Ακόμη και αν σήμερα, κατά τη συνάντηση στο Μαξίμου του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τους εκπροσώπους των αγροτών, γίνουν δεκτά όλα τα αιτήματα, που έχουν τεθεί από τους εξεγερμένους παραγωγούς, δεν πρόκειται να λυθεί το μέγα αγροκτηνοτροφικό πρόβλημα της χώρας.
Δημιουργήθηκε το πρόβλημα από την άστοχη Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) που εφαρμόστηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και από τη διάλυση του συνεταιριστικού κινήματος, το οποίο υπονομεύτηκε από τον κομματισμό και από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
Πώς να λυθεί το πρόβλημα, όταν φτάσαμε σήμερα να εισάγουμε το 70% των αγροκτηνοτροφικών προϊόντων που καταναλώνουμε; Αναλυτικά στοιχεία για την κατάρρευση τα τελευταία 30 χρόνια της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής της χώρας έδωσε με άρθρο του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» («Αγροτικό ζήτημα και παραγωγική ανασυγκρότηση», 17 Φεβρ. 2016) ο βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ οικονομολόγος Γιάννης Καραγιάννης, ο οποίος ελπίζει ότι το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ 2014-2020) θα ανοίξει τον δρόμο για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.
Εύλογο το ερώτημα: πώς φτάσαμε στην κατάρρευση και στην εγκατάλειψη της αγροκτηνοτροφικής παραγωγής, του μεγάλου αυτού πυλώνα της οικονομίας μιας χώρας με τόσες δυνατότητες; Μία αιτία είναι οι κοινοτικές επιδοτήσεις. Ο γεωργοκτηνοτροφικός κόσμος στράφηκε στην παραγωγή των επιδοτούμενων προϊόντων και εγκατέλειψε τα μη επιδοτούμενα παραδοσιακά προϊόντα. Αλλά και πολλές επιδοτήσεις δεν τις διεκδικούν οι παραγωγοί, διότι χρειάζονται οι κατάλληλοι μηχανισμοί.
Για παράδειγμα, χάνεται η επιδότηση τυποποίησης του ελαιολάδου, επειδή οι περισσότεροι συνεταιρισμοί δεν έχουν κατασκευάσει εμφιαλωτήρια. Το 90% της επιδότησης για την εμφιάλωση του ελληνικού ελαιολάδου το εισπράττουν Ιταλοί και Ισπανοί μεγαλέμποροι, οι οποίοι αγοράζουν χύμα το 90% της παραγωγής μας, το εμφιαλώνουν και το διακινούν στη διεθνή αγορά!
Μια άλλη αιτία είναι η εγκατάλειψη της υπαίθρου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο που άνοιξαν την πληγή της μετανάστευσης στο εξωτερικό και την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στις μεγάλες πόλεις. Ετσι φτάσαμε στο Λεκανοπέδιο της Αττικής να έχει συγκεντρωθεί ο μισός πληθυσμός της χώρας.
Η εγκατάλειψη της χειρωνακτικής εργασίας από τους Ελληνες είναι μια ακόμη αιτία. Το πρόβλημα των εργατικών χεριών αντιμετωπίστηκε με τους Τσιγγάνους, τους Αλβανούς, τους Πακιστανούς και άλλους ξένους εργάτες και έτσι για αρκετά χρόνια δεν έμειναν αμάζευτα στα δέντρα και στα χωράφια τα φρούτα, οι ελιές, οι φράουλες κ.λπ.
Μια πολύ σοβαρή αιτία της κατάρρευσης της παραγωγής είναι και οι χαμηλές τιμές, που δίνουν στον παραγωγό οι μεσάζοντες έμποροι, τιμές που είναι πολύ κάτω από τις τιμές που πληρώνει ο καταναλωτής, θύμα και αυτός των κερδοσκόπων.
Υπεύθυνοι γι' αυτό είναι οι παραγωγοί, που εγκατέλειψαν τους συνεταιρισμούς, όταν μάλιστα είχαν φτάσει στην τυποποίηση των προϊόντων, στη μεταποίηση και στη διακίνησή τους μέσω συνεταιριστικών εταιρειών και σουπερμάρκετ καταναλωτών στα επαρχιακά κέντρα έως και στις μεγάλες πόλεις.
Το συνεταιριστικό αγροτικό κίνημα μετά τη δικτατορία απογειώθηκε υπό την ηγεσία του πρωτοπόρου συνεταιριστή και πολιτικού Αλέξανδρου Μπαλτατζή και των στελεχών του, που είχαν απολυθεί από τη χούντα και επανήλθαν στις θέσεις τους. Από τους πρώτους στόχους του κινήματος ήταν η αναμέτρηση με τα μεγάλα ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα, τα οποία έθιγε η ανάπτυξη των συνεταιρισμών.
Είχε πει ο Αλεξ. Μπαλτατζής: «Προσκόπτομεν εις συμφέροντα ομάδων ανθρώπων διά τους οποίους οι συνεταιρισμοί αποτελούν απειλήν. Οι πολέμιοί μας είναι μεν αριθμητικώς ολίγοι, αλλά οικονομικώς και πολιτικώς πανίσχυροι». Χαρακτήριζε «πολέμιους» τους κάθε είδους μεσάζοντες που εκμεταλλεύονται τους παραγωγούς και τους καταναλωτές.
Το 1977, με στόχο να παραμεριστούν οι μεσάζοντες και να διευκολυνθεί η διακίνηση προς την κατανάλωση των παραγόμενων από τις συνεταιριστικές βιομηχανίες προϊόντων, ιδρύθηκε εταιρεία «Διανομών» όπως και σουπερμάρκετ καταναλωτών-μετόχων.
Την ίδια περίοδο έγινε προσπάθεια ίδρυσης συνεταιριστικής εταιρείας για την καθετοποιημένη αξιοποίηση των δημητριακών με τη δημιουργία βιομηχανίας ζωοτροφών και αλευροβιομηχανίας στην περιοχή του Πόρτο Λάγος.
Η γραφειοκρατία και οι πιέσεις ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων ματαίωσαν την προσπάθεια. Το 1978, μετά από σκληρή μάχη με την τότε κυβέρνηση, ο Μπαλτατζής πέτυχε να ιδρύσει Συνεταιριστική Ασφαλιστική Εταιρεία, που αντιμετώπισε πόλεμο από την Αγροτική Τράπεζα, η οποία για να χορηγήσει δάνεια σε συνεταιρισμούς και αγρότες απαιτούσε να ασφαλιστούν στη δική της ασφαλιστική εταιρεία.
Παρά τις οικονομικές και πολιτικές αντιδράσεις, το συνεταιριστικό κίνημα πέτυχε να ιδρύσει την ίδια περίοδο στη Θράκη και την Ανατολική Μακεδονία μεγάλες βιομηχανίες για την κονσερβοποίηση της ντομάτας, την επεξεργασία της πατάτας, την επεξεργασία κρέατος, την παραγωγή τσιγάρων, την παραγωγή γαλακτομικών προϊόντων. Για την προώθηση των συνεταιριστικών προϊόντων ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Μπαλτατζή και διαφημιστική εταιρεία.
Δυστυχώς ο κομματισμός κατάφερε να διαβρώσει αυτό το τεράστιο έργο και να φτάσουμε στην κατάρρευση της αγροκτηνοτροφικής μας παραγωγής. Είναι δυνατή η «ανάσταση» του αγροτικού συνεταιριστικού κινήματος για να μπει η χώρα στον δρόμο της ουσιαστικής ανάπτυξης και να αναγεννηθεί η ύπαιθρος;
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας