Η αρχαιολογική σκαπάνη συναντά ξανά την κινηματογραφική κλακέτα

«Το αίνιγμα της Κέρου», «Το μυστήριο του σπηλαίου Μπρουνικέλ», «Οι Ελληνες ναυτικοί στον πρώτο περίπλου του κόσμου», «Τα ξεχασμένα πρόσωπα της Παλμύρας», «Τα λιοντάρια της Λίσα», «Κυρίες και πρίγκιπες της προϊστορίας», αλλά και το κλασικό ναυάγιο της Περιστέρας, οι μνήμες των προγόνων από τη μικρή Κύθνο και οι παραδοσιακές πρακτικές τους στο πέρασμα των χρόνων, η ομορφιά και η ιστορία της Ερμούπολης είναι μερικές από τις ταινίες που προβάλλονται στο 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας «Αγών», που επανέρχεται μετά από έξι χρόνια απουσίας, ξεκινά σήμερα και είναι αφιερωμένο στον Μίκη Θεοδωράκη.

Τιμώμενο πρόσωπο της διοργάνωσης είναι ο Κώστας Γαβράς, μέλος της κριτικής επιτροπής, ο οποίος θα τιμηθεί για το σύνολο του έργου του και αναμένεται να δώσει το «παρών» στην τελετή λήξης την ερχόμενη Δευτέρα. Την Κυριακή (15/5/22 στις 21.30) θα προβληθεί η ταινία του «Αμήν» (2002) σε ειδική προβολή.

Το φεστιβάλ που εμπνεύστηκε και καθιέρωσε η σκηνοθέτρια Μέμη Σπυράτου πριν από 25 χρόνια, σήμερα είναι καταξιωμένο στο είδος του και διεθνούς εμβέλειας. Δεν είναι τυχαίο ότι συνολικά υποβλήθηκαν 1.480 ταινίες μικρού, μεσαίου και μεγάλου μήκους. Η προκριματική επιτροπή επιφορτίστηκε με το τιτάνιο έργο της επιλογής για να καταλήξει σε 58 ταινίες από 15 χώρες.

Η διοργάνωση ξεκινά σήμερα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (10-16 Μαΐου) στον κινηματογράφο «Λαΐς», με θεματικό τίτλο «Οικουμενική Κοινότητα». Ολες οι παραγωγές είναι πρόσφατες (κυρίως του 2020-21) και προέρχονται από: Γαλλία, Τουρκία, Ιράν, Κύπρο, Μεξικό, ΗΠΑ, Ιταλία, Ισπανία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ινδία, Σενεγάλη και άλλες χώρες μαζί φυσικά με την Ελλάδα.

Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει ταινίες που δεν βρίσκουν εύκολα διανομή στη μεγάλη αίθουσα, παραγωγές που αποκαλύπτουν μυστικά και θαύματα από την Αρχαιότητα, τον Μεσαίωνα, αναδεικνύουν λαϊκές τέχνες και παραδόσεις, καταγράφουν τη βιομηχανική αρχαιολογία, την πολιτιστική κληρονομιά, τον μόχθο των ανασκαφών και το έργο των αρχαιολόγων.

«Η λεγόμενη αρχαιολογική ταινία δεν πραγματεύεται μόνο την έρευνα, τις ανασκαφές, τις ανακαλύψεις των αρχαιολόγων και τα μνημεία που δημιούργησαν οι άνθρωποι, αλλά τις συνθήκες και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της κάθε εποχής. Είναι πολυσύνθετο έργο με επιστημονικές, κοινωνικές, πολιτικές, κυρίως όμως ανθρωπολογικές λεπτομέρειες. Και δεν αφορούν τον άνθρωπο συγκεκριμένου γεωγραφικού τόπου και χρόνου, αλλά τον άνθρωπο απανταχού, την “Οικουμενική Κοινότητα”», επισημαίνει η πρόεδρος του φεστιβάλ Μέμη Σπυράτου. Η ίδια εμπνεύστηκε τη δημιουργία του στην Ελλάδα, έπειτα από τρεις βραβεύσεις της σε αρχαιολογικά φεστιβάλ του εξωτερικού (Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο). Θεώρησε εθνικό το εγχείρημα δημιουργίας ενός αντίστοιχου φεστιβάλ καθώς η χώρα μας είναι συνυφασμένη με την έννοια της αρχαιολογίας και έως εκείνη τη στιγμή ήταν από τις λίγες που δεν διέθετε έναν τέτοιο θεσμό, σε αντίθεση με πολλές άλλες στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

H Πρώτη Διεθνής Συνάντηση Αρχαιολογικής Ταινίας του Μεσογειακού Χώρου πραγματοποιήθηκε το 1996, κυρίως χάρη στην έμπρακτη στήριξη της Λένας Σαββίδη και της αρχαιολόγου Αννας Λαμπράκη, εκδότριας του περιοδικού «Αρχαιολογία και Τέχνες». Στα 25 χρόνια το φεστιβάλ κέρδισε την αποδοχή του κοινού και εξελίχθηκε σε θεσμό με συνεργασίες σημαντικών φορέων (National Gallery of Art-Washington, Goethe Institut, Πρεσβεία της Γαλλίας, Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ΥΠΠΟΑ, υπουργείο Τουρισμού, Μουσείο-Αρχείο ΕΡΤ, ΕΚΚ κ.ά.) και προσωπικοτήτων από τον χώρο του πολιτισμού και της επιστήμης.

Το φετινό πρόγραμμα παρουσίασαν η Μέμη Σπυράτου και ο νέος διευθυντής του φεστιβάλ Δημήτρης Κομνηνός. Για τη σημασία του μίλησαν τα μέλη της διεθνούς κριτικής επιτροπής, ο καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης, γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, και ο σκηνοθέτης Δήμος Αβδελιώδης. Επίσης ο καθηγητής Μανόλης Κορρές, η Αντζελα Γκερέκου, πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, και η Τέτη Χατζηνικολάου, πρόεδρος του ελληνικού τμήματος του ICOMOS.

Κριτική επιτροπή

Την κριτική επιτροπή, εκτός από τα δύο προαναφερόμενα μέλη, απαρτίζουν οι:

● Dario di Blasi, αρχαιολόγος, πρώην διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας της Φλωρεντίας (Ιταλία)

● Nazim Güveloğlu, παραγωγός-σκηνοθέτης (Τουρκία)

● Νίκος Καλτσάς, αρχαιολόγος, διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης

● Lada Laura, αρχαιολόγος, διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας Split (Κροατία)

● Αννα Νταλάρα, εκδότρια-παραγωγός συναυλιών

● Μέμη Σπυράτου, σκηνοθέτρια, πρόεδρος του φεστιβάλ και οι σκηνοθέτες Μάνος Ζαχαρίας και Κώστας Γαβράς.

Ο Κώστας Γαβράς θα βραβευτεί για το σύνολο του έργου του και αναμένεται να παραστεί στην τελετή απονομής η οποία θα πραγματοποιηθεί στο ΟΛΥΜΠΙΑ Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» στις 16 Μαΐου. Η βραδιά θα ολοκληρωθεί με συναυλία με έργα του Μίκη Θεοδωράκη τα οποία θα ερμηνεύσει η Μαρία Φαραντούρη.

Ολες οι προβολές φιλοξενούνται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (το πρόγραμμα στο www.tainiothiki.gr) και στο φουαγέ παρουσιάζεται η έκθεση «Αλεξάνδρεια-Αθήνα» με έργα της Καίτης Μαυρομμάτη. Ο κύκλος των προβολών θα ολοκληρωθεί με την ταινία «Αμήν» του Κώστα Γαβρά (15/5).

Το 11ο Διεθνές Φεστιβάλ υλοποιείται από την Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Πολιτισμού «Οδύσσεια» σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων, Ελληνικό Τμήμα ICOMOS.

Τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη. Πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ, του ΕΟΤ, της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Αθηναίων.