Ενα ζευγάρι φωτογραφίζεται στην παραλία της Κοπακαμπάνα φορώντας στολές αστροναυτών, σχολιάζοντας σκωπτικά την επιβολή των υγειονομικών κανόνων την περίοδο της πανδημίας. Παραμορφωμένα πορτρέτα πολιτικών ηγετών και άδεια κοινοβουλευτικά έδρανα συνυπάρχουν με φωτογραφίες από οικογένειες Ρομά, με την παραδοξότητα της αμερικανικής κοινωνίας και τις επιπτώσεις του Brexit στην καθημερινότητα των απλών πολιτών. Ιστορικές φωτογραφίες από τον Μάη του ’68 στο Παρίσι, σκηνές διαμαρτυρίας και διαδηλώσεις από την Ουγγαρία, την Αθήνα, την Ινδία, την Αυστρία και το Ρίο Ντε Τζανέιρο «συνομιλούν» και με άλλα στιγμιότυπα που καταγράφουν τη ραγδαία άνοδο λαϊκιστικών κομμάτων και ακροδεξιών κινημάτων διεθνώς.
Αυτές είναι μόνο λίγες από τις φωτογραφικές ιστορίες που αποτυπώνονται στην κεντρική έκθεση της Thessaloniki PhotoBiennale 2023 με τίτλο «Το φάντασμα του λαού», που εγκαινιάζεται απόψε στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, δίνοντας επίσημα το εναρκτήριο λάκτισμα σε μια διοργάνωση που καλά κρατεί εδώ και 36 χρόνια και δικαίως αναγνωρίζεται ως ένα από τα παλαιότερα φωτογραφικά φεστιβάλ της Ευρώπης. Η φετινή PhotoBiennale χαρακτηρίζεται από ένα πολυθεματικό πρόγραμμα 25 εκθέσεων, με τη συμμετοχή 100 και πλέον φωτογράφων από 18 χώρες, καθώς και εκδηλώσεων λόγου, δράσεων ανοιχτών στο κοινό και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, που θα φιλοξενηθούν σε 19 μουσεία, χώρους πολιτισμού και αίθουσες τέχνης στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα για τέσσερις μήνες.
Η κεντρική έκθεση υπό την επιμέλεια του ιστορικού της τέχνης και θεωρητικού της φωτογραφίας Julian Stallabrass και με τη συμμετοχή 25 καλλιτεχνών από διαφορετικές χώρες (Βραζιλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ινδία, Ιταλία, Πολωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, κ.α.) διερευνά τις πολλές διαφορετικές πτυχές του λαϊκισμού μέσα από τη φωτογραφία και το βίντεο. Καθώς το φάντασμα του λαϊκισμού στοιχειώνει τον πλανήτη, οι άνθρωποι πίσω από τον φακό κάνουν τη δική τους προσέγγιση. «Ορισμένοι καταγράφουν τους λαϊκιστές ηγέτες και τους οπαδούς τους και όσους, αντίθετα, αναδεικνύονται εχθροί για τα λαϊκά ή λαϊκιστικά κινήματα· ορισμένοι εισφέρουν σατιρικές απόψεις της γελοιότητας που εμφανίζουν οι απολυταρχικοί ηγέτες και το πολιτικό παραλήρημα που γεννούν· άλλοι κάνουν επιτελέσεις λαϊκισμού ή ακτιβιστικό έργο αλληλεγγύης σε κινήματα διαμαρτυρίας· άλλοι πάλι κάνουν εννοιακά έργα για τον λαϊκισμό και τη βαθιά οικονομική κρίση από την οποία απέκτησε δύναμη».
Το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, πάλι, φιλοξενεί έναν σπουδαίο ντανταϊστή, τον Μαν Ρέι, παρουσιάζοντας 38 εκτυπώσεις από τις πιο χαρακτηριστικές φωτογραφίες γυμνών του. «Πρόκειται για αναπαραστατικά γυμνά που με την ανεπανάληπτη τεχνική του Man Ray, υπερβαίνουν την ανθρώπινη σάρκα και εισέρχονται σε μια ονειρική διάσταση μεταφέροντας τον θεατή στο υπερρεαλιστικό σύμπαν του δημιουργού τους», επισημαίνει η επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Τσαντσάνογλου για τον γεννημένο στις ΗΠΑ, Ρωσοεβραίο φωτογράφο. «Γνωστά γυναικεία μοντέλα του όπως η Kiki de Montparnasse, η Ady, η Natasha, η γνωστή καλλιτέχνιδα Meret Oppenheim, η φωτογράφος Berenice Abbott, αλλά και ανδρικά μοντέλα όπως ο Jean Charles Worth και ντραγκ κουίν όπως η Barbette σηματοδοτούν, μέσα από την πρωτοποριακή τέχνη του Man Ray, την εξουσιαστική θηλυκότητα στη νέα μοντέρνα εποχή των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα».
Παράλληλα, το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης υποδέχεται έξι ατομικές εκθέσεις (Amina Kadous, Βίκη Γεωργίου, Martin Parr, Βαγγέλης Τάτσης, Emmanuel Angelicas, Lina Geoushy) με ιδιαίτερες φωτογραφικές ιστορίες από τη Δυτική Αττική ώς το Κάιρο της Αιγύπτου και το Σίδνεϊ της Αυστραλίας.
Στο ίδιο μουσείο, παρουσιάζεται η εκδοτική ιστορία φωτογραφικών βιβλίων των τελευταίων 23 ετών στην Ελλάδα, ενώ 14 καλλιτέχνες/φωτογράφοι από την Ιαπωνία δίνουν το στίγμα τους στην ενότητα των ομαδικών εκθέσεων.
Ακόμα, στο παράρτημα Θεσσαλονίκης του Πολεμικού Μουσείου, η Marta Bogdańska επικεντρώνεται σε αρχειακές φωτογραφίες ζώων που εργαλειοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια πολέμων από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τη δεκαετία του 1970, σε ρόλο μαχητών, κατασκόπων, ηρώων.
♦ Πληροφορίες: Ολο το πρόγραμμα της διοργάνωσης στο www.photobiennale-greece.gr
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας