Ανθρωπος τεχνολογικών σπηλαίων

Σαν προϊστορικό απολίθωμα κοιτά το κινητό μου τηλέφωνο η πιτσιρικαρία που συναναστρέφομαι καθημερινά στη δουλειά. Μοντέλο δωδεκαετίας, χωρίς οθόνη αφής φυσικά, από αυτά που η φοβερή καινοτομία τους την εποχή εκείνη ήταν ότι χωράγανε στην τσέπη.

Τους κάνω πλάκα σαν τους θωρώ στο διάλειμμα των μαθημάτων βυθισμένους μες στις οθόνες τους, καθισμένοι δίπλα ο ένας με τον άλλον μα και τόσο απομακρυσμένοι συνάμα. Τάχα προσπαθώ ν’ ανοίξω κι εγώ εφαρμογές στο κινητό μου πατώντας επίμονα με το δάχτυλο στην οθόνη και παραπονιέμαι, όταν φυσικά αποτυγχάνω, ότι η συσκευή μου είναι πάλι χαλασμένη.

Σπανίως πια κρατά ο κόσμος την ίδια τηλεφωνική συσκευή για περισσότερο από δυο - τρία χρόνια και το διάστημα μάλλον θα ήταν ακόμα μικρότερο αν δεν υπήρχαν οι οικονομικές στεναχώριες της εποχής.

Μια ολόκληρη οικονομία δομήθηκε σ’ αυτό το εμπόριο υψηλής τεχνολογίας που δημιουργεί καινούργιες ανάγκες, ελάχιστες πραγματικές και πάμπολλες επίπλαστες.

Θα τις καλύψουν καινούργια αναλώσιμα προϊόντα που θα έχουν βραχύ χρόνο ζωής, μιας και σύντομα θ’ αποκαθηλωθούν από τα επόμενα μοντέλα που περιμένουν τη σειρά τους να βγουν στην αγορά και να φέρουν κέρδη.

Συνεχής είναι η αναζήτηση των εταιρειών για καινούργιες πατέντες και εφαρμογές, αδιάκοπη και η δουλειά του μάρκετινγκ που προσπαθεί να πείσει τον καταναλωτή ότι η νέα μηχανή που τον περιμένει στο ράφι κι η νέα εφαρμογή που θα βρει καρφιτσωμένη στο διαδίκτυο θ’ αλλάξουν άρδην τη ζωή του.

Κι αν η διεύρυνση της προσβασιμότητας σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας μπορεί να χαρακτηριστεί θετική εξέλιξη, όλη αυτή η υπερβολή –στα όρια της φούσκας– χάριν του κέρδους δεν παύει να γεννά ζητήματα προς προβληματισμό.

Η κατασπατάληση των φυσικών πόρων δεν γίνεται να προσπεραστεί· αρκετές από τις συσκευές αυτές χρησιμοποιούν δυσεύρετα μέταλλα, επιβλαβή πλαστικά και γενικά η κατασκευή κι η χρήση τους είναι εξαιρετικά ενεργοβόρες.

Για ν’ αντιληφθούμε την έκταση του θέματος, αρκεί να ψάξει ο καθένας μας στα ντουλάπια του ώστε να συνειδητοποιήσουμε πόσα τηλέφωνα, φορτιστές, φορητούς υπολογιστές και κάθε είδους «γκάτζετ» έχουμε παραπεταμένα και σε αχρησία, όπως επίσης πόσες πρίζες γύρω μας είναι κατειλημμένες από σχετικά μηχανήματα.

Κυριότερα, όμως, άλλαξε δραματικά κι απότομα η θέαση κι η ερμηνεία του κόσμου από τον άνθρωπο τα τελευταία χρόνια. Η επαφή με το περιβάλλον, η φιλία, η κοινωνικότητα, η σχέση κι η επικοινωνία με τους γύρω μας, η σφαίρα των συναισθημάτων, όλα επηρεάστηκαν καταλυτικά από αυτή την κερδοφόρα «επανάσταση» της οθόνης.

Πρώτη φορά, ενδεχομένως, η ανθρωπότητα βιώνει μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα τόσες μεταβολές στον τρόπο που συνήθιζε να ζει. Κι αυτές οι καινούργιες συνήθειες δεν προλαβαίνουν να εμπεδωθούν από τους ανθρώπους, καθότι μεταβάλλονται συνεχώς και ακατάπαυστα, κάτι που δεν συνέβη ποτέ ξανά στην Ιστορία.

Προσωπικά, κανένα λόγο δεν βρίσκω για ν’ αλλάξω κινητό τηλέφωνο, εκτός κι αν φθαρεί κάποια στιγμή ανεπανόρθωτα και δεν υπάρχει άλλο περιθώριο μαστορέματος. Τηλεφωνεί κανονικά, δέχεται και στέλνει μηνύματα κειμένου, όλα καλά λοιπόν, κι ας έχει σε καναδυό μεριές κολλημένο σελοτέιπ, απομεινάρι μιας αυτοσχέδιας επιδιόρθωσης ενός σπασμένου πλαισίου έπειτα από μια γενναία πτώση κάποτε.

Μπορεί αυτή μου η εμμονή να οφείλεται σε αναχρονιστική αντίληψη του κόσμου, σε οπισθοδρομική νοοτροπία, σε τσιγκουνιά και συντηρητισμό ή να πρόκειται για μεγαλειώδη επαναστατική πράξη και πρότυπη οικολογική συμπεριφορά, αναλόγως την οπτική.

Οπως και να ’χει, κόπιασα αρκετά για να εξοικειωθώ με την πληκτρολόγηση μηνυμάτων με «τυφλό» σύστημα –χωρίς δηλαδή να κοιτάζω την οθόνη, κάτι που δύσκολα γίνεται σε συσκευές με οθόνη αφής– και σκοπεύω να απολαύσω αυτή την επίκτητη δεξιότητά μου πριν την πετάξω στον κάδο των ιστορικών αχρήστων.