Αλλού η Ελλάδα κι αλλού οι μύθοι της

Το κιτς συνοδεύει διαχρονικά τις τουριστικές μας καμπάνιες. Αυτή της Ολγας Κεφαλογιάννη κατάφερε να περιλάβει στιγμιότυπα από τους Ολυμπιακούς του Χίτλερ, αλλά και να εξαφανίσει κάθε ίχνος ζωής από τη σύγχρονη Ελλάδα. Αντίθετα, αγάλματα θεών και ηρώων ξεπηδάνε συνεχώς πελώρια, σαν φαντάσματα.

Η φετινή Παγκόσμια Εκθεση Τουρισμού στο Λονδίνο έκανε τον γαλανό ουρανό της Ελλάδας να συννεφιάσει όταν δημοσιογράφος της εφημερίδας «Guardian» παρατήρησε ότι ανάμεσα στους μυθικούς ήρωες και στους θεούς είχε χωθεί ο Χίτλερ και η ναζιστική διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936.

Οι υπεύθυνοι του ΕΟΤ αμέσως κατέβασαν το βίντεο από το διαδίκτυο και αφαίρεσαν το επίμαχο στιγμιότυπο. Στη νέα έκδοση, τα πλάνα των χιτλερικών «Αγώνων» αντικαταστάθηκαν με τελετή από την Αρχαία Ολυμπία. Ωστόσο, λίγα δευτερόλεπτα από το βίντεο με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου παραμένουν.

«Αυτό που είναι εντελώς ακατανόητο και αδικαιολόγητο για ένα τουριστικό βίντεο είναι ότι περιλαμβάνει στιγμιότυπα από την τελετή Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο, μια διοργάνωση που εκμεταλλεύτηκε η ναζιστική μηχανή προπαγάνδας» γράφει εύστοχα Βρετανός δημοσιογράφος.

Το χειρότερο όμως είναι ότι, αφού έγινε η φοβερή «γκάφα», αφαιρέθηκε το βίντεο και έγιναν δηλώσεις από τον γ.γ. του ΕΟΤ Π. Λειβαδά για το λάθος και την άμεση επανόρθωση, πολλά ΜΜΕ και κυβερνητικοί κύκλοι πέρασαν στην «αντεπίθεση» διά της μεθόδου της συνωμοσίας, στοχοποιώντας αυτή τη φορά την εφημερίδα που το παρατήρησε περίπου σαν εχθρό της χώρας.

Οσο για το εξωφρενικό επιχείρημα ότι και στην έναρξη των Ολυμπιακών του Λονδίνου υπήρχε στην ιστορική κινηματογραφική αναφορά το ίδιο στιγμιότυπο και ως εκ τούτου η τουριστική Ελλάδα δικαιούται να έχει αυτό (και μόνο αυτό) το στιγμιότυπο στη διαφημιστική εκστρατεία της, δεν υπάρχει τρόπος να το σχολιάσει κανένας ψύχραιμα. Με ένα δεύτερο, ακόμα χειρότερο λάθος, αναδείχτηκε ξανά η υποκρισία ως η μοναδική λύση.

Ο ελληνικός τουρισμός στον τομέα του σλόγκαν πάντα πήγαινε και πηγαίνει ακόμα πακέτο με τον αρχαίο πολιτισμό και τη μυθολογία. Το πακέτο συνόδευαν συνήθως η ελληνική φιλοξενία, ο ήλιος, η θάλασσα, η χωριάτικη σαλάτα και η «ψυχαγωγία».

Διαχρονικά το «κιτς» ήταν ο κύριος συνοδοιπόρος της κάθε υπουργικής εκστρατείας για τον τουρισμό. Από το συρτάκι και το «Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου» περάσαμε στο «Ζήσε το μύθο σου στην Ελλάδα» του Δημήτρη Αβραμόπουλου, στο «Εξευρενήστε τις αισθήσεις σας» της Φάνης Πάλλης Πετραλιά, στο «Ελλάδα: η αληθινή εμπειρία!» του Αρη Σπηλιωτόπουλου, στην πρώτη «τουριστική εκστρατεία» της Ολγας Κεφαλογιάννη, όπου μέσω εικόνων από το Λονδίνο έμμεσα διαφήμιζε την Ελλάδα, για να φτάσουμε στην πρόσφατη εκστρατεία ολικής επαναφοράς της μυθολογίας, των ηρώων και των θεών.

Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν κατά καιρούς σε όλες αυτές τις εκστρατείες που επίμονα αγνοούσαν τη σύγχρονη ζωντανή Ελλάδα, επιλέγοντας την ασφάλεια της αρχαιότητας.

Το τελευταίο πόνημα

Θεοί, μύθοι και ήρωες σε ένα δεκάλεπτο φιλμάκι για τον τουρισμό και ταυτόχρονα την Ολγα Κεφαλογιάννη να μιλάει στο Λονδίνο για το σύνθετο προϊόν που προσφέρει η χώρα σε κάθε μοντέρνο και επιλεκτικό τουρίστα που μάλιστα, όπως μας λέει το φιλμάκι, έρχεται για ένα μήνα εδώ και τελικά παραμένει έναν ολόκληρο χρόνο.

Ο μεσήλικας Αμερικανός, κρατώντας μια πέτρα στα χέρια, που στο τέλος του βίντεο την κάνει ρεσό (θήκη για κεράκι), θυμάται ότι αμέσως μετά τους δεινόσαυρους σαν παιδάκι γοητεύτηκε από την ελληνική μυθολογία και τελικά ήρθε στη γενέτειρα των μυθικών ηρώων για να την ανακαλύψει. Ωραία τοπία μαζί με έναν αχταρμά αγαλμάτων, που μπερδεύονται άνισα μεταξύ τους, μοναστήρια, αρχαία θέατρα και παραλίες συνθέτουν τις εικόνες του τουρίστα σε μια ανύπαρκτη κατά τα άλλα χώρα. Μια χώρα καρτ ποστάλ χωρίς ούτε μία σύγχρονη στιγμή, χωρίς καμιά ένδειξη ζωής.

Τα αγάλματα φυτρώνουν μέσα από χωράφια, από θάλασσες, από τον τρύγο, από άλογα που τρέχουν (!) κι από χιονισμένα βουνά. Ο τουρίστας ταξιδεύει με ελικόπτερο και πάντα βρίσκεται μόνος του σε κάποιο μνημείο ή ψηλά στον αέρα μακριά από ό,τι θα μπορούσε να θυμίσει ζωή.

Η αλλαγή των αρχαίων θεών με το σύγχρονο, τα μοναστήρια που δείχνουν «την ευγνωμοσύνη των Ελλήνων για το θαύμα της ζωής», η «συμμετρία και οι τέλειες αναλογίες φύσης και ανθρώπων» (αυτό το έβλεπε από πολύ ψηλά) και η ελληνική κληρονομιά τον έκαναν να νιώθει πιο πλήρης επιστρέφοντας και πιο ανοιχτός στο συναίσθημα. Αυτό ήταν το φιλμάκι που τελειώνει με την πέτρα-κηροπήγιο αποκομμένο και αποστειρωμένο από τη ζωή στην Ελλάδα. Και η φετινή διαφήμιση έχει μοναδικό σλόγκαν το «Ελλάδα: μια πεθαμένη χώρα».