Ο «Μέγας Ανατολικός» άραξε στην Υδρα

Θα είναι μία... περίεργη ταινία το «The Great Eastern», όπως όλα δείχνουν. Παράδοξη, διαφορετική!

Και όχι μόνο επειδή σκηνοθέτες είναι οι εναλλακτικοί The Callas, τα αδέλφια Λάκης και Αρης Ιωνάς δηλαδή, που, πάντοτε, δραστηριοποιούνται στο χώρο των underground τεχνών. Αλλά γιατί, έτσι όπως τη σχεδίασαν στον νου τους κι έτσι όπως έκαναν τα γυρίσματα, δεν μπορεί παρά να βγει ένα φιλμ κάπως... αλλιώτικο από τα συνηθισμένα.

Εδώ δεν χρησιμοποίησαν καν ηθοποιούς, αλλά αγόρια και κορίτσια άσχετα με το θέατρο.

Το φιλμ λοιπόν είναι το «The Great Eastern», σε σκηνοθεσία και παραγωγή των αδελφών Λάκη και Αρη Ιωνά και στους δύο πρωταγωνιστικούς ρόλους παίζουν ο (δημοσιογράφος!) Δημήτρης Πολιτάκης και η Ηρώ Σοφουλάκη.

Τη μουσική έγραψε ο Λι Ρανάλντο, παλιός κιθαρίστας των Sonic Youth. Και είναι γυρισμένο στην Υδρα.

Το απομονωμένο πρώην κτίριο των σφαγείων του νησιού αποτελεί το φυσικό σκηνικό της ταινίας.

Ο Αρης και ο Λάκης Ιωνάς μάς εξηγούν γιατί επέλεξαν το συγκεκριμένο νησί: «Ο βασικός χώρος των γυρισμάτων είναι ο εκθεσιακός χώρος του ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, “Τα Σφαγεία”. Αυτό που μας ενδιέφερε ήταν ο μινιμαλισμός του κτιρίου σε συνδυασμό με το γυμνό, ξερό, ιδιαίτερο τοπίο της Υδρας και όχι κάποιου είδους σκηνικό φολκλορικών αναφορών».

Διαβάζουμε στα credits: «Εχοντας σαν αφορμή το συνολικό κοινωνικό-ουτοπικό έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου με τις σουρεαλιστικές αναφορές του και ειδικότερα το magnum opus του, τον Μεγάλο Ανατολικό, η ταινία αναφέρεται στην προσμονή για την Ουτοπία-Ερωτα, για το πώς, παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες της καθημερινότητας στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, δεν πρέπει να σταματήσουμε να ελπίζουμε για ένα ευτυχέστερο αύριο».

Πολύ αισιόδοξα τα βλέπω τα παιδιά και μπράβο τους, αμάν πια με τη «μαυρίλα». Οσο για το story του φιλμ, το σενάριο, διαβάστε αυτό: «Ανθρωποι από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις και διαφορετικές ηλικίες συγκεντρώνονται ή και συμβιώνουν στον σταθμό «Transit», που μπορεί να είναι σπίτι, ξενοδοχείο, μοναστήρι, σταθμός, κοινόβιο ή bunker, και περιμένουν μέχρι να έρθει να τους πάρει το υπερωκεάνιο Μεγάλος Ανατολικός για ένα ταξίδι προς την αναζήτηση μιας νέας κοινωνίας. Μιας ουτοπικής κοινωνίας-οικογένειας που θα βασίζεται στη φιλία, την αλληλεγγύη, τον αλληλοσεβασμό, τον έρωτα και τον πόθο».

Η ταινία είναι εμπνευσμένη από τον Μεγάλο Ανατολικό του Ανδρέα Εμπειρίκου. Ξέρω, ξέρω, γίνεται φανερό ήδη από τα παραπάνω. «Είναι μια σκοτεινά ρομαντική ερωτική ιστορία», λένε ο Λάκης και ο Αρης. «Τα θέλω-δεν θέλω, μπορώ-δεν μπορώ, μου αρέσεις-δεν μου αρέσεις, η αναμονή και το παρανοϊκό του έρωτα αλλάζουν, μεταλλάσσονται, μεταμορφώνονται και σαλιαρίζουν σαν σαλιγκάρια σε ένα γυμνό τοπίο».

Το συγκρότημα των δύο παιδιών είναι οι The Callas. Πολυπράγμονες στον χώρο των τεχνών, ασχολούνται με τη μουσική, τον κινηματογράφο και τα εικαστικά.

Το 2013 τελείωσαν το πρώτο τους μεγάλου μήκους φιλμ με τίτλο «Lustlands». Πρόσφατα κυκλοφόρησαν από την Inner Ear (και πανευρωπαϊκά σε διανομή από τη Rough Trade) το νέο τους δισκάκι «Am I Vertical?» σε παραγωγή τού Τζιμ Σκλαβούνος (Nick Cave & The Bad Seeds, Grinderman κτλ.).

Το ψάχνουν διαρκώς οι The Callas, έχουν παίξει live σε εκκλησίες, διαμερίσματα, πλοία, γκαλερί, βουνά, μουσεία, ακόμα και σε τουαλέτες!

Η συζήτησή μας συνεχίζεται σε απολύτως σουρεαλιστικό μοτίβο. «Τόσο ουτοπία είναι πλέον ο έρωτας ώστε να γίνεται... ταινία;», ρωτάω. «Μα η ταινία είναι έρωτας, ο έρωτας ταινία, η ουτοπία είναι έρωτας, ο έρωτας ουτοπία και ούτω καθ’ εξής. Είναι πολλά τα όμορφα πράγματα που χορεύουν μαζί και έχουν τις αγωνίες τους, τους αγώνες τους και τα πάθη τους». Τι είναι αυτό που λείπει περισσότερο στις ανθρώπινες σχέσεις σήμερα; «Πολλά είναι αυτά που λείπουν, αλλά πάντα έλειπαν, πάντα κάτι περιμένεις και συνεχίζεις με απογοητεύσεις και χαρές. Θα ήταν πολύ βαρετά κάπου όπου όλα θα ήταν ιδανικά».

Κοινό background

Για τον Λι Ρανάλντο των Sonic Youth που έγραψε τη μουσική στο φιλμ μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ δίπλα, τον βρήκαμε στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη και μας είπε δυο κουβέντες. «Δουλεύουμε μαζί περίπου έναν χρόνο», λένε γι’ αυτόν με τη σειρά τους ο Αρης και ο Λάκης. «Εχουμε ένα κοινό background αναφορών σε μουσικό, εικαστικό, κινηματογραφικό επίπεδο και όλα κύλησαν ιδανικά στη συνεργασία μας. Είμαστε ενθουσιασμένοι τόσο από τη μουσική που έχουμε γράψει μαζί για το “Great Eastern” όσο και από τη μουσικο-εικαστική performance που ετοιμάζουμε μαζί του, με τη Leah Singer και τη Νάντια Αργυροπούλου».

Η τελευταία ερώτησή μου έχει να κάνει με τους ηθοποιούς του φιλμ γενικότερα αλλά, κυρίως, με τον συνάδελφο και φίλο Δημήτρη Πολιτάκη που έγινε πρωταγωνιστής στον κινηματογράφο! «Ολα τα παιδιά που παίζουν στην ταινία δεν είναι ηθοποιοί. Μας αρέσουν πολύ οι φάτσες τους, μας αρέσουν πολύ ως άτομα και ως προσωπικότητες, μας επηρέασαν και μας επηρεάζουν ακόμα με πολλούς και διάφορους τρόπους, μας ερεθίζουν δημιουργικά. Δουλέψαμε πολλούς μήνες σε πρόβες μαζί τους και μείναμε απόλυτα ικανοποιημένοι από την ενέργεια που ανταλλάσσαμε σε καθημερινή βάση. Ολος αυτός ο συνδυασμός είναι ο ιδανικός για τον τρόπο που εμείς δουλεύουμε».

Λι Ρανάλντο: Η Αθήνα είναι απίστευτα ζωντανή πόλη

Ετσι μπήκε στο mood της ταινίας ένας κορυφαίος κιθαρίστας

Ιδρυτικό μέλος των Sonic Youth, ο Λι Ρανάλντο είναι μουσικός, συνθέτης, κιθαρίστας (το περιοδικό Rolling Stone τον έχει κατατάξει στο νούμερο 33 στη λίστα με τους καλύτερους κιθαρίστες όλων των εποχών), τραγουδιστής, παραγωγός, συγγραφέας και visual artist (το 2012 ήταν πρόεδρος της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ).

«Συναντηθήκαμε πριν από χρόνια με τον Λάκη και τον Αρη μέσω ενός Ελληνα κοινού φίλου στο Λονδίνο, φαν των Sonic Youth, που θεώρησε πως θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους στη μουσική, στον κινηματογράφο αλλά και στα visual arts», μου λέει.

«Τον Οκτώβριο του 2014 ήρθα στην Αθήνα στο πλαίσιο της ακουστικής μου περιοδείας και αποφασίσαμε να γράψουμε μαζί τη μουσική στο νέο τους φιλμ, αλλά να κάνουμε και κοινές εμφανίσεις. Τους έστειλα αργότερα κάποια μουσικά θέματα που πίστευα πως τους κάνουν κι αυτοί επέλεξαν μερικά που θεωρούσαν πως ταίριαζαν στις εικόνες τους. Στην πρόσφατη επίσκεψή μου στην Αθήνα, εκτός από την κοινή μας συναυλία στο Ρομάντσο, περάσαμε ώρες και στο στούντιο ηχογραφώντας κάποιες συνθέσεις. Αλλά φτιάξαμε και κάποια ντέμο για μελλοντικά μας live με τη Leah Singer».

Ηταν ένα από τα πιο παράδοξα live αυτό που περιγράφει ο Λι στο Ρομάντσο, με τον ίδιο να τριγυρίζει ανάμεσα στο κοινό και να παίζει την κιθάρα του με όλους τους δυνατούς τρόπους και με τη συνοδεία των πιο απίθανων μέσων.

«Δεν είναι δύσκολο να γράφεις μουσική για φιλμ, αλλά μερικές φορές μπορεί να γίνει μια πολύ απαιτητική κι επίπονη εργασία ανάλογα και με τις επιθυμίες του σκηνοθέτη», επισημαίνει.

«Στο «Great Eastern» έχουμε κοινή αισθητική, μας διακατέχει το ίδιο πνεύμα, δεν ήταν δύσκολο να βρω την κατάλληλη μουσική. Γενικά λατρεύω να γράφω για κινηματογράφο, με γοητεύει, το σάουντρακ συμπληρώνει μια ταινία. Συχνά γράφω ινστρουμένταλ συνθέσεις και τις χρησιμοποιώ μετά σε μικρού μήκος ταινίες μου, είναι ευχάριστο να κάνεις κάτι τέτοιο με άλλους σκηνοθέτες ή καλλιτέχνες».

Τον ρωτώ αν είχε δει από πριν σκηνές ή αν δούλευε ταυτόχρονα με τα γυρίσματα:

«Είδα μερικά πράγματα από πριν ώστε να μπω στην ατμόσφαιρα. Και αυτό ήταν αρκετό ώστε να επιλέξω ή να γράψω κομμάτια για να τα στείλω στα παιδιά. Μου αρέσει βασικά να γράφω μουσική απευθείας πάνω στο σενάριο, εδώ μου ήταν αρκετό να μπω απλώς στο mood της ταινίας».

Πέρασε φυσικά πολύ καλά τις προηγούμενες εβδομάδες, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Υδρα.

Ηταν η δεύτερη φορά που ήρθε μέσα σε λίγους μόλις μήνες και δηλώνει χαρούμενος γι’ αυτό: 

«Ανέπτυξα σχέσεις με μουσικούς και καλλιτέχνες στην Αθήνα κι ελπίζω να συνεχιστεί και στο μέλλον. Η πόλη μού φάνηκε απίστευτα ζωντανή, ειδικά στον χώρο των τεχνών. Αν και έχω διαβάσει αρκετά για την οικονομική κρίση, δεν μπορώ να πω ότι το διαπίστωσα «επί τόπου» στην Ελλάδα. Βέβαια, η τέχνη ανθεί σε φάσεις οικονομικής ή κοινωνικής κρίσης και ίσως αυτός να ήταν ο λόγος που συνάντησα τόσο πολλούς ανθρώπους να κάνουν τόσο ενδιαφέροντα πράγματα».