Μία από τις μεγαλύτερες φωνές της ισπανικής λογοτεχνίας, ο Ραφαέλ Τσίρμπες, πέθανε την Κυριακή σε ηλικία 66 χρόνων από καρκίνο των πνευμόνων. Το ελληνικό αναγνωστικό κοινό είχε την τύχη πρόσφατα, στο τέλος της άνοιξης, να πάρει στα χέρια του από τις εκδόσεις «Κέδρος» το τελευταίο μυθιστόρημά του, «Στην άκρη του γκρεμού».
Ο ισπανικός Τύπος το είχε χαρακτηρίσει «το καλύτερο ισπανικό μυθιστόρημα με θέμα την κρίση και, σε κάθε περίπτωση, ένα από τα τέσσερα ή πέντε πιο σημαντικά βιβλία της τελευταίας πενταετίας».
«Μεγάλο συγγραφέα της ισπανικής κρίσης και κάτι παραπάνω. Ζωγράφο της παταγώδους αποτυχίας της Ευρώπης» τον αποκαλεί και η κριτικός της «Μοντ» Φλοράνς Νουαβίλ στη νεκρολογία της.
Και συνεχίζει: «Σε όλα τα βιβλία του ο Τσίρμπες μιλά για την κατάρρευση του πολιτικού ονείρου. Η απογοήτευσή του ήταν ίδια με όλων αυτών που μετά το καθεστώς του Φράνκο είχαν δει “τη μεγάλη δημοκρατική ψευδαίσθηση”».
Στα ελληνικά κυκλοφορούν ακόμα τα μυθιστορήματά του «Σκηνές κυνηγιού» (Αγρα) και «Η καλλιγραφία» (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου).
Αρα υπάρχει μπόλικο υλικό για να τον γνωρίσει κανείς, έστω και μετά θάνατον.
Στην «Ακρη του γκρεμού» σκιαγραφεί, όπως έγραψε η «Ελ Παΐς», «ένα μικρό σύμπαν ανεργίας και απελπισίας. Περιγράφει τον μακρύ χειμώνα που ακολούθησε το πάρτι. Και που διαρκεί ακόμα…».
Στις «Σκηνές κυνηγιού» ένας γιος νιώθει αηδία για τα πλούτη που απέκτησε ο φρανκιστής πατέρας του στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
Στην «Καλλιγραφία» μια γυναίκα διηγείται στον γιο της τα περιστατικά που διαμόρφωσαν τη ζωή της οικογένειάς τους από τον εμφύλιο μέχρι τη μεταπολίτευση, είναι το πορτρέτο μιας γενιάς που πέρασε από την απόλυτη ένδεια στην εξουσία και από εκεί στη διαφθορά.
Οπως, όμως, δήλωσε στη «Μοντ» η Ισπανίδα εκδότριά του, Ναταλί Ζμπέρο, ο Ραφαέλ Τσίρμπες γι’ αυτήν είναι περισσότερο «ο συγγραφέας των σκιών».
Και εξηγεί: «Για παράδειγμα, ο ίδιος ο Φράνκο δεν τον ενδιαφέρει. Αυτό που για τον Τσίρμπες γίνεται θέμα, είναι η σκιά που ο Φράνκο συνεχίζει να ρίχνει πάνω στη χώρα του».
Γεννήθηκε το 1949, κοντά στη Βαλένθια. Εχασε τον σιδηροδρομικό πατέρα του σε ηλικία 4 χρόνων και η μητέρα του, ταπεινή κλειδούχος στα τρένα, αναγκάστηκε να τον στείλει σε μια σειρά από ιδρύματα για ορφανά σιδηροδρομικών υπαλλήλων.
Η γραφή έγινε το μοναδικό του καταφύγιο. Σε ηλικία 20 χρόνων, το 1969, εγκατέλειψε την Ισπανία του Φράνκο, στην οποία «δεν μπορούσε να αναπνεύσει», όπως έχει πει σε παλαιότερη συνέντευξή του στη «Μοντ», και έζησε για ένα χρόνο στο Παρίσι.
«Ηθελα να αναπνεύσω, να διαβάσω Μαρξ, Λένιν και Σαρτρ, να δω στο σινεμά το “Θωρηκτό Ποτέμκιν” και τη “Μάχη του Αλγερίου”».
Μετά από σπουδές ιστορίας στην Ισπανία ξαναπήγε στη Γαλλία και στη συνέχεια έζησε στο Μαρόκο. Δούλεψε σαν βιβλιοπώλης και καθηγητής, κριτικός λογοτεχνίας αλλά και... εστιατορίων. Και ποτέ δεν σταμάτησε να γράφει.
Οσο για το πώς ένιωσε όταν έπεσε ο Φράνκο και επανήλθε η δημοκρατία στην Ισπανία; «Αβολα».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας