Eρχεται πάντα αναπάντεχα, όταν δεν την περιμένει κανείς. Με ταχύτητα φωτός, αστραφτερή και πρωτοπόρα. Κάθε φορά που η Bjork αποφασίζει να φωτίσει τη μουσική -και όχι μόνο- πραγματικότητά μας η επιστροφή της θυμίζει σύγκρουση με κομήτη.
Αυτή τη φορά δύο μήνες νωρίτερα απ’ ό,τι αρχικά είχε ανακοινωθεί βγήκε στο Διαδίκτυο ο νέος δίσκος της (ένατος στούντιο) με τίτλο «Vulnicura». Τέσσερα χρόνια μετά το «Biophilia» η Ισλανδή παρουσιάζει τη συνέχειά του. Τις διαθέσεις της τις φανερώνει εξ αρχής, από τον τίτλο. «Vulnicura» σημαίνει θεραπεύω τις πληγές μου (προέρχεται από τις λατινικές λέξεις «Vulnus» και «Cura», που σημαίνουν «Πληγή» και «Φροντίδα») και η εκκεντρική τραγουδίστρια επανέρχεται σε κανονικούς ρυθμούς ύστερα από έναν χωρισμό από τον επί 13 χρόνια σύντροφό της καλλιτέχνη Μάθιου Μπάρνεϊ που -αν μη τι άλλο- την έβαλε σε βαθιά περισυλλογή.
Ο δίσκος επρόκειτο να κυκλοφορήσει τον Μάρτιο, αλλά επειδή διέρρευσε στο Διαδίκτυο επέσπευσαν την ιντερνετική του διάθεση (το cd και το βινίλιο αναμένονται σύντομα). Οι άνθρωποι που αγαπούν και παρακολουθούν την Bjork έχουν ξεγράψει κάθε πιθανότητα να ακούσουν από εκείνη μελωδίες. Οι δίσκοι της είναι δηλώσεις, στοχασμός, πρωτοπορία σε έναν δικό της μοναχικό δρόμο. Οπότε ζητήματα του τύπου «μου αρέσει ή όχι» δεν μπαίνουν στο τραπέζι με την Bjork.
Συνοπτικά θα έλεγε κανείς ότι η Ισλανδή δεν απομακρύνεται πολύ από αυτό που έχουμε στο μυαλό μας για την Bjork (στην παραγωγή είχε τη βοήθεια του Arca και του σημαντικού Haxan Cloak). Ισα ίσα που πολλές φορές ο γνώριμος λυρισμός μάς γύρισε πίσω στο εσωστρεφές «Vespertine».
Πάνω από όλα όμως είναι ένα άλμπουμ που η ίδια χαρακτήρισε «άλμπουμ μιας ρημαγμένης καρδιάς», φράση που αποτυπώνεται τόσο στους απαισιόδοξους στίχους που διάσπαρτα διαπερνούν τα τραγούδια («You have nothing to give/ your heart is hollow» ή «Did I love you too much, devotion bent me broken» που ακούγονται στο «Black Lake») όσο και στη θλίψη με την οποία περιγράφει την αργή αποσύνθεση της σχέσης της με τον Μπάρνεϊ (στο «Lionsong», για παράδειγμα, τραγουδά σαν να είναι στην άβυσσο «Μaybe he will come out of this loving me, maybe he won’t»).
Πιο συγκεκριμένα τώρα, τα έγχορδα είναι αυτά που κυριαρχούν στα εννέα κομμάτια του δίσκου. Σταθήκαμε επίσης στον τρόπο που επιμένει στα κρουστά δημιουργώντας ήχους απόκοσμης σαβάνας στο «Lionsong», στο «Stonemilker» που θυμάται το dance παρελθόν της, στο «Black Lake» που διαρκεί δέκα λεπτά και στο οποίο μοιάζει σαν να αυτοβιογραφείται (πότε με ορμή και πότε με τη νωχελικότητα ενός ξωτικού), στην ακατέργαστη και πρωτόγονη αίσθηση που σου αφήνουν το «Mouth Mantra» και το «Atom Dance».
Ενδεχομένως όλη η ουσία του δίσκου να κρύβεται τελικά στον συγκλονιστικό στίχο «I am a glowing shiny rocket returning home, as I enter the atmosphere I burn off layer by layer». Τελικά η Bjork δεν είναι κομήτης. Είναι ένας μικρός, γυαλισμένος πύραυλος που επιστρέφει στο σπίτι. Αλλά όσο μπαίνει στην ατμόσφαιρα και πλησιάζει στον προορισμό της, εγκαταλείπει πίσω ένα ένα τα κομμάτια της…
Info:
Παρεμπιπτόντως, και καθώς για συναυλία της Bjork στην Ελλάδα δεν έχει ακουστεί κάτι, σημειώστε πως ο πρώην σύντροφός της, στον οποίο χρωστάμε τα παραπάνω, έρχεται στη Στέγη.
Από 22 ώς 24 Μαΐου ο Μάθιου Μπάρνεϊ παρουσιάζει στο πλαίσιο της παγκόσμιας περιοδείας του το αβανγκάρντ έπος του «River of Fundament».
...και στο Μουσείο
Στη Νέα Υόρκη, από την άλλη, μετρούν αντίστροφα τον χρόνο για τη μεγάλη έκθεση με την οποία το ΜοΜΑ θα τιμήσει την Bjork. Στις 8 Μαρτίου εγκαινιάζεται μια μεγάλη ρετροσπεκτίβα που επιχειρεί να δείξει αφ’ ενός τις πτυχές του φαινομένου Bjork και αφ’ ετέρου τον τρόπο που μουσική, μόδα και ντιζάιν βάδισαν χέρι χέρι όλα αυτά τα χρόνια.
Αντλώντας έμπνευση από την 20χρονη τολμηρή της πορεία και τα καινοτόμα έργα της οι διοργανωτές καταγράφουν μια καριέρα μέσω ήχων, κινηματογραφικών προβολών, οπτικών εφέ, αντικειμένων και κοστουμιών.
Στο λόμπι του μουσείου σκορπισμένα μουσικά όργανα (από εκκλησιαστικά όργανα μέχρι μεγάλες άρπες) που κατά καιρούς έχει χρησιμοποιήσει σε τραγούδια της θα δημιουργούν τη γνώριμη απόκοσμη αίσθηση της μουσικής της.
Στον δεύτερο όροφο, στο Marron Atrium, έχουν κατασκευαστεί δύο χώροι: ο ένας είναι αφιερωμένος σε μια νέα βίντεο-εγκατάσταση και αφορά το νέο της τραγούδι «Black Lake» και ο δεύτερος είναι ένας μίνι κινηματογράφος όπου θα προβάλλονται τα πλέον χαρακτηριστικά βιντεοκλίπ της. Από το «Debut» του 1993 μέχρι το «Biophilia» του 2011.
Εννοείται πως ειδική μνεία γίνεται στα κοστούμια με τα οποία άφησε ανεξίτηλο το σημάδι της ως fashion icon. Ανάμεσά τους οι «ρομποτικές» στολές που της σχεδίασε ο Κρις Κάνινγκχαμ για το βιντεοκλίπ τού «All Is Full of Love», το περίφημο φόρεμα-κύκνος του σχεδιαστή Μάρτζαν Πετρόφσκι που φόρεσε στην τελετή των Οσκαρ το 2001 και αργότερα χρησιμοποιήθηκε για το εξώφυλλο του άλμπουμ «Vespertine», αλλά και το περίφημο κοστούμι της Αϊρις βαν Χέρπεν με τις πτυχώσεις και το καπέλο «αχινό» που φόρεσε στην περιοδεία του «Biophilia» το 2013.
Είμαι σίγουρη πως στο ΜοΜΑ έχουν ήδη έτοιμη μία ακόμα προθήκη: εκείνη στην οποία θα βάλουν το ρούχο που θα φορέσει στα εγκαίνια της έκθεσης!
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας