«Αγωνιώ για την Αρχαιολογική Υπηρεσία»

Η Μαρία Βλαζάκη μιλάει για την απομάκρυνσή της από το ΥΠΠΟ. Το νέο οργανόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού που τέθηκε σε εφαρμογή στις 28 Οκτωβρίου έχει προκαλέσει αναστάτωση στους κόλπους του. Η μείωση των οργανικών μονάδων του κατά 40% εντάσσεται στη μνημονιακή υποχρέωση της χώρας και εφαρμόζεται σε όλα τα υπουργεία με σκοπό τον περιορισμό των πόρων.

Στην περίπτωση του ΥΠΠΟ ωστόσο, οι συγχωνεύσεις των εφορειών (προϊστορικών, κλασικών και βυζαντινών αρχαιοτήτων) και οι μετακινήσεις προσώπων έχουν άμεση αντανάκλαση στο έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, τη διαχείριση και ανάδειξη των μνημείων και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ προκαλούνται και εμπλοκές σε έργα των ΕΣΠΑ.

Οι αλλαγές δεν έγιναν βάσει αξιολόγησης προσώπων, αφού ο νέος νόμος μιλάει για τοποθετήσεις και όχι κρίσεις, ούτε με σκοπό ένα πιο ευέλικτο και λειτουργικό σχήμα υπηρεσιών στο υπουργείο Πολιτισμού.

«Ο νέος οργανισμός έγινε υποχρεωτικά με εντολή της τρόικας. Οπότε δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ευέλικτο, αλλά για υποχρεωτικό σχήμα», λέει η Μαρία Ανδρεαδάκη -Βλαζάκη, η οποία μέχρι τις 27 Οκτωβρίου ήταν γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού. Με την εφαρμογή του νέου οργανισμού, αντικαταστάθηκε χωρίς να προηγηθούν οι σωστές διαδικασίες, γι' αυτό και προσέφυγε στη Δικαιοσύνη. Η απομάκρυνσή της έπειτα από 37 χρόνια υπηρεσίας συνδέεται με την ανυπάκουη στάση της, να μην προχωρήσει δηλαδή σε αξιολόγηση των υπαλλήλων της υπηρεσίας.

«Θα πρέπει να ρωτήσετε την πολιτική ηγεσία του υπουργείου για τους λόγους της απομάκρυνσής μου. Ασφαλώς ένας είναι ότι δεν υπέγραψα τον επιμερισμό για την αξιολόγηση των υπαλλήλων. Αντίθετα έστειλα επιστολή στον υπουργό όπου του εξέθετα τις απόψεις μου και γιατί δεν πρέπει να προχωρήσει ο επιμερισμός», λέει στην «Εφ.Συν.». «Δεν έγινε σωστά η διαδικασία και δεν με αφορά η τροπολογία που πέρασε στον νόμο για τα οικονομικά των κομμάτων».

Γιατί αποφάσισε να μην προχωρήσει στη διαδικασία αξιολόγησης; «Το 90% των υπαλλήλων της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, από τους 5.300, είχε καταθέσει υπεύθυνη δήλωση ότι δεν θα προχωρήσει σε αυτοαξιολόγηση. Θεωρούσα ότι ο τρόπος αξιολόγησης -όχι η αξιολόγηση, χρειάζεται να γίνεται στις υπηρεσίες- με την ποσόστωση που έχουν βάλει δεν είναι σωστός. Οταν μάλιστα έχει ανακοινωθεί ότι του χρόνου θα αλλάξει γιατί και οι ίδιοι βλέπουν ότι δεν ευσταθεί το μέτρο, δεν μπορούσα προσωπικά να προκαλέσω όλη αυτή την αναστάτωση στην υπηρεσία και μάλιστα προς το τέλος του χρόνου».

Στέλεχος του υπουργείου επί σειρά ετών, χαίρει της εκτίμησης και της εμπιστοσύνης των συναδέλφων της. Αρχαιολόγος και ανασκαφέας με έργο καταξιωμένο στην ελληνική και διεθνή αρχαιολογική κοινότητα, πώς αισθάνεται η Μαρία Βλαζάκη καθώς από τη μια μέρα στην άλλη εγκατέλειψε τη θέση της;

«Την ελευθερία που νιώθω τώρα θα ήθελα να την έχω νιώσει πολύ νωρίτερα. Ειλικρινά το χρέος μου απέναντι στην Αρχαιολογική Υπηρεσία με έκανε να περιμένω την κρίση των γενικών διευθυντών όπως πρέπει να γίνεται, με βάση τον Υπαλληλικό Κώδικα. Πονώ και αγωνιώ για την υπηρεσία γιατί τώρα εφαρμόζεται ένας νέος οργανισμός και θεωρώ ότι σ’ αυτό το μεταβατικό στάδιο θα μπορούσα να προσφέρω περισσότερα από ποτέ, πάλι περιμένοντας την κρίση των γενικών διευθυντών. Ακόμα και το διάστημα που ήμουν αναπληρώτρια γενική διευθύντρια, αυτό έγινε με το αδιάβλητο κριτήριο της επετηρίδας και της αρχαιότητας της θέσης, όπως ορίζει ο Υπαλληλικός Κώδικας. Θυμάμαι με βαθιά συγκίνηση πόσο θετικά χαιρετίστηκε το 2009 ο διορισμός μου ως αναπληρώτριας γενικής διευθύντριας, από όλη την επιστημονική κοινότητα, τους ανθρώπους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας αλλά και τους πανεπιστημιακούς συναδέλφους και ερευνητές. Γι' αυτή την υπηρεσία και αυτούς τους συναδέλφους θεώρησα βαρύ το χρέος να παραμένω και να στηρίζω την υπηρεσία και τις αρχαιότητες με όλες μου τις δυνάμεις».

Θεωρεί, όπως και άλλα στελέχη του υπουργείου, ότι με την εφαρμογή του νέου οργανισμού κινδυνεύουν τα έργα του ΕΣΠΑ; «Θέλει πολλή δουλειά και γι' αυτό ζήτησα να γίνει η εφαρμογή μετά το τέλος των έργων ΕΣΠΑ ή τουλάχιστον στο τέλος του χρόνου ώστε να έκλεινε το οικονομικό έτος. Οπωσδήποτε οι συνάδελφοι θα δώσουν όλες τις δυνάμεις τους για να υλοποιηθούν τα έργα του ΕΣΠΑ, αλλά σίγουρα προκαλούνται προβλήματα. Τα ζητήματα είναι σύνθετα κι αυτό που ξέρω είναι ότι χρειάζεται πολύ προσωπικό η Αρχαιολογική Υπηρεσία για την προστασία των μνημείων. Με τις συνταξιοδοτήσεις και την εφεδρεία βρίσκεται σε δύσκολη θέση».

Η Μαρία Βλαζάκη πληροφορήθηκε επίσημα την απομάκρυνσή της ενώ βρισκόταν στο Μιλάνο και έδινε διάλεξη για το ανασκαφικό έργο της που συνεχίζεται στα Χανιά. Εκεί όπου η σκαπάνη έφερε στο φως το σημαντικότερο μινωικό και μυκηναϊκό ανακτορικό κέντρο στη δυτική Κρήτη όπου ανακαλύφθηκαν και ίχνη ανθρωποθυσίας. Είχε προηγηθεί διάλεξη για το ίδιο θέμα στο Βέλγιο και ακολούθησε μετά το Μιλάνο το Λονδίνο.

Το βράδυ της περασμένης Πέμπτης μίλησε στην κατάμεστη αίθουσα διαλέξεων του King’s College στο Λονδίνο, προσκεκλημένη από την Greek Archaeological Committee (UK). Θέμα της, «Achaeans in Khania, Western Crete» («Αχαιοί στα Χανιά, Δυτική Κρήτη»).

«Ηταν μεγάλη τιμή για μένα να παρουσιάσω στην ετήσια διάλεξη τα ευρήματα των τελευταίων χρόνων από την ανασκαφή στα Χανιά», μας λέει. «Το θέμα της διάλεξης ήταν η έλευση και εγκατάσταση των Αχαιών στην Κυδωνία και ο εντοπισμός της εισαγωγής μυκηναϊκών στοιχείων στη ζωή των Μινωιτών, ειδικά στην αρχιτεκτονική, κοσμική και ταφική, την κεραμική, τη μικροτεχνία, τη λατρευτική πρακτική».

Στην ανασκαφή που ξεκίνησε από τον Γιάννη Τζεδάκη, συμμετέχει η Μαρία Βλαζάκη από τα φοιτητικά χρόνια της. Από το 2005 ανέλαβε επικεφαλής κι ανάμεσα στα ευρήματα είναι οι πήλινες πινακίδες Γραμμικής Β, που πιστοποιούν τη χρήση της ελληνικής γλώσσας και τη λατρεία του Δία και του Διόνυσου, οι τάφοι Μυκηναίων πολεμιστών και αρχηγών στο νεκροταφείο της Κυδωνίας με πλούσια κτερίσματα.

Επίσης, ο εντοπισμός του μυκηναϊκού ανακτορικού συγκροτήματος, όπου διεξάγονταν τελετουργίες και τα ίχνη ανθρωποθυσίας νεαρής γυναίκας, πιθανόν ως προσφοράς των τρομοκρατημένων κατοίκων για τον εξευμενισμό των χθόνιων δυνάμεων, μετά τους ισχυρούς σεισμούς που έπληξαν τα Χανιά στις αρχές του 13ου αιώνα π.Χ.