Κατεβάζει τον πήχη των προσδοκιών επαναπατρισμού η κυβέρνηση

«Μικρό καλάθι» κρατάει η κυβέρνηση για το μακροχρόνιο ελληνικό αίτημα της μόνιμης επιστροφής και επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα από τη σημερινή συνάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βρετανό ομόλογό του, Κιρ Στάρμερ, στην Ντάουνινγκ Στριτ. Οπως έγινε σαφές τα τελευταία 24ωρα, τόσο από τον πρωθυπουργό όσο και από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη, το θέμα βρίσκεται χαμηλά στην ατζέντα και δεν αποτελεί ένα από τα βασικά της σημερινής συνάντησης.

Ετσι, από την αλησμόνητη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη βρετανική εφημερίδα Observer, τον Αύγουστο του 2019, «θα προτείνω στον Μπόρις Τζόνσον να μας δανείσει τα Γλυπτά για μια ορισμένη χρονική περίοδο και εμείς να στείλουμε πολύ σημαντικά αντικείμενα στο Βρετανικό Μουσείο», φτάσαμε στην πρόσφατη πρωθυπουργική δήλωση «οι σχέσεις Ελλάδας - Ηνωμένου Βασιλείου δεν καθορίζονται μόνο από την επιστροφή των Γλυπτών. Εχουμε πολύ σημαντικά ζητήματα να συζητήσουμε...», όπως είπε στη συνέντευξή του στον «Αντεννα» το περασμένο Σάββατο, από τον χώρο του σταθμού Βενιζέλου στο Μετρό Θεσσαλονίκης. Ο κ. Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι οι συζητήσεις δεν γίνονται «με τη βρετανική κυβέρνηση, αλλά με το Βρετανικό Μουσείο», κάνοντας εμμέσως σαφές ότι επιχειρείται μια λύση, η οποία θα παρακάμπτει το ακανθώδες θέμα της ιδιοκτησίας. Με αυτό τον τρόπο δεν θα είναι απαραίτητο να αλλάξει η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου τον νόμο του 1963 που απαγορεύει στους επιτρόπους (trustees) του Βρετανικού Μουσείου να επιστρέψουν οποιοδήποτε απόκτημα των συλλογών του. Είναι γνωστό εξάλλου ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ο ίδιος «φλερτάρουν» με τη λύση win-win, την οποία έχει υιοθετήσει με δηλώσεις του και ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Οσμπορν, ενώ ο κ. Μητσοτάκης έχει δηλώσει στο παρελθόν: «Μπορεί να βρεθεί μια win-win λύση, που θα οδηγήσει στην επανένωση των Γλυπτών και παράλληλα θα λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες που έχει το Βρετανικό Μουσείο» (τέλη Νοεμβρίου 2022 κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics).

Ο Ελληνας πρωθυπουργός, πάντως, στις πρόσφατες δηλώσεις του φάνηκε πιο μετριοπαθής από το παρελθόν, λέγοντας «πιστεύω ακράδαντα ότι η στιγμή της επιστροφής των Γλυπτών θα έρθει. Δεν μπορώ να το προσδιορίσω πότε, ούτε με τι ταχύτητα θα γίνει αυτή η επιστροφή. Διότι δεν νομίζω ότι μπορούμε να πιστέψουμε ότι αυτό θα γίνει από τη μια στιγμή στη άλλη. Αλλά δεν θέλω να μπω σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια, παρά μόνο να πω ότι η συζήτηση αυτή με το Βρετανικό Μουσείο παραμένει ενεργή».

Την ίδια στιγμή προκάλεσε αίσθηση το χθεσινό δημοσίευμα του Sky News, το οποίο κάνει λόγο για μυστική διπλωματία και τρεις «ιδιωτικές συναντήσεις» ανώτατων αξιωματούχων της κυβέρνησης Μητσοτάκη με επιτρόπους του Βρετανικού Μουσείου, με θέμα την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Για το θέμα ρώτησε η συντάκτρια της «Εφ.Συν.», Γεωργία Σάκκουλα, τον κυβερνητικό εκπρόσωπο κατά τη χθεσινή ενημέρωση των πολιτικών συντακτών. «Δεν υπάρχει συνάντηση ιδιωτική του πρωθυπουργού για τα Γλυπτά τις τελευταίες εβδομάδες, όπως έχει γραφτεί. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ισχύει, όμως, ότι είναι ένα διαρκές αίτημα, το οποίο ισχύει στο ακέραιο και συνεχίζουμε να το προβάλλουμε ως έθνος, ως κράτος, ως ελληνική κυβέρνηση, αλλά είναι μία διαδικασία με το Βρετανικό Μουσείο. Προφανώς θα είναι ένα από τα θέματα στη διμερή συνάντηση του πρωθυπουργού. Αλλά, όπως σας είπα και στην προηγούμενη ενημέρωση πολιτικών συντακτών, η ατζέντα περιλαμβάνει μια σειρά από άλλα θέματα για τον τουρισμό, για την οικονομία, για το μεταναστευτικό, για τις εξελίξεις και στη Μέση Ανατολή, αλλά και στην Ουκρανία, τα οποία προηγούνται γιατί έχουν να κάνουν με τη διμερή συνάντηση μεταξύ του Ελληνα πρωθυπουργού, του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Κιρ Στάρμερ, τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου. Από εκεί και πέρα, θα συνεχίσουμε να προβάλλουμε τη συγκεκριμένη διεκδίκηση. Είναι ένα διμερές ζήτημα με το Βρετανικό Μουσείο» απάντησε ο Παύλος Μαρινάκης. Στην ερώτηση του Documento, εάν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει κάποια συμφωνία που θα αναγνωρίζει την κυριότητα της Μεγάλης Βρετανίας επί των Γλυπτών, απάντησε «Οχι. Δεν πρόκειται να απεμπολήσουμε κανένα δικαίωμά μας και να υποχωρήσουμε στο πλαίσιο της διεκδίκησης, ειδικά ως προς το θέμα της κυριότητας».

Από το 2019 μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εργαλειοποιεί συστηματικά τα Γλυπτά του Παρθενώνα το οποίο από εθνικό ζήτημα το περιφέρει ως προσωπικό όραμα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Με άστοχες δηλώσεις, παρασκηνιακές κινήσεις, μακριά από τα επιστημονικά όργανα και την επίσημη διπλωματία κάθε λίγο και λιγάκι η υπόθεση εμφανίζεται σαν να είναι έτοιμη προς επίλυση.

Κι ενώ οι Εργατικοί και ο Στάρμερ είναι πιο θετικοί στην επιστροφή των Γλυπτών, απ’ ό,τι οι Συντηρητικοί και ο προκάτοχός του Ρίσι Σούνακ, οι Βρετανοί δεν φαίνονται διατεθειμένοι να αλλάξουν άμεσα και εύκολα την κυβερνητική πολιτική τους στο θέμα της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών. Τέλος να θυμίσουμε ότι πριν από ένα χρόνο, τέτοιες ημέρες πάνω κάτω (28/11/23), σε μια πρωτοφανή κίνηση, η Ντάουνινγκ Στριτ είχε ακυρώσει την προγραμματισμένη συνάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού με τον Ρίσι Σούνακ, ενώ είχαν προηγηθεί οι αποκαλύψεις παρασκηνιακών συναντήσεων και μυστικών διαβουλεύσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη και στελεχών της κυβέρνησης με τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Οσμπορν.