Με ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα στο Κέντρο Πομπιντού και με μια έκθεση βιβλίων, φωτογραφιών, γλυπτών στη βιβλιοθήκη BNF η Γαλλία τιμά έναν από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης τέχνης, τον Γερμανό ζωγράφο και γλύπτη Ανσελμ Κίφερ.
Η αναδρομική του έκθεση, που εκτείνεται σε 2.000 τ.μ. στον έκτο όροφο του Μπομπούρ, είναι η πρώτη που οργανώνεται στο Παρίσι και περιλαμβάνει τις πιο εντυπωσιακές δημιουργίες του. Σε δώδεκα θεματικές αίθουσες παρουσιάζονται 150 έργα, που αντιπροσωπεύουν τη σαραντάχρονη σταδιοδρομία του Κίφερ, από τα τέλη της δεκαετίας του '60 μέχρι σήμερα.
Στη συναρπαστική διαδρομή του ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει εξήντα πίνακες αριστουργήματα, μια εγκατάσταση, σειρά από βιτρίνες με γλυπτικές συνθέσεις, έργα σε χαρτί, κολάζ και μερικά από τα πρώτα βιβλία του καλλιτέχνη.
Ο Kίφερ γεννήθηκε μερικούς μήνες πριν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, στις 8 Μαρτίου του 1945, σε μια μικρή πόλη στον Μέλανα Δρυμό. Εγκαταλείποντας το 1966 τις σπουδές Νομικής, Λογοτεχνίας και Ρομανικών γλωσσών στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, προτίμησε να σπουδάσει Καλές Τέχνες σε γερμανικές σχολές.
Μαθήτευσε κοντά στον γνωστό ρεαλιστή ζωγράφο Πέτερ Ντρέχερ και από το 1991 εγκαταστάθηκε στη Γαλλία. Εχει τιμηθεί με τα σημαντικότερα διεθνή βραβεία. Το έργο του έχει παρουσιαστεί σε πολυάριθμες αναδρομικές εκθέσεις στα μεγαλύτερα μουσεία σύγχρονης τέχνης.
Με τις δημιουργίες του, που εκφράζουν μια μοναδική πλαστική και οπτική ένταση, ο Κίφερ προσκαλεί τους επισκέπτες να μυηθούν σε ποιητικούς κόσμους, να προσεγγίσουν τις ποικίλες λογοτεχνικές και φιλοσοφικές εμπνεύσεις που αντλεί από την ποίηση του Πάουλ Τσέλαν, της Ινγκεμπoργκ Μπάχμαν, του Ζαν Ζενέ, από τη φιλοσοφία του Χάιντεγκερ. Μας αποκαλύπτει τον πλούτο των ενδιαφερόντων του για τις επιστημονικές έρευνες, την αλχημεία, τον εσωτερισμό, τις εβραϊκές πνευματικές αναζητήσεις, τη θεολογία και τον μυστικισμό.
Η έκθεση προβάλλει το επικό μέγεθος του μεγαλόπνοου έργου του Κίφερ και την ποικιλία των μέσων έκφρασής του: ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, εγκαταστάσεις. Ο ζωγράφος-γλύπτης χρησιμοποιεί φωτογραφίες, πηλό, βερνίκι, θραύσματα γυαλιού, μέταλλο, ύφασμα, οργανικά υλικά, χώμα, στάχτη, άχυρο, αποξηραμένα φυτά. Σε αρκετές εγκαταστάσεις του περιλαμβάνει αποσπάσματα λογοτεχνικών και ποιητικών κειμένων.
Τα έργα του Κίφερ σε συγκλονίζουν. Στο επίκεντρο της δημιουργίας του βρίσκεται η καταγγελία του ναζισμού. Με μια εξαιρετική εικονική δραματουργία παρουσιάζει εφιαλτικές εικόνες που ανακαλούν στον θεατή μνήμες από αμφιλεγόμενα κομμάτια της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας.
Απεικονίζει συμβολικά τους μύθους και τον εθνικισμό που οδήγησαν στην άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού, στο Γ' Ράιχ, στο Ολοκαύτωμα. Οι πίνακές του εκφράζουν την εξέγερσή του απέναντι στο παραλήρημα της μεγαλοπρέπειας του γερμανικού εθνικισμού και στις ιστορικές επιδράσεις του.
Από τη φρίκη στο φως
Οι εικόνες του είναι εντυπωσιακές. Κυριαρχούν τα σκοτεινά χρώματα. Βλέπουμε χιονισμένα τοπία με ίχνη αίματος, έναν άντρα που φλέγεται, καμένη γη, καταθλιπτικές σκηνές, ερείπια, πυρκαγιές σε δάση όπου ελίσσονται φίδια κι όπου αναπαύονται άψυχα σώματα, τάφοι, μνημεία, σωρός από καμένα βιβλία. Σε ειδική αίθουσα παρουσιάζονται σε βιτρίνες συνθέσεις του με ετερόκλητα αντικείμενα, μηχανές, ξεραμένα κλαδιά, βιβλία, κολάζ, ηλιοτρόπια.
Ο Ανσελμ Κίφερ ξεκίνησε την εικαστική του διαδρομή παρουσιάζοντας στην Ελβετία, στη Γαλλία και στην Ιταλία μια σειρά φωτογραφιών με πόζες μίμησης του χαιρετισμού των ναζί. Με την προκλητική του αυτή επίδειξη καλούσε τους συμπατριώτες του να θυμηθούν και να αναγνωρίσουν την κατάπτωση του πολιτισμού που προκάλεσε η ξενοφοβική υστερία του Γ' Ράιχ.
Η πρώτη του έκθεση, με τίτλο «Κατοχές», περιλάμβανε μια σειρά από φωτογραφίες αναφερόμενες σε αμφιλεγόμενες πολιτικές πράξεις. Το έργο του θεωρείται μοναδικό χάρη στην εμμονή που εκφράζει ως προς την απεικόνιση της ιστορίας και των μύθων της γερμανικής κουλτούρας. Εκπροσωπώντας τη Γερμανία στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1980 κατηγορήθηκε για «αφύπνιση των δαιμόνων του οδυνηρού παρελθόντος» και αντιμετώπισε υποψίες για «εθνικιστικές αποκλίσεις».
Οι πίνακες και τα γλυπτά του Κίφερ προοδευτικά αποκτούν μνημειώδεις διαστάσεις. Τεράστιοι πίνακες δείχνουν μαυσωλεία, μνημεία, έρημες στοές με υψηλές κολόνες, μπούνκερ από μπετόν. Η θεματολογία του διευρύνεται. Μετά τα ταξίδια του στην Ευρώπη, στην Αμερική και στη Μέση Ανατολή το ενδιαφέρον του στρέφεται στην ανίχνευση του αντίκτυπου που είχε η ιστορία της χώρας του στον παγκόσμιο πολιτισμό και γενικότερα στον ρόλο και στο μέλλον της τέχνης, του πολιτισμού.
Πέρα από θέματα που αφορούν την εθνική ταυτότητα, ο Κίφερ μελετά τη συλλογική μνήμη, τον συμβολισμό, τη θεολογία, τον μυστικισμό. Εκφράζει ειδικότερα τον προβληματισμό του για το τραύμα που βιώνουν οι σύγχρονες κοινωνίες και το όραμα της συνεχούς αναγέννησης, της ανανέωσης της ζωής.
Στον επίλογο της έκθεσης παρουσιάζονται γοητευτικά τελευταία έργα του καλλιτέχνη. Πίνακες με λευκά και ροζ λουλούδια που εκπέμπουν φωτεινή ακτινοβολία και εκφράζουν υπέροχα την απολύτρωση, την αρμονία.
info: Διάρκεια μέχρι 18 Απριλίου
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας