Βλέποντας τις απίστευτες αγριότητες που συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό στην Αμερική, μου έρχεται στο μυαλό το κινηματογραφικό είδος που μυθοποίησε την «κατάκτηση της Δύσης», αποσιωπώντας (ή δικαιολογώντας) την εξολόθρευση φυλών και την καταπίεση λαών: το γουέστερν. Κι ωστόσο, είναι πάλι μέσα από ένα γουέστερν («Ο άνθρωπος της Δύσης», του Αντονι Μαν) που απομυθοποιείται με εξίσου απίστευτο τρόπο η εικόνα του ηρωικού «καουμπόη» των παιδικών μας χρόνων (πρωτοείδα την ταινία μαθητής του δημοτικού από μάντρα θερινού σινεμά γιατί ήταν «ακατάλληλη»!)
Ο Λινκ Τζόουνς (Γκάρι Κούπερ), έντιμος, καλοντυμένος οικογενειάρχης, βρίσκεται στη μέση του πουθενά, παρέα με μια αρτίστα του μιούζικ χολ (Τζούλι Λόντον), όταν το τρένο που θα τους πήγαινε σε μια μικρή πόλη δέχεται την επίθεση ληστών. Μέσα στην ηρεμία της καταπράσινης φύσης, ένα εγκαταλειμμένο αγρόκτημα θα γίνει η κόλασή τους. Εκεί παραμονεύει το παρελθόν του Λινκ, μια συμμορία αδίστακτη με αρχηγό τον παρανοϊκό Ντοκ Τόμπιν που οραματίζεται παλιές «δόξες» (βλέπε σκοτωμούς και ληστείες).
Ναι, αυτή ήταν η «οικογένεια» του Λινκ, που την πρόδωσε για να αλλάξει ζωή και που τώρα καλείται να την αντιμετωπίσει. «Σαν αυτούς ήμουνα, σε τίποτα δεν διέφερα», εξομολογείται στην κατάπληκτη Μπίλι. Ομως τώρα πρέπει να σκοτώσει τον «Πατέρα» αν θέλει να μείνει ζωντανός. Δεν έχει άλλη επιλογή.
Δεν υπήρχαν καλοί και κακοί άνθρωποι στο Γουέστ. Υπήρχαν κακοί και πρώην κακοί που «ανένηψαν» κι αποφάσισαν να αλλάξουν ζωή μπροστά στην επικείμενη εγκαθίδρυση μιας αναγκαίας «έννομης τάξης». Πικρή ταινία, αντιηρωική όσο δεν γίνεται, γυρισμένη το 1958, στο λυκόφως του είδους.
Η πιο σοκαριστική σκηνή της, αυτή που χαράχτηκε στην παιδική μνήμη μου, είναι η στιγμή που ο Λινκ ξεγυμνώνει έναν από τους συμμορίτες ξεσχίζοντάς του το παντελόνι και το σώβρακο μπροστά σε όλους, ενώ αυτός ουρλιάζει ταπεινωμένος. «Τώρα θα σε γδύσω, Κόλι. Ετσι δεν της είπες; Τώρα γδύσου κι εσύ!», του λέει έξαλλος, θυμίζοντάς του αυτό που είχε αναγκάσει την Μπίλι να κάνει, απειλώντας τον ίδιον μ’ ένα μαχαίρι στον λαιμό. Η πιο βίαιη αποκαθήλωση του ανδρικού σοβινισμού.
Υπάρχει μια στάλα ανθρωπιάς, ελπίδας σ’ όλα αυτά; Υπάρχει. Είναι η εικόνα μιας γυναίκας μέσα στον σκληρό, ανελέητο κόσμο των αντρών. «Ποτέ δεν αγάπησα κάποιον ή κάτι σ’ όλη την προηγούμενη ζωή μου. Πάντα αναρωτιόμουνα πώς θα ήταν. Τώρα ξέρω. Και ξέρω ότι δεν υπάρχει ελπίδα για μας. Ομως δεν θ’ άλλαζα αυτό το συναίσθημα ποτέ και με τίποτα». Με τα λόγια της, λόγια του έρωτα που απευθύνει στον Λινκ, η Μπίλι κλείνει την αριστουργηματική ταινία του Μαν, αφήνοντας πίσω της πάνω στην άμαξα που φεύγει τις εικόνες ενός κόσμου χωρίς επιστροφή.
*σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA MA, New York College, Athens
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας