Επιτέλους, το οσκαρικό Nomadland σε μεγάλη οθόνη

Η Χώρα των Νομάδων (Nomadland, ΗΠΑ, Γερμανία, 2020, 107’)

★★★½☆

● σκηνοθεσία: Κλόι Ζάο

● ηθοποιοί: Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, Ντέιβιντ Στραδέρν, Λίντα Μέι

Η Φερν δεν είναι άστεγη - αλλά δεν έχει διεύθυνση. Η πόλη όπου ζούσε, με τον άντρα της που έφυγε από τη ζωή, «έκλεισε», μαζί με το τοπικό ορυχείο. Τώρα η Φερν, στα εξήντα της, ζει στο βαν της, μετοικώντας από σταθμό σε σταθμό, από δουλειά σε δουλειά, ελεύθερη νομάς στην αμερικανική Δύση. Με όλη τη γη δική της, χωρίς ν’ ανήκει πουθενά.

Αυτό είναι το καλλιτεχνικό success story της χρονιάς, δεύτερη ταινία της Κινέζας, πολιτογραφημένης Αμερικανίδας, Κλόι Ζάο, μετά το συγκλονιστικό, πιο σύνθετο σεναριακά, «Καλπάζοντας με το όνειρο» του 2018. Βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο τεκμηρίωσης της δημοσιογράφου Τζέσικα Μπρούντερ, η ταινία ξεκίνησε την καριέρα της με το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία και την αποθέωσε με τρία βραβεία Οσκαρ, Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας (μόλις η δεύτερη γυναίκα δημιουργός που βραβεύεται στην κατηγορία) και Γυναικείου Ρόλου για την αληθινά σαρωτική, ευαίσθητη, υπερβατική Φράνσις ΜακΝτόρμαντ. Ενα φιλμ με τον εστετισμό που αγαπήσαμε στον Τεξανό Τέρενς Μάλικ, ν’ ακουμπά βολικά στον σεναριακό νατουραλισμό, σε πραγματικούς ήρωες κι ερασιτέχνες ηθοποιούς. Ο τόπος είναι το κεντρικό θέμα της ταινίας, η γη, το χώμα, κινηματογραφημένο στα μελαγχολικά χρώματα του ηλιοβασιλέματος και στα απέραντα εδάφη της βαθιάς Αμερικής, όπως τα αποτύπωσε η Ζάο με τον διευθυντή φωτογραφίας της, Τζόσουα Τζέιμς Ρίτσαρντς. Ο τόπος τού πουθενά, των ανθρώπων που (τόσο χαρακτηριστικά στην Αμερική) ζουν μη καταγεγραμμένοι στο σύστημα, έξω από τα όρια της οργανωμένης κοινωνίας, σε μια δική τους, δυσνόητη μοναξιά. Κι ο τόπος μεταξύ της ζωής και του θανάτου, συνυφασμένων στα απλωμένα ρούχα της Φερν, έξω από το βαν της, εκεί όπου τα φυσάει ο αέρας. Μια ταινία από τη μια μονοδιάστατη, από την άλλη τόσο έντιμη, ειλικρινής και συναισθηματική, που εκτός από βραβεία κερδίζει εύκολα απέραντη αγάπη.

COOL ΤΥΜΒΟΣ, ΑΒΑΝΑ, ΑΘΗΝΑΙΑ, ΑΙΓΛΗ, ΑΛΕΞ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, ΑΛΣΟΣ, ΑΝΕΣΙΣ, ΑΝΟΙΞΙΣ, ΑΡΙΑΝ, ΑΡΤΕΜΙΣ, ΛΑΪΣ, ΛΑΟΥΡΑ, ΛΙΛΑ, ΜΑΡΙΛΕΝΑ, ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΝΕΙΡΟ, ΠΕΡΑΝ, ΡΙΑ, ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ, ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ, ΣΙΣΣΥ, ΤΡΙΑΝΟΝ, ΧΛΟΗ, ΦΙΛΙΠ, ΦΛΕΡΥ

Soul (ΗΠΑ, 2020, 100’)

★★☆☆☆

● σκηνοθεσία: Πιτ Ντόκτερ

● με τις φωνές των: Τζέιμι Φοξ, Τίνα Φέι / στα ελληνικά: Πάνος Τοψίδης, Ειρήνη Τσίγκα

Ο Τζο είναι δάσκαλος μουσικής σε σχολείο, αλλά ονειρεύεται να δουλέψει ως πιανίστας σε τζαζ μπαρ. Οταν το όνειρό του βρίσκεται τόσο κοντά που μπορεί να το αγγίξει, ο Τζο... σκοντάφτει, πέφτει και βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ της ζωής και του «μετά». Η γνωριμία του με μια «νέα ψυχή» που ετοιμάζεται, απρόθυμα, να κατέβει στη Γη, θα τον κάνει να συνειδητοποιήσει την πραγματική αξία της ζωής. Η νέα ταινία animation της Pixar, όπως πάντα για μικρούς και μεγάλους, βραβεύτηκε με Οσκαρ Καλύτερης Ταινίας Animation και Μουσικής. Οι τζαζ μελωδίες (με την υπογραφή των Τρεντ Ρέζνορ και Ατικους Ρος) συμβάλλουν καθοριστικά στη μαγεία, το νόημα του «άδραξε τη μέρα» κυριαρχεί, τα μεταφυσικά πλάσματα του «μετά» είναι ευφάνταστα σχεδιασμένα, όσο στιλάτη είναι η Νέα Υόρκη της ταινίας. Κι όμως, σεναριακά, το «Soul» δεν καταφέρνει ν’ αγγίξει την ψυχή, τουλάχιστον όχι με τη σοφία και την ευαισθησία που το κατάφερε μια άλλη, λίγο παλιότερη ταινία της Pixar, το αξεπέραστο «Inside οut», όσο κι αν προσπαθείς να ταυτιστείς.

Μεταγλωττισμένο: COOL ΤΥΜΒΟΣ, ΑΙΓΛΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, ΑΛΕΞ, ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ, ΑΝΟΙΞΙΣ, ΑΡΙΑΝ ΑΡΤΕΜΙΣ, ΚΕΚΡΩΨ, ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΝΕΙΡΟ, ΠΕΡΑΝ, ΡΙΑ, ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ, ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ, ΣΙΣΣΥ, ΦΛΕΡΥ

Πρόστιμο (Ελλάδα, 2020, 101’)

★★★☆☆

● σκηνοθεσία: Φωκίων Μπόγρης

● ηθοποιοί: Βαγγέλης Ευαγγελινός, Στάθης Σταμουλακάτος, Μαρία Μπαλούτσου, Βαγγέλης Μουρίκης, Σίσσυ Τουμάση

Ο Βαγγέλης είναι loser, όσο κι αν επιμένει ότι είναι διεθνούς τύπου επαγγελματίας ντίλερ με παραδόσεις κατ’ οίκον, συνέπεια και εχεμύθεια. Οταν ο ιδιοκτήτης του τον πετά έξω, αναγκάζεται να ζήσει για λίγο με την αδελφή του και τον καινούργιο της γκόμενο, τον Πέτρο, μούρη του υποκόσμου κι επικίνδυνο άντρα. Ο Πέτρος θα προσφερθεί να βοηθήσει τον Βαγγέλη, αλλά εκείνος δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει το τίμημα.

Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Μπόγρη, μετά την «Κάθαρση» του 2009, ήδη υποψήφια για δύο Βραβεία Ιρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, βυθίζεται στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης συμπεριφοράς, αλλά βρίσκει σωτηρία, απρόσμενα, στο χιούμορ και στην αγάπη. Η ταινία είναι ένα παιχνίδι. Ανάμεσα στη λούμπεν Αθήνα, το δικό μας white trash, τις μάντρες, τους μαντρωμένους ανθρώπους και σε μια επιμελημένη σκηνοθεσία, τη φωτογραφία που παίζει μόνο στο γκρίζο, το μπλε, την ώχρα της νύχτας, στην κάμερα που χασομεράει πάνω στο πρόσωπο του Βαγγέλη, όποιος ήρωας κι αν μιλάει λίγο πιο πέρα. Ανάμεσα στο σινεμά του Γιάννη Οικονομίδη που είναι προφανές ότι θαυμάζει, το οποίο όμως εύκολα παραμερίζει για ν’ ασπαστεί τους αδελφούς Κοέν, ή τον κυνισμό των «Sopranos». Την καταχρηστική «αντρίλα» με ατάκες τύπου «γυναίκες και πούστηδες τα δύο χειρότερα είδη», που ο ίδιος της ο ήρωας ακυρώνει (ευτυχώς, πριν προλάβει κανείς να εξοργιστεί). Την έκρυθμη ένταση του Σταμουλακάτου, την απολαυστικά γλωσσού Μπαλούτσου και την αποκάλυψη του Ευαγγελινού που φρενάρει τη ροπή του προς το έγκλημα με μια αφοπλιστική, αξιολάτρευτη αθωότητα. Τους ταραντινικού τύπου βιαιο-κωμικούς μονολόγους που, φυσικά, δεν βγαίνουν όλοι, αλλά όλοι αφήνουν το χαριτωμένο στίγμα τους. Το «Πρόστιμο» είναι ένα φιλμ που μπορεί να σου σπάσει τα νεύρα, όπως όταν έχεις παραγγείλει παεζάνα και σου 'ρχεται καρμπονάρα. Ή να σε κάνει να χαμογελάσεις, κόντρα στο προφίλ του και πατώντας πάνω στις αδυναμίες τις δικές του και των ηρώων του.

ΑΛΟΜΑ, ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ, ΑΝΕΣΙΣ, ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ, ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ, ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ, ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ

Εξι λεπτά πριν τα μεσάνυχτα (Six minutes to midnight, Ην. Βασίλειο, 2020, 99’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Αντι Γκόνταρντ

● ηθοποιοί: Εντι Ιζαρντ, Τζούντι Ντεντς, Κάρλα Γιούρι, Τζέιμς ντ’Αρσι

Μια ανάσα πριν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκόσμιου, ένας δάσκαλος εξαφανίζεται από ένα παραθαλάσσιο σχολείο-οικοτροφείο θηλέων, όπου φοιτούν είκοσι νεαρές Γερμανίδες. Ενας Βρετανός πράκτορας θα υποδυθεί τον αντικαταστάτη δάσκαλο για να διερευνήσει τι συνέβη. Σε σενάριο του Εντι Ιζαρντ και με σκηνοθέτη τον Αντι Γκόνταρντ των δεκάδων επιτυχημένων βρετανικών τηλεοπτικών σειρών, μια ταινία εποχής, με μια ιστορία και δομή πιο πολύπλοκη και βαρυσήμαντη απ’ όσο σηκώνει, αλλά και με την καθησυχαστική ερμηνευτική και σκηνογραφική αρτιότητα μιας καλής αγγλικής παραγωγής, τίποτε περισσότερο αλλά και τίποτε λιγότερο.

ΑΚΤΗ, ΜΑΡΙΕΛ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΦΙΛΟΘΕΗ

Οι μάγισσες (The witches, ΗΠΑ, Μεξικό, Ην. Βασίλειο, 2020, 106’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Ζεμέκις

● ηθοποιοί: Αν Χάθαγουεϊ, Οκτέιβια Σπένσερ, Στάνλεϊ Τούτσι

Οταν ο μικρός Μπρούνο ορφανεύει, εγκαθίσταται στο σπίτι της γιαγιάς του, που τον αγκαλιάζει με αγάπη. Στο χωριό τους, ωστόσο, εμφανίζεται μια μάγισσα: για να σωθούν, η γιαγιά τους μετακομίζει σ’ ένα ακριβό παραθαλάσσιο ξενοδοχείο. Εκεί, ωστόσο, δεκάδες μάγισσες έχουν συνέδριο, για ν’ αποφασίσουν πώς θα μεταμορφώσουν όλα τα παιδιά του κόσμου σε ποντίκια. Ο Ρόμπερτ Ζεμέκις διασκευάζει για δεύτερη φορά (μετά την ταινία του τού 1990) το υπέροχο παραμύθι του Ρόαλντ Νταλ, τόσο προβλέψιμα όσο και το «νόημα» ότι σημασία έχει ο εσωτερικός κόσμος κι όχι η εξωτερική εμφάνιση. Ωστόσο, διασκεδάζει τον εαυτό του κι εμάς μ’ ένα πανηγύρι cgi, αλλά και με το κέφι της Χάθαγουεϊ σε, επιτέλους, κωμικό ρόλο.

Wonder Woman 1984 (ΗΠΑ, Ην. Βασίλειο, Ισπανία, 2020, 151’)

★★☆☆☆

● σκηνοθεσία: Πάτι Τζένκινς

● ηθοποιοί: Γκαλ Γκαντότ, Κρις Πάιν, Κρίστεν Γουίιγκ, Πέντρο Πασκάλ

Η wonderful Νταϊάνα ζει, πλέον, ως αρχαιολόγος στα ‘80s. Ο ανταγωνισμός της με μια συνάδελφο, με αφορμή ένα αρχαίο εύρημα με μαγικές ιδιότητες κι έναν ωραίο άντρα, θα φέρει τον κόσμο στο χείλος της καταστροφής. Την ίδια στιγμή, η Νταϊάνα μπορεί να συνεχίσει τον έρωτά της με τον Στιβ, αλλά με δυσβάσταχτο τίμημα. Το σίκουελ της «Wonder Woman» έχει τους ίδιους συντελεστές, το ίδιο χιούμορ, αλλά καμία σεναριακή έμπνευση και ίχνος από την πρωτοτυπία της πρώτης ταινίας. Η Γκαλ Γκαντότ, φυσικά, παραμένει κι αυτή wonderful.

Τρία υπέροχα κορίτσια (È per il tuo bene, Ιταλία, 2020, 96’)

● σκηνοθεσία: Ρολάντο Ραβέλο

● ηθοποιοί: Μάρκο Τζιαλίνι, Βιντσέντζο Σαλέμε, Τζιουζέπε Μπατιστόν

Τρεις ώριμοι φίλοι μπαμπάδες είναι εξοργισμένοι με τις ερωτικές σχέσεις που επιλέγουν οι κόρες τους κι αποφασίζουν να τις φέρουν, με το ζόρι, στον ίσιο δρόμο. Γράφει και σκηνοθετεί ο σεναριογράφος του πρωτότυπου «Τέλειοι ξένοι». Γιατί για να ξεκινήσει σωστά η θερινή σεζόν, χρειάζεται την ευρωπαϊκή κωμωδία της.

■ Επανέκδοση

Και οι θεοί τρελάθηκαν (The gods must be crazy, Νότια Αφρική, Μποτσουάνα, 1980, 106’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Τζέιμι Ουάις

● ηθοποιοί: Μάριους Γουέιερς, Σάντρα Πρίνσλου

Η ζωή του Εξ Αϊ και της ανέγγιχτης από τον «πολιτισμό» φυλής του, στην έρημο Καλαχάρι, αλλάζει για πρώτη φορά έπειτα από χιλιάδες χρόνια, όταν από τον ουρανό (από τον πιλότο ενός αεροπλάνου) πέφτει στον τόπο τους ένας διαφανής Θεός (ένα γυάλινο μπουκάλι Κόκα-Κόλα). Ο Θεός θα φέρει μαζί του τη διχόνοια και τον ανταγωνισμό κι ο Εξ Αϊ θα κινήσει για να πετάξει το μπουκάλι από την άκρη της Γης. Πριν τα καταφέρει, θα συναντήσει τον Δυτικό Κόσμο... Μια ρηξικέλευθη, τολμηρή, ανατρεπτική κωμωδία (και μεγάλη εισπρακτική επιτυχία στην εποχή της) που βλέπεται σήμερα με ίσως ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό, στο πλαίσιο της σύγχρονης πολιτικής ορθότητας για την οποία, φυσικά, αδιαφορεί πλήρως.