Βυθισμένα κατάλοιπα αρχαίων πλοίων με εμπορεύματα από την Ισπανία, την Ιταλία, την Αφρική και τα παράλια της Μικράς Ασίας, αμφορείς, αγγεία πόσης και άλλα αρχαιολογικά τεκμήρια εντοπίστηκαν στη θαλάσσια περιοχή της Κάσου και ήρθαν στο φως, από τη διεπιστημονική ομάδα Ελλήνων και ξένων ερευνητών που συμμετείχε στην υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα που ξεκίνησε το 2019 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2023.
Τα δέκα ναυάγια και τα σημαντικά ευρήματα που εντοπίστηκαν και χρονολογούνται από τα προϊστορικά χρόνια (3000 π.Χ.) μέχρι και την οθωμανική περίοδο, προσφέρουν πληροφορίες για την ιστορία της Κάσου αλλά και για την πολιτιστική κληρονομιά της Μεσογείου.
Η έρευνα πραγματοποιείται από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού το οποίο ανακοίνωσε, σήμερα, τα αποτελέσματα των τεσσάρων ερευνητικών αποστολών σε περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος «αξιοποιώντας αρχαιολογικά και ιστορικά τεκμήρια, πηγές, μαρτυρίες και αναφορές στο νησί της Κάσου, από την Ιλιάδα του Ομήρου μέχρι τα νεότερα χρόνια».
Συνολικά ανακαλύφθηκαν δέκα ναυάγια και σημαντικά μεμονωμένα ευρήματα, τα οποία χρονολογούνται ενδεικτικά από την προϊστορία (3000 π.Χ.), την Κλασική περίοδο (460 π.Χ.), τα Ελληνιστικά (100 π.Χ. έως 100 μ.Χ.) και τα Ρωμαϊκά χρόνια (200 π.Χ. - 300 μ.Χ.), τη Βυζαντινή περίοδο (800 - 900 μ.Χ.), έως τη μεσαιωνική και οθωμανική περίοδο.
Τα ευρήματα καταγράφηκαν και τεκμηριώθηκαν με σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους, ενώ πραγματοποιήθηκαν δειγματοληπτικές ανελκύσεις αρχαιολογικών αντικειμένων, η μελέτη των οποίων προσφέρει νέες πληροφορίες και αρχαιολογικά δεδομένα. Η διεπιστημονική ομάδα αποτελείται από Έλληνες και ξένους ερευνητές και καθηγητές, καταδυόμενους αρχαιολόγους, ιστορικούς, αρχιτέκτονες, τοπογράφους, συντηρητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές, κ.ά.
Η τέταρτη ερευνητική αποστολή ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2023 (10-26/10) και επικεντρώθηκε στην τεκμηρίωση του αρχαιολογικού υλικού. «Με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, λήφθηκαν περισσότερες από 20.000 υποβρύχιες φωτογραφίες, οι οποίες αξιοποιήθηκαν για τη μελέτη και τη σύνθεση ψηφιακών απεικονίσεων των ναυαγίων και των ευρημάτων, παρέχοντας πληθώρα πρωτογενών δεδομένων στη διεθνή επιστημονική κοινότητα» αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ και σημειώνει ότι ανάμεσα στα ευρήματα είναι: ισπανικός αμφορέας τύπου Dressel 20 με σφράγισμα στη λαβή του που χρονολογείται μεταξύ 150-170 μ.Χ., αγγεία πόσης, φιάλες τύπου terra sigillata, οι οποίες ανήκουν στη ρωμαϊκή εποχή με Αφρικανική προέλευση, λίθινη άγκυρα της Αρχαϊκής περιόδου, καθώς και άλλα σημαντικά αρχαιολογικά τεκμήρια. «Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά η χαρτογράφηση και βαθυμετρία του υφάλου Κάσου-Καρπάθου και της περιοχής του Καρπαθολιμνιώνα, με τη χρήση ηχοβολιστικού μηχανήματος πλευρικής σάρωσης. Τέλος, εντοπίστηκαν τα κατάλοιπα ναυαγίου της νεότερης περιόδου, πιθανόν της εποχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για ξύλινο σκάφος με μεταλλικά στοιχεία, το μέγεθος του οποίου υπολογίζεται στα 25μ.-30μ.»
Η αποτίμηση της συνολικής έρευνας, εμπλουτισμένη με πρωτότυπες μελέτες από ιστορικούς, αρχαιολόγους, συντηρητές και άλλους επιστήμονες θα αποτελέσουν το αντικείμενο ξενόγλωσσου συλλογικού τόμου που προγραμματίζεται να εκδοθεί στα τέλη του 2024 από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Τον Ιούνιο του 2024, προγραμματίζεται η επέκταση της έρευνας στη θαλάσσια περιοχή της Καρπάθου, η οποία αποτελεί ενιαίο γεωγραφικό σύνολο με την Κάσο.
Η υποβρύχια έρευνα αποτέλεσε το θέμα της κινηματογραφικής παραγωγής «Κατάδυση στην Ιστορία του Αιγαίου», της AORI FILMS, η οποία είναι διαθέσιμη (ελληνικά και αγγλικά) στο https://kasosproject.com/. Η ταινία πρόκειται να συμμετάσχει στο διαγωνιστικό τμήμα διεθνών φεστιβάλ αρχαιολογικών ταινιών, μεταξύ των οποίων το Τhe Archaeology Channel International Film Festival στην Αμερική και το Firenze Archeofilm Festival στην Ευρώπη.
Το ερευνητικό έργο (2019-2023) χρηματοδοτήθηκε από τον Δήμο Ηρωικής Νήσου Κάσου, την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, την Κασιακή Αδελφότητα Αμερικής, την MaP Ltd, τις Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ, τον Carton Hoye, το Baltic Exchange Charitable Foundation, την ΤΕΚΑΛ ΑΕ, την REVOIL ΑΕΕΠ, την Trip Tailors ΟΕ αλλά και ιδιώτες.
Παράλληλα, υποστηρίχτηκε από τον Δήμο Ηρωικής Νήσου Κάσου, τις εταιρείες Asso.subsea, HELLENiQ ENERGY, Blue Star Ferries, Apnea, MaP, Ελληνικά Καλώδια, Aquatec, Eurobrokers, αλλά και τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής ΟΦΥΠΕΚΑ και το Ναυτικό Μουσείο Νορβηγίας (Norwegian Maritime Museum).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας