Νέος φορέας, παλιά καθήκοντα, καινούργια ερωτήματα

Σαν τώρα θυμάμαι τα λόγια του Λεωνίδα Χριστόπουλου (με την ιδιότητα ακόμα τότε του προέδρου του Εθνικού Κέντρου Οπτικoακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας - ΕΚΟΜΕ) στο πρόσφατο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, να μας απαντάει πως δεν θα καταργηθεί το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και πως ναι μεν υπάρχουν ζητήματα προς επίλυση, αλλά πως –ναι– θα στηριχθεί η οπτικοακουστική παραγωγή και κάθε είδους φεστιβάλ.

Το ερώτημα βέβαια και τέθηκε και παρέμεινε: Με τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο, τι θα γίνει; Λίγες μέρες μετά από εκείνη τη συζήτηση, το ΕΚΚ ουσιαστικά καταργήθηκε, εφόσον υπάρχει πλέον ο νέος ενιαίος φορέας Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας (ΕΚΚΟΜΕΔ), που δημιουργήθηκε από τη συγχώνευση ΕΚΚ και ΕΚΟΜΕ. Στο διοικητικό συμβούλιο του νέου φορέα υπάρχουν μόνο και απολύτως μόνο τεχνοκράτες. Κανένας κινηματογραφιστής ή κάποιος σχετικός με το ελληνικό σινεμά.

Συγκεκριμένα, πρόεδρος είναι η δικηγόρος Αλεξάνδρα Αργυροπούλου-Πουρή, ο Λεωνίδας Χριστόπουλος (ο οποίος συνέταξε και το νομοσχέδιο για την αλλαγή του φορέα) είναι διευθύνων σύμβουλος, ο άνθρωπος δηλαδή που παίρνει ουσιαστικά τις τελικές αποφάσεις και υπογράφει, και μέλη οι Κωνσταντίνος Βρεττός (οικονομολόγος), Αργύρης Περουλάκης (μηχανολόγος μηχανικός), Ιωάννα Χαραλάμπους (δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, που έχει εργαστεί σε διάφορα υπουργεία αλλά και στην Προεδρία της Δημοκρατίας), Δάφνη Χατζηπροκοπίου (δικηγόρος, η οποία αντικατέστησε για λίγο τον κ. Μάρκο Χολέβα σαν παραιτήθηκε από πρόεδρος του ΕΚΚ αρχές Αυγούστου, καθώς κατάλαβε πως πλέον δεν μπορεί να κάνει πια τη δουλειά του, ούτε ο ίδιος ούτε το Κέντρο) και ο Γεώργιος Χριστόπουλος (επίσης νομικός). Στις αρχές Οκτωβρίου (1/10/2024) ο ΕΚΚΟΜΕΔ έστειλε μάλιστα μια ανακοίνωση, περισσότερο ως καθησυχαστική δήλωση, πως έχουν εξασφαλιστεί οι πόροι για τα επιλεκτικά και αυτόματα προγράμματα του φορέα και πως αναμένεται νέα ημερομηνία επαναλειτουργίας της πλατφόρμας του cashrebate (μάλλον από τις αρχές του 2025).

Δύο ημέρες μετά, η ΕΣΠΕΚ (Ενωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου) και η ΕΕΝ (Ενωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ) έστειλαν τη δική τους απάντηση, όπου έθεταν σοβαρά ζητήματα για το ελληνικό κινηματογραφικό τοπίο, όπως αυτό «μεταλλάσσεται» ανάμεσα στο φιάσκο των Οσκαρ και σε έναν φορέα που, όπως όλα δείχνουν, επιβεβαιώνει τους αρχικούς φόβους του χώρου.

Συγκεκριμένα επεσήμαιναν ότι:

● Η ανακοίνωση του ΕΚΚΟΜΕΔ ενημέρωνε ότι δεν θα εξυπηρετηθούν όλες οι αιτήσεις, αλλά η πλειονότητα αυτών, παρότι διαβεβαίωνε επίσης πως «έχουν εξασφαλιστεί οι πόροι» (;). Οσο για την πλατφόρμα του cashrebate, αυτή θα έπρεπε να ανοίξει ήδη από τις αρχές Οκτώβρη, κάτι που φυσικά δεν έχει συμβεί. Στο σημείο αυτό, πρέπει να σημειωθεί πως δεν έχει υπάρξει εσωτερικός κανονισμός του νέου φορέα και έως ώρας (και ποιος ξέρει για πόσο ακόμη) ο Λεωνίδας Χριστόπουλος είναι αυτός που παίρνει και υπογράφει τις τελικές αποφάσεις.

● Οσον αφορά το ποσό για τις χρηματοδοτήσεις ελληνικών κινηματογραφικών ταινιών (και όχι γενικά «οπτικοακουστικής δημιουργίας»), ουδείς ξέρει αν ισχύει ακόμη η χρηματοδότηση του πρώην ΕΚΚ, δηλαδή τα 3 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που θα έπρεπε να έχει καταβληθεί ήδη από τον Ιούνιο. Γι’ αυτό και άργησαν να ανακοινωθούν οι προεγκρίσεις – κάτι που έγινε μόλις προχθές.

● Εχουν «παγώσει» και οι πληρωμές των ήδη υπογεγραμμένων συμβολαίων, κάτι που είναι περίεργο ότι προβλέφθηκε, καθώς το νομοσχέδιο για τον ενιαίο φορέα έχει ψηφιστεί από τον περασμένο Απρίλιο.

● Τίποτε δεν έχει γίνει προς την κατεύθυνση απόδοσης στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή του 1,5% του κύκλου εργασιών των παρόχων κατά παραγγελία (πλατφόρμες) που είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος-μέλος – κάτι για το οποίο έκανε πολύ λόγο ο κ. Χριστόπουλος.

● Τέλος, επεσήμαιναν και ότι το Δ.Σ. του νέου φορέα αποτελείται μόνο από νομικούς, οικονομολόγους και έναν μηχανικό. «Θεωρούμε ωστόσο ανεπίτρεπτο και υποτιμητικό να μη συμπεριληφθούν μέλη της κινηματογραφικής κοινότητας σε αυτό, αφού μάλιστα ο ιδρυτικός νόμος του ΕΚΚΟΜΕΔ δίνει αυτή τη δυνατότητα. Οι ψευδείς αναφορές σε άλλους νόμους οι οποίοι δεν επέτρεψαν τη συμμετοχή κινηματογραφιστών στο Δ.Σ. (π.χ. νόμος για τις Ανώνυμες Εταιρείες) λειτουργούν καθαρά παραπλανητικά και διαιωνίζουν το καθεστώς έλλειψης εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εμάς και στην Πολιτεία», δήλωναν εμφατικά.

Μέσα σε αυτό το αρνητικό κλίμα, κυρίως για την ελληνική σύγχρονη κινηματογραφική παραγωγή (θυμίζουμε πως ήδη η χρηματοδότηση της ελληνικής παραγωγής όσον αφορά τα επιλεκτικά προγράμματα παραμένει η χαμηλότερη της Ευρώπης, ακόμη και σε σχέση με χώρες που έχουν χαμηλότερο ΑΕΠ από την Ελλάδα), ο ΕΚΚΟΜΕΔ ανακοίνωσε προχθές εγκρίσεις και προεγκρίσεις προτάσεων στο πλαίσιο των επιλεκτικών προγραμμάτων του. Πρόκειται για 48 προτάσεις/κινηματογραφικά σχέδια που θα λάβουν συνολικά χρηματοδότηση ύψους μόλις 1.896.825,9 ευρώ (και μόνο αυτό το «,9» πραγματικά είναι χαρακτηριστικό μιας πλήρους τεχνοκρατικής αντίληψης για τον πολιτισμό).

Από αυτά στο βασικό πρόγραμμα κινηματογραφικών παραγωγών προεγκρίθηκαν έξι ταινίες από τις 25 που είχαν υποβληθεί έως τις 31.12.2023, οι οποίες θα λάβουν συνολική χρηματοδότηση 952.000 ευρώ. Πρόκειται για τρεις ταινίες μυθοπλασίας και τρία ντοκιμαντέρ. Οι τρεις πρώτες είναι το «Hystera» της Ασημίνας Προέδρου, σε δικό της σενάριο (280.000 ευρώ), το «Σουέλ» της Ιωάννας Καρυστιάνη που θα σκηνοθετήσει ο γιος της Αλέξανδρος Βούλγαρης (200.000 ευρώ) και το «Υπάρχω» σε σενάριο Κατερίνας Μπέη και σκηνοθεσία Γιώργου Τσεμπερόπουλου (280.000 ευρώ). Και τα ντοκιμαντέρ «Εκκόλαψη» σε σενάριο και σκηνοθεσία Λουκά Παλαιοκρασσά (60.000 ευρώ), «Μαίρη» σε σενάριο και σκηνοθεσία Δομήνικου Ιγνατιάδη (42.000 ευρώ) και «Μάτι» των Μαριάννας Κακαουνάκη και Δάφνης Ματζιαράκη (90.000 ευρώ).