Βλέμματα και εκφράσεις μιας σύγχρονης Ιστορίας

Ο Μάριος Βαλασόπουλος είναι φωτογράφος. Ο Μάριος Βαλασόπουλος είναι ο φωτογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών». Ο Μάριος Βαλασόπουλος είναι, για μας τους συντάκτες, ο άνθρωπος που δεν θα πει «όχι» ακόμη κι αν τον καλέσουμε τελεταία στιγμή για να απαθανατίσει φωτογραφικά μια συνέντευξη ή ένα ρεπορτάζ δρόμου. Για εμάς είναι ο «Μάριε, σε παρακαλώ, μήπως μπορείς να...;». Για το αναγνωστικό κοινό είναι η εικόνα που συνοδεύει ένα ρεπορτάζ ή μια συνέντευξη. Τώρα, ο Μάριος κάνει την πρώτη του έκθεση φωτογραφίας, με τίτλο: «INTER - VIEWS: EFSYN PHOTOS 2012-2024».

Πρόκειται για έκθεση ατμοσφαιρικών φωτο-πορτρέτων ανθρώπων (διανοουμένων, επιστημόνων, καλλιτεχνών, ανθρώπων των Γραμμάτων και των Τεχνών δηλαδή) από τους οποίους έχουμε εμείς οι συντάκτες πάρει συνεντεύξεις και τους έχει φωτογραφήσει ο Μάριος.

«Είναι όλοι πολύ ευγενικοί και θετικοί», μας λέει ο ίδιος. «Πολλοί βέβαια δεν έχουν οικειότητα με το να φωτογραφίζονται, παρότι εκθέτουν εαυτόν συνεχώς στο κοινό. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια γνωστή Ελληνίδα ηθοποιό που μου είχε πει: "Είμαστε συνέχεια στο θέατρο και στην τηλεόραση, αλλά μόλις πάμε να μας βγάλουν μια φωτογραφία, τα κάνουμε όλα χάλια"», θυμάται και γελάμε. «Εκεί είναι που πρέπει να δημιουργήσεις ένα περιβάλλον ασφάλειας. Να τους κάνεις να νιώσουν άνετα, παρά τον ελάχιστο χρόνο που διαθέτεις για να τους φωτογραφίσεις». Η αλήθεια είναι πως ο Μάριος κάνει και πορτρέτα για τις συνεντεύξεις της εφημερίδας, αλλά και φωτορεπορτάζ δρόμου, καλύπτοντας από πορείες και διαδηλώσεις έως οποιοδήποτε περίεργο ή περίπλοκο ρεπορτάζ αναλάβει κάποιος συντάκτης. Για όλους μας ο Μάριος είναι πάντα εκεί. Από προσωπική εμπειρία, αυτά τα δώδεκα χρόνια στην «Εφημερίδα των Συντακτών» γνωρίζω πως δεν υπήρξε ούτε μία φορά που να ζήτησα τη συμβολή του και ας ήταν τελευταία στιγμή (κάτι που φυσικά μπορεί να συμβεί και διόλου σπάνια) ή να ήταν Σάββατο ή Κυριακή ή στο ρεπό του και να μου αρνήθηκε. Και αυτό το κάνει για κάθε συντάκτη της εφημερίδας μας, σε όλα τα τόσο διαφορετικά ρεπορτάζ.

«Η διαφορά ανάμεσα στο ελεύθερο φωτορεπορτάζ δρόμου και στη φωτογραφία πορτρέτου συνέντευξης είναι πως στη δεύτερη περίπτωση έχεις ελάχιστο χρόνο, δεν ξέρεις σε ποια διάθεση είναι ο άλλος, τι φωτισμό θα έχεις, σε ποιο χώρο θα βρεθείς… Και πρέπει να κερδίσεις την εμπιστοσύνη και την καλή διάθεση σε πολύ λίγο χρόνο». «Οπότε τι κάνεις;», τον ρωτάμε. «Κάνω τον σταυρό μου», μας λέει ο Μάριος γελώντας. «Θυμάμαι, μου λέει ένας κάποια στιγμή: "Καλά, δεν το έχω καθόλου με τη φωτογραφία!". Και του απαντάω: "Κι εγώ το ίδιο!". "Μα καλά, φωτογράφος δεν είσαι;". "Ε, έτσι τα 'φερε η ζωή", του απαντάω»… Ε, αυτός είναι ο Μάριος. Ο φωτογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών», όλα αυτά τα δώδεκα χρόνια συνεχούς καθημερινής παρουσίας της τόσο στην έντυπη όσο και στη διαδικτυακή μορφή της (πλέον και στην οπτικοακουστική).

«Είχα την τιμή και τη χαρά να απαθανατίσω φωτογραφικά ανθρώπους που δεν είναι πια στη ζωή και έδωσαν συνεντεύξεις σε σας, που ασχολείστε με το συγκεκριμένο πολιτιστικό και επιστημονικό ρεπορτάζ. Ανθρωποι όπως ο Τάκης Σπυριδάκης, ο Πέτρος Θέμελης, ο Κωνσταντίνος Τζούμας, ο Μηνάς Χατζησάββας, ο Γιάννης Φέρτης που χάσαμε πρόσφατα, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Αντόνιο Νέγκρι, ο Σταύρος Τσιώλης, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο Μάριος Ποντίκας κ.ά… Ανθρωποι που άφησαν βαρύ σημάδι στον πολιτισμό μας και όχι μόνο», μας λέει. Οσο για το πώς θα αποτιμούσε την εμπειρία του τόσα χρόνια στην «Εφ.Συν.», τονίζει: «Συνάντησα πολύ σημαντικούς ανθρώπους αυτά τα δώδεκα χρόνια. Ηταν πολύ σπουδαίο για εμένα. Κρίμα που έκλεισε μόνο ο μισός κύκλος… εννοώ πως έχουν γίνει πολύ δύσκολα και σημαντικά γεγονότα στην Ελλάδα ή με επίκεντρο την Ελλάδα αυτά τα χρόνια. Και έχει ξεκινήσει μια νέα περίοδος, μάλλον πολύ σκοτεινή… οπότε σε 12 χρόνια θα τα ξαναπούμε.

Και γι' αυτό να πούμε και το εξής: Η έκθεση είναι μισή. Θα έπρεπε να υπάρχουν και οι συνεντεύξεις για τις οποίες βγήκε η κάθε φωτογραφία. Αυτές έχουν σημασία. Αλλιώς μια φωτογραφία από μόνη της… αν δεν ήσασταν εσείς που παίρνετε τις συνεντεύξεις, πώς θα γνώριζα εγώ αυτούς τους ανθρώπους και θα τους φωτογράφιζα; Τα κείμενα έχουν σημασία, όχι οι φωτογραφίες. Ωστόσο, τώρα θα δείτε μόνο αυτές, αλλά ας ελπίσουμε να σταθούν έναυσμα ώστε να ψάξει κάποιος και το κείμενο που συνοδεύει τη φωτογραφία που τον ενδιαφέρει στο αρχείο της "Εφ.Συν.". Μην ξεχνάμε πως πρόκειται για μια εφημερίδα που έχει καλύψει και ως συνεντεύξεις και ως ρεπορτάζ τα τελευταία δώδεκα χρόνια που έχουν συγκλονίσει την Ελλάδα: κρίση, μνημόνια, ΣΥΡΙΖΑ, έξοδος από τα μνημόνια, διαπραγμάτευση, μετά Ν.Δ… όλα αυτά έχουν απαθανατιστεί και μέσα από τα λόγια και τα βλέμματα επιστημόνων, διανοητών, ανθρώπων του πολιτισμού και –τα βλέμματα έστω– τα βλέπουμε στην έκθεση. Αλλά το λέω συνέχεια και θα το ξαναπώ: Αυτή δεν είναι μια έκθεση φωτογραφίας δική μου. Αυτή είναι μια έκθεση φωτογραφίας της "Εφημερίδας των Συντακτών", που είναι συνεταιριστικό εγχείρημα και ανήκει σε όλους μας, συντάκτες και αναγνώστες, γιατί στη συγκεκριμένη εφημερίδα ο ένας δεν υπάρχει δίχως τον άλλο. Οχι, δεν είναι δική μου δουλειά αυτή η έκθεση – είναι των συντακτών της εφημερίδας»... Και αυτός είναι ο Μάριος.

—

Info: 19-20/4, 17.00-21.00, στο «Κ.Ο.Τ.Ε.S» (x Booze Cooperativa) στην Κολοκοτρώνη 57 (Μοναστηράκι, τηλ. 211-4053733). Τα εγκαίνια της έκθεσης είναι απόψε, στις 18.00. Την έκθεση έχουν επιμεληθεί οι: Μαριαλένα Μύρκα (creative director, σχεδιάστρια), Yolanda Νaranjo (εικαστική καλλιτέχνις) και ο Νίκος Λούβρος από το «Κ.Ο.Τ.Ε.S» (x Booze Cooperativa)