Ο Ματίας Γκέρνε τραγουδά το «Χειμωνιάτικο ταξίδι» του Σούμπερτ

Ο διάσημος βαρύτονος Ματίας Γκέρνε είναι γνωστός στο φιλόμουσο αθηναϊκό κοινό όχι μόνον από την εκτεταμένη δισκογραφία του -αναρίθμητα CD με γερμανικά λίντερ καθώς επίσης συμμετοχές σε όπερες και ορατόρια- αλλά και από παλαιότερες εμφανίσεις του στο Μέγαρο Μουσικής (2003, 2010). Γεννημένος το 1967 στη Βαϊμάρη της τότε Ανατολικής Γερμανίας, μαθητής του Ντίντριχ Φίσερ-Ντίσκαου και της Ελίζαμπεθ Σβάρτσκοπφ, τραγουδιστών των οποίων οι ερμηνείες κυριάρχησαν στα μεταπολεμικά χρόνια, ο 54χρονος Γκέρνε θεωρείται σήμερα ένας από τους κορυφαίους Γερμανούς λυρικούς ερμηνευτές του παρόντος.

Αναμενόμενη και ευνόητη είναι συνεπώς η θέση του Σούμπερτ στο ρεπερτόριό του, όπως μαρτυρά και η ηχογράφηση σειράς 12 CD με τραγούδια του συνθέτη για την εταιρεία Harmonia Mundi (2007-2012). Τον Δεκέμβριο, με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων λειτουργίας τού σήμερα πλέον κρατικού Μεγάρου Μουσικής, ο Ματίας Γκέρνε, συνοδευόμενος από τον πιανίστα Κρίστοφ Εσενμπαχ, έδωσε ένα ρεσιτάλ στην αίθουσα «Μητρόπουλος» στο πλαίσιο του κύκλου Μεγάλοι Ερμηνευτές. Το πρόγραμμα περιλάμβανε ολόκληρο το «Χειμωνιάτικο ταξίδι» (1827/28) του Φραντς Σούμπερτ σε ποίηση Βίλχελμ Μίλερ.

Με δεδομένη την (όχι μόνον λόγω Covid…) παρατεταμένη ξηρασία της αθηναϊκής μουσικής ζωής όσον αφορά τα ρεσιτάλ με λιντ βασικού ρεπερτορίου, αλλά προφανώς όχι μόνον γι’ αυτό, η ακρόαση άφησε πάρα πολύ καλές εντυπώσεις. Ας προσθέσουμε εδώ ότι, παρότι αρχικά η εκδήλωση είχε προγραμματιστεί να παρουσιαστεί στη μεγάλη αίθουσα, τελικά δόθηκε στην πολύ μικρότερη «Δημήτρης Μητρόπουλος», γεγονός που, αν και δημιούργησε όχι λίγο εκνευρισμό με τις αντιστοιχίσεις των εισιτηρίων, τελικά απέβη ασυζητητί πιο ταιριαστό ηχητικά και μουσικά….

Το ότι η ερμηνεία που ακούσαμε ήταν αυτή ενός ηλικιακά ώριμου, έμπειρου ερμηνευτή υπήρξε ολοφάνερο. Από το 1997 που είχαμε πρωτακούσει τον Γκέρνε στο Ζάλτσμπουργκ ως Παπαγκένο στον «Μαγικό Αυλό» του Αχιμ Φράιερ μέχρι σήμερα η φωνή του Γκέρνε έχει αλλάξει καταφανώς θετικά: έχει μεστώσει και, κυρίως, έχει βαθύνει, αποκτώντας μια πιο ηχηρή, θερμότερη χαμηλή περιοχή ενώ, ταυτόχρονα, δεν έχει απολέσει τίποτε από την υψηλή της περιοχή και αυτό δίχως ρήγματα ασυνέχειας. Υποστηριζόμενος άριστα από τη γεμάτη εγρήγορση και μουσικότητα συνοδεία του 81χρονου Εσενμπαχ.

Καθώς οι δυο μουσικοί συμπράττουν σταθερά ως ερμηνευτές σε αίθουσες συναυλιών και στούντιο ηχογραφήσεων εδώ και χρόνια, ο Γερμανός βαρύτονος αξιοποίησε στο έπακρο το θαυμάσια ωριμασμένο εργαλείο της φωνής του. Εμπλούτισε την ερμηνεία του με έντονη θεατρικότητα, πρωτίστως μέσα από τεράστιο εύρος προσεκτικά επιλεγμένων εκλεπτύνσεων στη διάπλαση της φραστικής (επιταχύνσεις, επιβραδύνσεις, στίξεις), φωτοσκιάσεων της δυναμικής, στιλιζαρισμένων μεταπτώσεων στη χροιά της φωνής. Εκτός αυτού, δίνοντας υπόσταση σε έναν ενδιάμεσο χώρο μεταξύ ρεσιτάλ και σκηνικής παρουσίασης, συνόδευε συνεχώς την εκφορά του τραγουδιού με κινήσεις του σώματος και των χεριών και έντονες εκφράσεις του προσώπου.

Παρότι το θέαμα κάποιες στιγμές ξένισε, εν τέλει διαπότισε συνολικά την ερμηνεία με ιδιαίτερη συγκίνηση. Καλλιτέχνες έμπειροι, αυτόνομα ολοκληρωμένοι ο καθένας στο δικό του πεδίο, Γκέρνε και Εσενμπαχ σε απόλυτη ερμηνευτική σύμπνοια ισοδύναμης παρουσίας φώτισαν κάθε τραγούδι με περισσή φροντίδα και ευαισθησία, αναδεικνύοντας την ιδιαίτερη δραματουργία του με μουσικά και θεατρικά φορτισμένη εκφραστικότητα: ελαφρά θρηνητική εκφορά για την τα-πάντα-διέπουσα θλίψη του άτυχου έρωτα, βαρύς βηματιστός μουσικός ειρμός για τη συναισθηματική εξουθένωση, βίαιες αυξομειώσεις ταχυτήτων και εκρήξεις δυναμικής για την απόγνωση, έντεχνη ελάφρυνση της φωνής για την τρυφερότητα της ανάμνησης και την εξουθένωση από την οδύνη κ.ο.κ. Κι όλα αυτά διατηρώντας αδιάλειπτα συνολική εποπτεία της δραματουργίας ολόκληρου του κύκλου και, βέβαια, με αψεγάδιαστη τεχνική: ακρίβεια φραστικής και τόνου, άριστο συντονισμό με τον πιανίστα, καθαρή άρθρωση του κειμένου.

Ισορροπημένα, με γνήσιο συναίσθημα αλλά δίχως να διολισθαίνει σε μελοδραματικές υπερβολές ή στόμφο, ο Γκέρνε πρόσφερε τη δική του, πειστικά σύγχρονη απάντηση -μείζον κατόρθωμα!- στο δύσκολο ερώτημα του πώς χειρίζεται κανείς εκφραστικά την αναβίωση ενός εμβληματικού έργου του μουσικού Ρομαντισμού με τεράστια, βαριά ιστορία ερμηνευτικών προσεγγίσεων, που δεν έπαψε να ακούγεται από τότε που γράφτηκε μέχρι τις μέρες μας.