Ωριμος θεσμός, με νεανικά αντανακλαστικά

Δύο παγκόσμιες πρεμιέρες από κορυφαίους δημιουργούς, τον Γερμανό σκηνοθέτη Ούλριχ Ράσε που επιστρέφει δύο χρόνια μετά τον «Αγαμέμνονα» και σκηνοθετεί Ελληνες ηθοποιούς και τον, λιβανέζικης καταγωγής, Γαλλοκαναδό δραματουργό και σκηνοθέτη Ουαζντί Μουαουάντ σε μια διεθνή συμπαραγωγή. Ο δεύτερος, έργα του οποίου έχουμε δει στο Εθνικό Θέατρο («Διψασμένοι», «Πυρκαγιές», «Ολοι εμείς πουλιά»), κάνει το ντεμπούτο του φέτος στο αργολικό θέατρο με ένα δικό του έργο βασισμένο στο αρχαίο δράμα και με τη Ζιλιέτ Μπινός στη διανομή.

Και δεν είναι μόνο αυτά που θα δούμε φέτος. Θα δούμε φυσικά μνημειώδη έργα του αρχαίου δράματος σε παραστάσεις ειδικά σχεδιασμένες για το θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου από σπουδαίους Ελληνες σκηνοθέτες, αλλά και τα σύγχρονα έργα δημιουργών οι οποίοι δίνουν τη δική τους διάσταση εμπνεόμενοι από κορυφαίες τραγωδίες, στο πλαίσιο του κύκλου Σύγχρονοι Κλασικοί (Contemporary Ancients), ο οποίος ειδικά φέτος βγαίνει από τα όρια του μικρού θεάτρου της Αρχαίας Επιδαύρου. Αλλά και μια συναυλία λόγιας μουσικής με έναν κορυφαίο μαέστρο. Και την πρώτη ταινία συμπαραγωγής του Φεστιβάλ και της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, γυρισμένη από επτά Ελληνες σκηνοθέτες. Και πολύ Σοφοκλή.

Αυτά περιλαμβάνει με μια πρώτη ματιά το επετειακό πρόγραμμα των Επιδαυρίων που συμπληρώνουν φέτος 70 χρόνια ζωής και προσφοράς στην πολιτιστική ταυτότητα της χώρας. Το παρουσίασε χθες η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου. Επετειακό πρόγραμμα που στηρίχθηκε με έκτακτη επιχορήγηση από το ΥΠΠΟ, ενώ συνέδραμε σε αυτό ως δωρητής, εγκαινιάζοντας τη συνεργασία του με το Φεστιβάλ, και το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

🔴 Τα Επιδαύρια ξεκινούν (27, 28 και 29 Ιουνίου) με την παγκόσμια πρεμιέρα της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία του Γερμανού σκηνοθέτη και ερευνητή του αρχαίου ελληνικού δράματος Ούλριχ Ράσε, σε μια συμπαραγωγή του Φεστιβάλ με το Εθνικό Θέατρο. Ο Ράσε, που είχε συγκλονίσει με τον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου το 2022, σκηνοθετεί αυτή τη φορά ένα λαμπερό καστ Ελλήνων ηθοποιών, σε μια παράσταση που θα δοθεί στην Επίδαυρο για τρεις ημέρες και διαπνέεται από τη σκηνοθετική επιλογή να δοθεί έμφαση όχι τόσο στον χαρακτήρα της ίδιας της Αντιγόνης όσο στην αποστολή του βασιλιά Κρέοντα. «Η Αντιγόνη, όπως γνωρίζουμε, είναι η ηρωίδα του έργου. Η δύναμη και η αντίστασή της απέναντι στην εξουσία είναι αξιοθαύμαστες. Αλλά μήπως δεν ζούμε σήμερα σε μια κοινωνία όπου είναι πανεύκολο για όλους να παριστάνουν τις ηρωίδες ή τους ήρωες, να μιλούν και να πράττουν με τα δικά τους μέτρα και σταθμά; Μήπως πολλές φορές ξεχνάμε ότι αποστολή του Κρέοντα ως βασιλιά είναι να υπερασπίζεται το κράτος και τους νόμους; Οπως ξέρουν καλά οι Ελληνες, η δημοκρατία είναι μια κατάκτηση που σφυρηλατήθηκε μέσα στους αιώνες, θεμελιωμένη σε ατομικές ελευθερίες αλλά και υποχρεώσεις. Στην «Αντιγόνη», ο Κρέων είναι εκείνος που υπερασπίζεται αυτό το πολίτευμα. Εστω κι αν τελικά ακολουθεί εσφαλμένη πορεία, έστω κι αν αποδεικνύεται ανίκανος να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων που επιτάσσει η λειτουργία ενός τέτοιου πολιτεύματος, αξίζει τον κόπο να εξετάσουμε πιο προσεκτικά τα επιχειρήματα του Σοφοκλή εστιάζοντας στον χαρακτήρα του Κρέοντα», εξηγεί ο Ράσε για την επιλογή του.

🔴 Στις 4 και 5 Ιουλίου ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Πορεία, Δημήτρης Τάρλοου, στην πρώτη του σκηνοθεσία για το αργολικό θέατρο αναμετριέται με την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή και το δίλημμα της δικαιοσύνης και της εκδίκησης που κληροδοτεί ένας κύκλος οικογενειακής βίας.

🔴 Στις 11 και 12 Ιουλίου ο Μιχαήλ Μαρμαρινός «επιστρέφει» στην «Οδύσσεια» με την οποία έχει ιδιαίτερα ασχοληθεί (σε συνεργασία τόσο με τον Δημήτρη Μαρωνίτη όσο και με το θέατρο ΝΟ) κι επικοινωνεί τον πλούτο της, παρουσιάζοντας τρεις Ραψωδίες, «ζ - η - θ/ Ο ξένος. Μια επιστροφή στις πηγές: Επίσκεψη σε τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας», σε μια συμπαραγωγή των Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου.

🔴 Στις 19 Ιουλίου ο Θεόδωρος Κουρεντζής με την ορχήστρα Utopia παρουσιάζει σε μια μοναδική συναυλία Γκούσταφ Μάλερ, τη Συμφωνία αρ. 4 και τα «Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά» (Kindertotenlieder).

🔴 Στις 25 και 26 Ιουλίου ο Γιάννης Χουβαρδάς μεταφράζει, διασκευάζει και σκηνοθετεί τον «Οιδίποδα Τύραννο» και τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» του Σοφοκλή σε μια ενιαία παράσταση υπό τον τίτλο «Οι δύο Οιδίποδες», γιορτάζοντας ταυτόχρονα και τα 50 χρόνια της συνεχούς επαγγελματικής παρουσίας του στο θέατρο (συμπαραγωγή με Λυκόφως).

🔴 Η δεύτερη παγκόσμια πρεμιέρα και διεθνής συμπαραγωγή του Φεστιβάλ με το γαλλικό Εθνικό Θέατρο (Théâtre national de la Colline), στο πλαίσιο του κύκλου Contemporary Ancients γίνεται 1 και 2 Αυγούστου και αφορά το έργο του Ουαζντί Μουαουάντ «Ο όρκος της Ευρώπης». Ο συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός και καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Κολίν θα παρουσιάσει το νέο έργο που έγραψε εμπνευσμένος από ηρωίδες του αρχαίου δράματος, εξερευνώντας το τραύμα μιας ιστορίας που αρχίζει με την απαγωγή ενός κοριτσιού από έναν ταύρο (της Ευρώπης προφανώς) που κάθεται σε μια ακρογιαλιά. Ο θίασος θα είναι πολυεθνικός με πρωταγωνίστρια τη Ζιλιέτ Μπινός και η παράσταση πολύγλωσση.

🔴 Στις 8 και 9 Αυγούστου η Μαρία Πρωτόπαππα σκηνοθετεί την «Ανδρομάχη» του Ευριπίδη, έργο το οποίο στηλιτεύει την αλαζονεία των Ελλήνων που οδηγεί στην ηθική τους κατάπτωση.

🔴 Και τα Επιδαύρια ολοκληρώνονται στις 22 και 23 Αυγούστου με την επανάληψη της περσινής επιτυχίας με την «Ορέστεια» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου κατόπιν απαίτησης του κοινού.

«Στόχος μας, η δημιουργία θεατρικών γεγονότων»

Στην «Αντιγόνη», υπό τον τίτλο «Νόμος και ανυπακοή», είναι αφιερωμένη και η έκθεση που θα πραγματοποιηθεί (27/6-23/8) στον εκθεσιακό χώρο του Φεστιβάλ - κι αυτό γιατί η «Αντιγόνη» έχει παρουσιαστεί περισσότερες από 50 φορές στην ιστορία των Επιδαυρίων.

«Το Φεστιβάλ εγκαθιδρύει πρωτοβουλίες με στόχο την έρευνα και τον γόνιμο διάλογο γύρω από την παράδοση του είδους. Ενας θεσμός με 70 χρόνια ιστορίας οφείλει να έχει στραμμένο το βλέμμα του στο μέλλον, ακόμα κι αν χρειάζεται να παίρνει ρίσκα και να τολμάει. Αποστολή μας είναι η σύνδεση της κληρονομιάς του αρχαίου δράματος με τις σύγχρονες παραστατικές φόρμες και δραματουργικές αναζητήσεις, και όχι η μουσειακή αναπαράσταση μιας εικασίας για το ποια ήταν κάποτε η μορφή αυτών των έργων/παραστάσεων. Στόχος μας είναι η δημιουργία θεατρικών γεγονότων που να αφορούν τον σύγχρονο θεατή και να εξελίσσουν την οπτική του - στον κόσμο και στην τέχνη. Κείμενα που εξακολουθούν να έχουν απήχηση στο σήμερα και μας καλούν να μη σταματήσουμε να είμαστε τολμηροί στην ανάγνωσή τους», παρατήρησε κατά την παρουσίαση του προγράμματος η κ. Ευαγγελάτου, ανακοινώνοντας και τις θεατρικές παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο της μικρής Επιδαύρου, όχι όμως και τις μουσικές - καθώς κυρίως μουσικός θα είναι ο Αύγουστος και το πρόγραμμα θα ανακοινωθεί προσεχώς, μαζί με τις περισσότερες από 90 εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών.

Εκτός από την Πάροδο, το διακαλλιτεχνικό ερευνητικό πρόγραμμα (studioresidency) που εγκαινιάστηκε το 2021 και φέτος τον γενικό συντονισμό του έχει αναλάβει ο σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς, στον κύκλο Contemporary Ancients στη Μικρή Επίδαυρο ορισμένα από τα έργα συνομιλούν με όσα παρουσιάζονται στο μεγάλο θέατρο.

🔴 Οπως το, εμπνευσμένο από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, έργο «Θήβα μοναξιά» του Κυριάκου Χαρίτου, που σκηνοθετεί η Ολια Λαζαρίδου (4 και 5 Ιουλίου).

🔴 Στις 11 και 12 Ιουλίου ο Χρήστος Στέργιογλου εμπνέεται μια μουσικοποιητική περφόρμανς, τις «Ιαχές», αναζητώντας στην ποίηση το νήμα που συνδέει τις έννοιες της δουλείας και της σκλαβιάς στην αρχαία Ελλάδα και από εκεί στα επόμενα χρόνια μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Η πρωτότυπη μουσική είναι του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη.

🔴 Στις 18/7 παρουσιάζεται η επετειακή σύμπραξη του Φεστιβάλ με την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, ανοίγοντας τον κύκλο των Σύγχρονων Κλασικών και στον κινηματογράφο: το αποτέλεσμα είναι μια αστυνομική ταινία, εμπνευσμένη από την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, με τίτλο «Ηλέκτρα 7». Η ιστορία σε σενάριο Παναγιώτη Χριστόπουλου αποτελείται από 7 κεφάλαια, το καθένα σκηνοθετημένο με τη διαφορετική ματιά 7 διαφορετικών σκηνοθετών/τριών που είναι (με αλφαβητική σειρά) οι: Αλέξανδρος Βούλγαρης, Σοφία Εξάρχου, Νεριτάν Ζιντζιρία, Χριστίνα Ιωακειμίδη, Μπάμπης Μακρίδης, Αργύρης Παπαδημητρόπουλος, Ελίνα Ψύκου.

🔴 Στις 25 και 26/7 ο Γιάννης Σκουρλέτης των bijoux de kant θα σκηνοθετήσει δύο μονολόγους: το «Δεξιά της κοίτης» του Γιάννη Παλαβού είναι εμπνευσμένο από τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» του Σοφοκλή και η «Συνεδρία πολέμου» του Αρη Αλεξανδρή από τη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη. Αυτός είναι και ο μοναδικός Αριστοφάνης του φετινού επετειακού Φεστιβάλ της Επιδαύρου.