Η Berlinale μοιάζει να τα έχει καταφέρει καλά στους βασικούς στόχους της. Οπως από την αρχή δήλωσε ο διευθυντής της, Ντίτερ Κόσλικ, ήταν η έμφαση στις γυναίκες (ως ηρωίδες και δημιουργούς), σε πληθυσμούς ιθαγενών που βρίσκονται σήμερα σε κίνδυνο και σ’ ένα νέο, ηχηρό σινεμά. Μ’ αυτή τη λογική, τρεις ταινίες περιμένουν το δικό τους κομμάτι αναγνώρισης, προκαλώντας την αίσθηση της «ανακάλυψης» στην Berlinale.
«Ixcanul» (Ηφαίστειο)
■Είναι η ιστορία της 17χρονης Μαρία. Ζει στη σημερινή κοινότητα των Μάγια στα βουνά της Γουατεμάλας, δίπλα στο ζωντανό ηφαίστειο που δοξάζεται ως θεία δύναμη, δουλεύοντας κάθε μέρα τη γη. Το όνειρό της είναι να περάσει τα σύνορα, να φτάσει στην Αμερική, αλλά το πεπρωμένο της είναι διαφορετικό. Μένει έγκυος και, συμφιλιωμένοι πολύ περισσότερο από τις «εξελιγμένες» δυτικές κοινωνίες, οι άνθρωποί της την προστατεύουν σ’ έναν κύκλο ζωής και θανάτου, απώλειας και αναγέννησης.
Είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Χάιρο Μπουσταμάντε, ο οποίος μεγάλωσε στην κοινότητα των Μάγια που περιγράφει, καθώς η γιατρός μητέρα του προσπάθησε για χρόνια να δουλέψει με τις γυναίκες της περιοχής που, απομονωμένες ακόμα και γλωσσικά, χωρίς να μπορούν να επικοινωνήσουν με τους κατοίκους των πόλεων, εγκλωβίστηκαν μακριά από την εξέλιξη της τεχνολογίας και της επιστήμης. «Τα βουνά της Γουατεμάλας όπου μεγάλωσα,» λέει, «υπέφεραν ανέκαθεν από τον ρατσισμό, με μεγαλύτερη απειλή το εμπόριο βρεφών, κυρίως μετά τον πόλεμο που κράτησε από το ’60 ώς το ’96. Η Γουατεμάλα, με μόλις 14 εκατομμύρια κατοίκους, είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας παιδιών στον κόσμο. Τα Ηνωμένα Εθνη καταγράφουν 400 απαγωγές κάθε χρόνο, χωρίς ποτέ να έχει επιβληθεί οποιαδήποτε κύρωση. Είναι ένα ευρύ και σκοτεινό ζήτημα που εμπλέκει κρατικούς παράγοντες, δικαστές, ορφανοτροφεία. Αποφάσισα να επικεντρωθώ στις μητέρες, θύματα αυτών των εγκλημάτων. Αυτό μου έδωσε ταυτόχρονα την ευκαιρία να μιλήσω για τις γυναίκες ιθαγενείς, τη ζωή τους, τα έθιμά τους και τη θέση τους απέναντι σε έναν δυτικότροπο πολιτισμό που πάντα επικρατεί, αφήνοντάς τες έρμαια της εκμετάλλευσης και της αδικίας».
Ο Μπουσταμάντε και η ομάδα παραγωγής του έζησαν πάνω από έναν χρόνο με την κοινότητα των Μάγια της Γουατεμάλας, στήνοντας εργαστήρια κοινωνικού προσανατολισμού, αλλά και μαθήματα σινεμά, ώστε οι ιθαγενείς να παίξουν στην ταινία. Η ακτινοβολία του «Ixcanul» φωτίζει όχι μόνο μια υπέροχη ταινία, αλλά και μια λίγο γνωστή πτυχή της σημερινής ιστορίας.
■ Ο Γερμανός σκηνοθέτης και ηθοποιός Σεμπάστιαν Σίπερ αποφασίζει να «διαπράξει» μια ληστεία σε πραγματικό χρόνο! Η ταινία παρακολουθεί τη συνάντηση μιας Ισπανίδας μετανάστριας στο Βερολίνο, ένα βράδυ μετά το κλαμπ, με μια παρέα τεσσάρων μικροαπατεώνων, που θα οδηγήσει σ’ ένα απρόσμενο και μοιραίο heist. Για να αποτυπώσει την ένταση και την αδρεναλίνη μιας νεανικής τρέλας ο Σίπε αποφάσισε να γυρίσει την ταινία σ’ ένα μονοπλάνο 144 λεπτών. Και μόνο το γεγονός αυτό, από τη στιγμή που συνειδητοποιήσεις ότι δεν έχεις δει ούτε ένα cut κι αρχίσεις ν’ αναρωτιέσαι πόση ώρα μπορεί αυτό να κρατήσει, ανεβάζει ήδη το σασπένς. Οι εσωτερικοί χώροι κατασκευάστηκαν ώστε να βρίσκονται κολλητά ο ένας στον άλλο και να διευκολύνουν το γύρισμα. Υστερα από πρόβες ενός μήνα, η ταινία γυρίστηκε σε τρεις λήψεις, τρεις συνεχόμενες μέρες, κρατήθηκε η τελευταία και το «Victoria» είχε ήδη ολοκληρωθεί!
Το σενάριο, βέβαια, του «Victoria», είναι από τα πιο ανόητα που έχουμε δει τελευταία. Η Ισπανίδα Βικτόρια βλέπει τέσσερα αγόρια βραδιάτικο να ληστεύουν ένα αυτοκίνητο και της φαίνεται καλή ιδέα να τους κάνει παρέα, κυρίως επειδή ήθελε να γίνει πιανίστρια και οι δασκάλες της δεν τη θεώρησαν αρκετά καλή, οπότε τώρα θέλει να γευτεί τη ζωή! Αλλά ο Σίπερ ως σκηνοθέτης είναι θαρραλέος και ικανός, όπως κι ο ακούραστος διευθυντής φωτογραφίας Στούρλα Μπραντθ Ρέβλεν.
«El Club» («Το Κλαμπ»)
■ Ο Χιλιανός Πάμπλο Λαραΐν επιστρέφει με μια σαρωτική, επιβλητική, κατάμαυρη κωμωδία που ισοπεδώνει την παλιά, αλλά και τη νέα Καθολική Εκκλησία, ακόμα και τον Πάπα Φραγκίσκο, όχι ευθέως, αλλά μ’ ένα σαφές κλείσιμο του ματιού. Η ταινία ξεκινά μ’ ένα ρητό από τη Γένεση: «Ο Θεός είδε ότι το φως ήταν καλό και ξεχώρισε το φως από το σκοτάδι». Μόνο που, όπως καταδεικνύει ο Λαραΐν, στην Καθολική Εκκλησία, στο πολύπλοκο σύστημά της ενοχών, τιμωριών και άφεσης αμαρτιών όλα είναι σκοτάδι.
«Επειδή η ταινία καταπιάνεται με μυστικές, σιωπηλές πρακτικές της Καθολικής Εκκλησίας, κάναμε την έρευνά μας με ασυνήθιστες μεθόδους, το Ιnternet ή άλλοι τρόποι δεν θα μας βοηθούσαν. Μιλήσαμε με πρώην ιερωμένους ή άλλους θρησκευτικούς λειτουργούς. Ανακαλύψαμε ότι υπάρχει μια ολόκληρη οργάνωση, με το όνομα Υπηρέτες του Παρακλήτου, που εδώ και 60 χρόνια έχει αφοσιωθεί στη φροντίδα Καθολικών ιερέων που δεν μπορούν πια να ασκούν το λειτούργημά τους γιατί απλώς έχουν διαπράξει εγκλήματα, βιασμό, εμπόριο βρεφών, καταχρήσεις χρημάτων. Προκειμένου να μη δικαστούν και μπουν στη φυλακή, εκθέτοντας ακόμα περισσότερο την Καθολική Εκκλησία, εγκαθίστανται σε ειδικά σπίτια, που κανείς δεν γνωρίζει πού βρίσκονται». Αυτά τα σπίτια εξερευνά το «El Club» με τρόπο που, ασφαλώς, μεταφράζεται και σε κάθε άλλη κατηγορία θρησκευτικής συγκάλυψης, πέραν της Καθολικής.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας