Ενοχα μυστικά στην Καθολική Εκκλησία

Βραβευμένη με Αργυρή Αρκτο στην Μπερλινάλε, η νέα ταινία του Πάμπλο Λαραΐν είναι γροθιά στο στομάχι του θρησκευτικού κατεστημένου, μια σαρωτική, κατάμαυρη κωμωδία που προκαλεί συζητήσεις.

Η Μυστική Λέσχη   ★★★ ½ ✰✰

• Σκηνοθεσία: Πάμπλο Λαραΐν
• Ηθοποιοί: Ρομπέρτο Φαρίας, Αντόνια Ζέγκερς, Αλφρέντο Κάστρο, Αλεχάντρο Γκόιτς, Αλεχάντρο Σίβεκινγκ, Χάιμε Βαντέλ, Μαρτσέλο Αλόνσο

Οταν ο Θεός χώρισε το φως από το σκοτάδι, όπως περιγράφεται στη Γένεση με την οποία ξεκινά η ταινία, ποτέ μάλλον δεν φαντάστηκε ότι το ποίμνιό του θα δυσκολευόταν τόσο να ξεχωρίσει τα δύο. Σ’ ένα απομονωμένο παραθαλάσσιο χωριό, πέντε άνθρωποι -τέσσερις άντρες και μία γυναίκα- ζουν μαζί ήσυχα σ’ ένα σπιτάκι: καθαρίζουν, μαγειρεύουν, πίνουν το κρασάκι τους, εκπαιδεύουν τον σκύλο τους, τον οποίο στέλνουν σε αγώνες και κερδίζουν μπόλικα λεφτά.

Μόνο που αυτοί οι πέντε άνθρωποι δεν είναι ακριβώς αυτό που φαίνονται: είναι ιερείς της καθολικής εκκλησίας, περιορισμένοι σ’ αυτό το διαμέρισμα-κελί-φυλακή, μακριά από τα μάτια του κόσμου και της Δικαιοσύνης, γιατί έχουν όλοι αμαρτήσει με τους φρικτότερους τρόπους. Οταν ένα θύμα από το παρελθόν χτυπήσει, κυριολεκτικά, την πόρτα, οι ένοχοι και η ίδια η Εκκλησία θα τεθούν σε συναγερμό: πάση θυσία πρέπει να βρεθεί ο ένοχος, να τιμωρηθεί, οπότε και να συγχωρεθεί, αλλά προς Θεού, κανείς δεν πρέπει να καταλάβει τι συμβαίνει μέσα στο φαινομενικά τυχαίο σπίτι.

Ο Χιλιανός σκηνοθέτης του «No», μετά το σύνθετο και απολαυστικό πολιτικό «κατηγορώ» του, στρέφεται εναντίον της Καθολικής Εκκλησίας, παλιάς αλλά και, κυρίως, νέας, αυτής του Πάπα Φραγκίσκου, σε μια ταινία με σαφές μήνυμα, αλλά πρωτότυπη και δυνατή φόρμα.

Κατά στιγμές αστυνομικό θρίλερ, κατά στιγμές μια σαρωτική, επιβλητική, κατάμαυρη κωμωδία, η ταινία γεμίζει δραματική μουσική, εκρηκτικά ξεσπάσματα, υποκριτικό στόμφο, έξυπνη ειρωνεία, με τον ίδιο επιτηδευμένο τρόπο που και η Εκκλησία αναπτύσσει το κήρυγμά της: με μια πολύπλευρη θεατρικότητα. Και, ταυτόχρονα, ο Λαραΐν εξερευνά τα πρωινά του πλάνα με φως θαμπό, ομιχλώδες, ενώ στα νυχτερινά του, με το ανθρώπινο και όχι Θείο φως, τα πάντα δείχνουν ξεκάθαρα το πρόσωπό τους: η αλήθεια βρίσκεται στο σκοτάδι. Οπως καταδεικνύει ο Λαραΐν, στην Καθολική Εκκλησία, στο πολύπλοκο σύστημα ενοχών, τιμωριών και άφεσης αμαρτιών, το φως δεν υπάρχει πουθενά, παρά για να τυφλώνει: όλα είναι σκοτάδι.

Μπορεί κατά στιγμές, ειδικά στο δεύτερο μέρος, η πλοκή κι η σκηνοθεσία να ξεπερνούν το μέτρο, όμως ο Λαραΐν, που βραβεύτηκε με την Αργυρή Αρκτο στο Βερολίνο, είναι, όπως σε όλες του τις ταινίες ώς τώρα, πρωτότυπος και ψυχαγωγικός. Οσο δυνατή είναι η πολιτική φωνή του, άλλο τόσο ικανός είναι ως κινηματογραφικός δημιουργός, και το νέο του φιλμ όχι απλώς εκπλήσσει και ανεβάζει το σασπένς με κάθε νέα στροφή της εξέλιξής του, αλλά και προκαλεί εκ βαθέων συζητήσεις, για την ενοχή, για την ευκολία της συγχώρεσης, για τη συγκάλυψη της αμαρτίας και για το σύγχρονο, δυνατό, σκεπτόμενο σινεμά.

Μαργκερίτ   ★★★✰✰

• Σκηνοθεσία: Ξαβιέ Ζιανολί
• Ηθοποιοί: Κατρίν Φρο, Αντρέ Μαρκόν, Μισέλ Φο, Κριστά Τερέ, Ντενί Μπουνγκά, Σιλβέν Ντιέντ, Ομπέρ Φενουά

Αρκεί η επιθυμία για την τέχνη, η αγάπη για το ωραίο και αρκετά… χρήματα για να γίνει κανείς αναγνωρισμένος καλλιτέχνης; Συνήθως, ναι, υποστηρίζει ο Γάλλος δημιουργός σ’ αυτήν τη χαριτωμένη και συχνά συγκινητική ταινία, που βλέπεται καλύτερα με τ’ αυτιά κλειστά.

Η «Μαργκερίτ», που διαγωνίστηκε φέτος στο Φεστιβάλ Βενετίας, είναι εμπνευσμένη από την πραγματική ιστορία της Φλόρενς Φόστερ Τζένκινς, που έμεινε στην ιστορία ως η χειρότερη τραγουδίστρια του κόσμου. Πάντως, έμεινε στην ιστορία! Ετσι κι η Μαργκερίτ, στο Παρίσι του 1920, πάμπλουτη κι ανοιχτόκαρδη, λατρεύει τη μουσική κι επιμένει να διοργανώνει τραγουδιστικές συγκεντρώσεις στο σπίτι της, όπου εκείνη βγάζει τ’ απωθημένα της τραγουδώντας φρικτά, ενώ οι κυνικοί προσκεκλημένοι, άρπαγες, σνομπ ή κριτικοί τέχνης, την κοροϊδεύουν απροκάλυπτα, τρώγοντας τα εδέσματα και πίνοντας τη σαμπάνια που εκείνη προσφέρει. Η Μαργκερίτ, όμως, δεν το βάζει κάτω κι αποφασίζει να δώσει ένα κανονικό ρεσιτάλ, μπροστά σε κοινό.

Με εκπληκτικό, δημιουργικό σεβασμό στην αισθητική και τα ήθη της θεότρελης μεσοπολεμικής παρισινής κοινωνίας, ο Ζιανελί ξεδιπλώνει με χάρη μια ταινία για την πραγματική δύναμη της επιθυμίας - και, ταυτόχρονα, μια σκωπτική ματιά πάνω στην κριτική, αλλά και στη λαιμαργία του κόσμου της Τέχνης. Αν κατά στιγμές ξεστρατίζει σε μια χαρακτηριστικά γαλλική κινηματογραφική φλυαρία, η Κατρίν Φρο («Δείπνο ηλιθίων», «Το κορίτσι που γυρίζει τις σελίδες», «Υψηλή μαγειρική») υπερκαλύπτει τα πάντα με μια ερμηνεία τόσο ευαίσθητη, πολυδιάστατη και καθηλωτική, που θέλεις ακόμα και να την ακούς να τραγουδά παράφωνα. Ακόμα καλύτερα, χωρίς ίχνος μελοδραματισμού ή κοινοτοπίας, η ταινία εμπνέει την ψυχή και το μυαλό με μια καθαρόαιμη γενναιοδωρία.

Δίδυμοι θρύλοι   ★★★✰✰

• Σκηνοθεσία: Μπράιαν Χέλγκελαντ
• Ηθοποιοί: Τομ Χάρντι, Εμιλι Μπράουνινγκ, Ντέιβιντ Θιούλις, Κρίστοφερ Εκλστον, Τάρα Φιτζέραλντ

Αν χρειαζόταν κι άλλη επιβεβαίωση ότι ο Τομ Χάρντι είναι ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της γενιάς του, το «Legend» την προσφέρει: με τον Τζέρεμι Αϊρονς των «Διχασμένων» μπορεί να συγκριθεί αυτή η τόσο διακριτή διπλή ερμηνεία του, που μετά το πρώτο πεντάλεπτο της ταινίας σε κάνει να ξεχνάς ότι βλέπεις τον ίδιο ηθοποιό εις διπλούν.

Ο Μπράιαν Χέλγκελαντ, σεναριογράφος ταινιών σαν το «Mystic River» και το «Λος Αντζελες: Εμπιστευτικό», μεταφέρει στην οθόνη την πραγματική ιστορία των αδελφών Κρέι που με πολλές αφορμές έχει παρουσιαστεί στην οθόνη, στη λογοτεχνία και στη μουσική. Ο Ρον κι ο Ρέτζι Κρέι ήταν δίδυμα αδέλφια που δυνάστευσαν το Λονδίνο του ’60, δύο αήττητοι (όχι για πάντα, φυσικά) μαφιόζοι που συνδέθηκαν όχι μόνο με το βίαιο έγκλημα, αλλά και με τη λαμπερή κοινωνία της εποχής, με τους πολιτικούς και την αστυνομία.

Ο Χέλγκελαντ επιλέγει να καταπιαστεί με το «τέλος» της ιστορίας τους, συναντώντας τους τη στιγμή της δόξας τους κι ακολουθώντας την καθοδική πορεία τους. Δύο άντρες διαφορετικοί, ο ένας παρανοϊκός κι αχόρταγος, ο άλλος φιλόδοξος και συμπλεγματικός, κι οι δύο κάτω από έναν δικό τους αλλά αυστηρό κώδικα ηθικής, εγκλωβισμένοι στη μεταξύ τους αδελφική αγάπη και ομοιότητα.

Με καλό ρυθμό και χιούμορ, ο Χέλγκελαντ στήνει μια πετυχημένη αντίθεση της σκοτεινής ψυχής των ηρώων και των βίαιων εγκλημάτων τους, με τα ποπ χρώματα του Λονδίνου του ’60, των κλαμπ και των λαϊκών γειτονιών του, στις οποίες οι Κρέι είναι οι πραγματικές διασημότητες.

Την ταινία διατρέχει η αφήγηση της Φράνις, της κοπέλας-συζύγου του Ρέτζι, κι αυτή είναι μια από τις φορές που το voice over λειτουργεί προσθέτοντας επίπεδα ειρωνείας στη δράση. Η ταινία παραμένει συμβατική, μάλλον ελαφριά στην παρουσίαση δύο ανθρώπων συναρπαστικών και σύνθετων, αλλά το βάθος συμπληρώνει ο Τομ Χάρντι, στους ρόλους των δίδυμων αδελφών, με δύο απόλυτα διαφορετικές ερμηνείες, με τρομακτική ισχύ, χωρίς υπερβολές και μ’ ένα κτηνώδες σεξαπίλ, πηγαία ταιριαστό στους ήρωές του.

Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν -

Πίνατς: Η Ταινία    ★★★✰✰

• Σκηνοθεσία: Στιβ Μαρτίνο
• Με τις φωνές των: Κωσταντή Μαυριά, Αναστασίας Γουλιάμου, Νάντιας Ευσταθίου, Χρήστου Ράπτη, Κατερίνας Παναγάκου

Αν έπρεπε να περάσουν χρόνια για να μεταφερθούν οι ήρωες του Σουλτς στη μεγάλη οθόνη, αυτή είναι η εκδοχή που τους αξίζει, εξίσου μαγική για τα παιδιά όσο και για τους μεγάλους που αγάπησαν τον Σνούπι, τον Τσάρλι Μπράουν και την παρέα τους όταν ήταν εκείνοι παιδιά - παρότι η ταινία προβάλλεται στην Ελλάδα μόνο μεταγλωττισμένη.

Η σχολική χρονιά αρχίζει κι ο Τσάρλι Μπράουν, αγαπημένος loser με καρδιά μάλαμα, είναι αποφασισμένος να βάλει τα δυνατά του, να θέσει στόχους και να τους πετύχει, να γίνει αισιόδοξος και ικανός. Μόνο που στην τάξη έρχεται μια καινούργια μαθήτρια, η Μικρή Κοκκινομάλλα (ναι, το κοκκινομάλλικο κοριτσάκι!) κι ο Τσάρλι Μπράουν νιώθει να φεύγει η γη κάτω απ’ τα πόδια του: οι γκάφες κι οι αποτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη κι ο μικρός με το κίτρινο μπλουζάκι νιώθει ότι αποκλείεται να τα καταφέρει. Ιδιοσυγκρασιακός συμπαραστάτης του ο σκύλος του, ο Σνούπι, που, παράλληλα, ζει τη δική του ερωτική ιστορία, στη φαντασία του, κυνηγώντας ένα ιπτάμενο κανίς.

Ολα τα συστατικά που έκαναν τα Peanuts να επιβιώσουν για επτά, πια, δεκαετίες είναι συμπυκνωμένα σ’ αυτήν την ταινία: η μελαγχολία του Τσάρλι Μπράουν, ο αναρχικός Σνούπι, η μακιαβελική Λούσι, ο Σρέντερ με τον Μπετόβεν και το πιάνο του, το χιούμορ, το κοινωνικό σχόλιο, η τρυφερότητα, το θάρρος, στη μαγικότερη μικρή πόλη των αναμνήσεών μας, που ζωντανεύει όλο ενέργεια, τόσο με 3D όσο και χωρίς.

Καθώς αυτή εδώ η ταινία προορίζεται μάλλον ως αρχή ενός franchise κι ως σύσταση της παρέας στους μικρότερους θεατές, η ιστορία μοιάζει στους fans περισσότερο σαν μια γενική εισαγωγή στο σύμπαν των ηρώων, αλλά το κάνει με τέτοια αγάπη που απλώς ανυπομονούμε και για την επόμενη.

Μου λείπεις ήδη    ★★✰✰✰

• Σκηνοθεσία: Κάθριν Χάρντγουικ
• Ηθοποιοί: Τόνι Κολέτ, Ντρου Μπάριμορ, Ντόμινικ Κούπερ, Πάντι Κόνσινταϊν

Δύο κολλητές φίλες από το σχολείο, τώρα στα 40 τους, αντιμετωπίζουν μαζί τις ύψιστες δυσκολίες: ενώ η μία ανακαλύπτει ότι πάσχει από καρκίνο του μαστού, η άλλη διαπιστώνει ότι κατάφερε να μείνει έγκυος, αλλά αφιερώνει όλο της τον χρόνο και την ενέργεια στο να συμπαραστέκεται στην πρώτη. Η σκηνοθέτις του «Thirteen», αλλά και της «Κοκκινοσκουφίτσας» και του «Twilight», παρουσιάζει ένα εξαρχής άκυρο πορτρέτο της γυναικείας δύναμης. Αταίριαστο καστ, καταχρηστικοί διάλογοι, μια αδικαιολόγητη λάμψη σε αντικείμενα σκοτεινά, μια ιστορία που με κάθε προστιθέμενη σκηνή της τόσο λιγότερο πειστική γίνεται.

Ευρώπη '51: η μεγαλύτερη αγάπη

• Σκηνοθεσία: Ρομπέρτο Ροσελίνι
• Ηθοποιοί: Ινγκριντ Μπέργκμαν, Αλεξάντερ Νοξ, Ετόρε Τζιανίνι, Τζουλιέτα Μασίνα

Το αριστουργηματικό δράμα του Ροσελίνι παρακολουθεί μια γυναίκα της καλής κοινωνίας που εγκαταλείπει τη φυλακή του γάμου της για να ζήσει κοντά σ’ όσους χρειάζονται βοήθεια, καταλήγοντας σε μια νέα φυλακή, όπου την τοποθετεί η κοινωνική υποκρισία. Τολμηρό σενάριο, συγκλονιστική ερμηνεία της Ινγκριντ Μπέργκμαν, στη δεύτερη συνεργασία της με τον Ροσελίνι.