«Το τέλος της μικρής μας πόλης» είναι ο τίτλος μιας συλλογής διηγημάτων του Γιαννιώτη Δημήτρη Χατζή, στην οποία ο συγγραφέας και διανοούμενος-αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης επιχειρεί, μέσα από τους ήρωες και τους χαρακτήρες του, να καταδείξει έναν κόσμο που φθίνει επειδή έχουν μεταβληθεί οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.
Χρησιμοποιώντας υπαρκτά και ανύπαρκτα πρόσωπα της καθημερινής ζωής μιας πόλης με ιστορία και κύρος (π.χ. ο Σαμπεθάι Καμπιλής και ο Γιοσέφ Ελιγιά ήταν υπαρκτά πρόσωπα της σημαντικής εβραϊκής κοινότητας των Ιωαννίνων), ο Δ. Χατζής επιχειρεί να προβάλει τη σύγκρουση μεταξύ ατόμου και κοινωνικού συνόλου, να εντοπίσει την αισχροκέρδεια και τη μεγάλη υποκρισία μιας, καλώς ειπείν, κοινωνίας, ήτις, το μόνο για το οποίο ενδιαφέρεται είναι να διαχειριστεί τα πράγματα προς ίδιον όφελος και να καταστήσει αγεφύρωτες τις διαφορές με τους άλλους, και πως όλο αυτό φέρνει αργά αλλά με σταθερότητα τον αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση άλλων χαρακτήρων.
Και πράγματι, σε μια κοινωνία (την ελληνική) που μικραίνει και φθίνει επειδή έχουν αλλάξει εντελώς οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, οι διεργασίες και οι μεταβολές που συντελούνται στο εσωτερικό και στον χαρακτήρα των ανθρώπων είναι τέτοιες και τόσες ώστε, λίαν συντόμως, θα ομιλούμε εντελώς αυτονόητα και ρεαλιστικά για μια γενικευμένη ανθρωπολογική αλλαγή της κοινωνίας και, πιο ευρύτερα, της ίδιας της χώρας μας.
Αυτή τούτη η συγκεκριμένη αλλαγή που, όμως, ουδέποτε υπήρξε εθνικό, συλλογικό ή ενός, μόνο, κοινωνικού μέρους ποθούμενο, ούτε εσωτερικός τοπικός αυτοματισμός και παιχνίδι, παραπέμπει σε μια νεοφανή και νεόκοπη «βία» που έρχεται κατευθείαν «από τα πάνω» και καταργεί ολωσδιόλου (και σχεδόν οριστικά), τα όποια τοπικά και εθνικά σύνορα.
Ως εκ τούτου, ο ευσταλής τίτλος του ιστορικού αριστουργήματος του Δ. Χατζή φαντάζει να «ακυρώνεται» από τα ίδια τα πράγματα: παρακολουθώντας, μάλιστα, τους τρέχοντες μετασχηματισμούς, μεταλλαγές και μεταλλάξεις των καιρών μπορεί να πάρει (λογοτεχνική αδεία και ολότελα συμβολικά) μια νέα μορφή, χωρίς, βεβαίως, να αλλοιώνεται εις το ελάχιστον το αυστηρά πλαισιωμένο νόημα και περιεχόμενο του βιβλίου. Από «το τέλος της μικρής μας πόλης», λοιπόν, ελέω των νέων διαστάσεων οδηγούμαστε προς «το τέλος της μικρής μας χώρας»!
Και πολύ θα του άρεσε τούτο του Δημήτρη Χατζή, διότι ο ίδιος ήταν μια υπερβατική προσωπικότητα που διώχτηκε απ’ την πατρίδα του για τις ιδέες και τις αντιλήψεις του, έγινε καθηγητής της Βυζαντινής και Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Βουδαπέστη, για να επιστρέψει πολύ αργότερα (1975) στη χώρα και να πεθάνει, τελικά, στο σπίτι όπου τον φιλοξενούσαν το 1981! Για κείνον... «το τέλος της μικρής μας χώρας» που ιχνηλατούμε και βρίσκουμε εμείς σήμερα, ίσχυε οιονεί από το τέλος του εμφυλίου…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας