.

Κούμπα: Μια ζέβρα και μισή  (Khumba)

Σκηνοθεσία: Αντονι Σίλβερστον

Με τις φωνές των: Φοίβου Ριμένα, Φώτη Πετρίδη, Ηλία Ζερβού, Στεφανίας Φιλιάδη, Πέτρου Δαμούλη

Ο μικρός Κούμπα, μια ανήλικη ζέβρα, έχει γεννηθεί με… τις μισές μόνο ρίγες στο σώμα του και το κοπάδι τον αντιμετωπίζει ως αιτία της πολύχρονης λειψυδρίας που το ταλαιπωρεί. Ο τολμηρός Κούμπα θα ξεκινήσει ένα μακρινό ταξίδι για ν’ ανακαλύψει τη μαγική λίμνη που θα του προσθέσει τις ρίγες που λείπουν κι έτσι θα φέρει νερό στην οικογένειά του. Νοτιαφρικανική ταινία κινουμένων σχεδίων, με έμφαση στις αρετές της διαφορετικότητας. Το animation υστερεί σε σχέση με αυτό των αμερικανικών στούντιο, η πλοκή είναι αναμενόμενη, το αφρικανικό τοπίο χωρίς φαντασμαγορία. Ωστόσο ο Κούμπα είναι αξιολάτρευτος, οι διάλογοι έχουν χιούμορ και τίποτα δεν θα εμποδίσει το αποκλειστικά παιδικό κοινό να διασκεδάσει με ακόμη μια περιπέτεια ζώων με ανθρώπινη νοημοσύνη.

Ακόμα στις αίθουσες:

Η Επέλαση των Βίκινγκς (Northmen – A Viking Saga) του Κλαούντιο Φα, με τους Ράιαν Κουόντεν, Τζέιμς Νόρτον και Τσάρλι Μέρφι.

Μια συμμορία Βίκινγκ συγκρούεται με Σκοτσέζους μισθοφόρους και γίνεται χαμός. Η εταιρεία διανομής δεν έκανε δημοσιογραφική προβολή για την ταινία, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι είναι γεμάτη μυώδεις άντρες (και τουλάχιστον μία γυναίκα, αν όχι περισσότερες), με μακριά μαλλιά, πολεμοχαρείς και επιθετικούς: κάντε αναλόγως τις επιλογές σας.