Λέγαμε προτού εισβάλει η κρίση στη χώρα (αλλά και πολύ νωρίτερα) ότι η εκτράχυνση του φιλελευθερισμού, η επίθεση του κράτους εναντίον της κοινωνίας (ο πόλεμος!) θα μας έδινε την ευκαιρία να επαναστοχαστούμε, να κοιτάξουμε μέσα μας, αλλά και δίπλα μας. Θεωρήσαμε ότι η αλληλεγγύη θα επανέκαμπτε και ότι θα συγκρατούσαμε τον άκρατο καταναλωτισμό και θα συντρίβαμε τα δήθεν, τον αρνητικό εγωισμό και τα πολλά συμπαρομαρτούντα όλων αυτών. Ελπίσαμε ακόμη ότι η νέα μορφή στη δομή κοινωνίας θα βοηθούσε στην ανάπτυξη νέου ψυχισμού, θα άπλωνε πιο ανθρώπινες συνθήκες. Αυτά μας έλεγαν οι παλιοί αλλά και οι νέοι μαρξιστές. Εγινε τίποτα απ’ όλα αυτά;
Το θετικό ήταν ότι η κοινωνία αντέδρασε· όχι όλη. Αλλιώς: ικανά κομμάτια της κοινωνίας, κινούμενα έξω από κομματικούς μηχανισμούς, πρόταξαν ένα άλλο εγώ, πιο συλλογικό, πιο ήπιο. Ομάδες ξεφύτρωσαν από τις γειτονιές διεκδικώντας τον δημόσιο χώρο, προβάλλοντας μια άλλη κοινωνική διάρθρωση. Εργαζόμενοι που απολύθηκαν στεγνά από τους εργοδότες πήραν τα όπλα της αυτοδιαχείρισης και της αυτοδιεύθυνσης, παρουσίασαν τη δική τους πρόταση σαν άμυνα απέναντι στη φιλελεύθερη, καπιταλιστική λαίλαπα. Νέοι επιστήμονες προσφέρθηκαν εθελοντικά να βοηθήσουν τους κατατρεγμένους και απελπισμένους. Κοινωνικά ιατρεία, φαρμακεία, παντοπωλεία, διδακτήρια ανεφάνησαν στο πανελλήνιο ανακουφίζοντας εν τινι μέτρω τους πάσχοντες. Δημοσιογράφοι που είχαν επαναπαυθεί στις αμοιβές της κρατικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης και απολύθηκαν με φασιστικού τύπου απόφαση της κυβέρνησης, αντελήφθησαν αίφνης ότι η θέση τους είναι δίπλα στην κοινωνία κι έπαψαν να είναι τα παπαγαλάκια της εξουσίας (ertopen).
Κι άλλα (πλατείες και λοιπά, που όμως εξανεμίστηκαν)· φευγαλέα και αδύναμα πολιτικά. Ολα τούτα, όμως, ήλθαν από τα «κάτω» με μια δυναμική για «απάνω», όχι την εξουσία, αλλά για μια οριζόντια, κυκλική αυτοδιεύθυνση. Φρένο στην εξάπλωση όλων αυτών των νέων μορφών δημοκρατίας, θα λέγαμε, έβαλε το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, το μόνο που ήταν ικανό να χτυπήσει την εξουσία και να την καταλάβει, όπως κι έγινε. Αυτό που πρέσβευαν τα εναλλακτικά κινήματα, όμως, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το κράτος, όσο κοινωνικό κι αν θέλει αυτό να εμφανίζεται, αφού είναι άνωθεν εξαναγκασμός, με ποιμαντικές διαθέσεις.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να συγκρουστούν με τη νέα κυβέρνηση. Αυτό που μπορεί να γίνει -είναι και πρόταση πολλών διανοητών (Λακλάου, Χαρτ, Νέγκρι κ.ά.)- είναι μια συνεργασία υπό μορφήν πιέσεων προς την κυβέρνηση, η διασφάλιση δημόσιων χώρων, μια φιλική, τέλος, σχέση με την κυβέρνηση που θα μπορούσε να υποστηρίξει αυτόνομες κινήσεις και δραστηριότητες για εγκαθίδρυση μικρών, αμεσοδημοκρατικών κοινωνιών.
Μπορεί να μην αλλάζει, ανά τους αιώνες, ο ψυχισμός του ανθρώπου, διαμορφώνονται όμως νέες κάθε φορά κοινωνικές συνθήκες που επηρεάζουν αυτόν τον ψυχισμό και κάνουν πολλούς ανθρώπους καλύτερους, εισάγοντας νέα δομή συναισθημάτων. Κι έτσι το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έλθει σε άμεση επαφή με την κοινωνία, τη νέα κοινωνία των «κάτω»· κι έτσι βλέπουμε άπαντες διαφορετικά τη δημοκρατία, ξεχνάμε λενινιστικές και φιλελεύθερες ηγετικές πρακτικές, πεφωτισμένες μειοψηφίες και λοιπά. Εντάξει, όχι όλοι. Κι αυτό δεν είναι λίγο, εντούτοις...
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας