«Γίνονται τρομερά πράγματα στο όνομα της θρησκείας»

Oχι ότι ποτέ φοβήθηκε τις αναμετρήσεις, αλλά αυτή τη φορά ο Σαλμάν Ρούσντι αποφασίζει να αντιμετωπίσει κατά πρόσωπο τον ισλαμικό φονταμενταλισμό λέγοντας ιστορίες για το καλό και το κακό. Στο νέο του μυθιστόρημα, που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες στο εξωτερικό, μπλέκει τη φιλοσοφία με το πώς αυτή εφαρμόζεται στην πράξη, μιλά για τα μέρη που τον ενέπνευσαν, το πόσο σπουδαία κατάκτηση είναι το δικαίωμα να διαφωνούμε και εμμέσως απαντά σε όσους τον κατηγορούν για υπερβολική έκθεση στα κοινωνικά δίκτυα. «Two Years Eight Months and Twenty-Eight Nights», είναι ο τίτλος του 12ου μυθιστορήματος του σημαντικού Ινδού συγγραφέα.

Μόνιμος κάτοικος Νέας Υόρκης τα τελευταία 15 χρόνια, ο Ρούσντι φαίνεται να έχει αφήσει πίσω του τις απειλές για τη ζωή του αλλά και τον φετφά που εξέδωσε το 1989 ο πνευματικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Χομεϊνί και τον καταδίκαζε σε θάνατο για το μυθιστόρημά του «Σατανικοί στίχοι». «Από τη μια έχω βαρεθεί που όλοι έχουν κολλήσει μ’ αυτό, από την άλλη το ζήτημα του θρησκευτικού φανατισμού έχει αποκτήσει τόσο καίρια σημασία για όλους, που οφείλουμε να το σκεφτόμαστε. Τουλάχιστον μπορώ να χρησιμοποιήσω την εμπειρία μου για να απαντώ ως δημιουργός».

Σήμερα -και παρά τις επιπτώσεις της επικήρυξης στη ζωή του-, ο Ρούσντι έλκεται ακόμα από το δίδυμο θρησκείας και πίστης. Ο ίδιος έχει πει, χωρίς περιστροφές, ότι η θρησκεία αρρωσταίνει τους ανθρώπους. «Ισως αυτό να είναι το αισιόδοξο σενάριο», λέει ο ίδιος στην «Γκάρντιαν». «Τα πράγματα που γίνονται στο όνομα της θρησκείας είναι τρομερά. Στο βιβλίο, ωστόσο, υπάρχουν και οι δύο απόψεις. Κι εκείνοι που τρέχουν προς τη θρησκεία και εκείνοι που δεν είναι θρησκευόμενοι. Εξαρτάται πώς θέλει να το δει κανείς».

Το βιβλίο με τον περίεργο τίτλο είναι από τα μικρότερα του Ρούσντι (σχεδόν 300 σελίδες) αλλά χρειάστηκαν περί τα τρία χρόνια για να γραφτεί. Αφήνοντας το χαρακτηριστικό υφολογικό του αποτύπωμα, ο συγγραφέας κάνει ένα ατελείωτο ζιγκ ζαγκ σε θέματα θρησκευτικά, λογοτεχνικά, φαντασίας, φιλοσοφίας.

Επέλεξε για πρωταγωνιστή τον ορθολογιστή φιλόσοφο του 12ου αιώνα Ιμπν Ρουσντ (Αβερρόη), ο οποίος γεννήθηκε στην Κόρδοβα της Ισπανίας και πέθανε σε ηλικία 72 ετών στο Μαρακές. Ηταν Ανδαλουσιανός πολυμαθής μουσουλμάνος, ειδικός στον Αριστοτελισμό, την ισλαμική φιλοσοφία, την ισλαμική θεολογία καθώς και την ψυχολογία, την πολιτική και την ανδαλουσιανή κλασική μουσική, τη γεωγραφία, τα μαθηματικά, τη φυσική, κ.λπ. Ωστόσο, καθότι υπήρξε αποκηρυγμένος από τους μουσουλμάνους, και μόνο η επιλογή του Ρούσντι να αναλύσει στο βιβλίου του τον κόσμο του Αβερρόη θεωρείται από πολλούς πρόκληση.

Ο Ινδός συγγραφέας, ωστόσο, επιμένει πως πρόκειται για μια ιστορία «αγνών προθέσεων», αφού στις σελίδες του «Two Years Eight Months and Twenty-Eight Nights» δίνεται μια κλασική μάχη μεταξύ καλού και κακού. Η πριγκίπισσα Ντούνια (με την οποία συνδέθηκε ερωτικά ο Ιμπν Ρουσντ) είναι στο βιβλίο το πρόσωπο της καλοσύνης, ενώ βασικοί αντίπαλοι είναι οι άνθρωποι που επηρεάζει ο πνευματικός αντίπαλος του Ι. Ρουσντ, ο Πέρσης θεολόγος αλ-Γκαζάλι. Κάτι δηλαδή που παραπέμπει στον τρόπο δράσης των Ταλιμπάν όπου δεσπόζει η τέχνη της απαγόρευσης πραγμάτων...